Câu chuyện hơn 10 năm "phủ xanh" vùng cát trắng của nhà báo Tâm Phùng là một minh chứng sống động về trách nhiệm xã hội và sức mạnh của lòng kiên trì, góp phần lan tỏa tinh thần vì cộng đồng, vì môi trường sống bền vững.
Sau hơn 10 năm miệt mài trồng rừng với tất cả công sức và tâm huyết, nhà báo Nguyễn Tâm Phùng (Phóng viên báo Nông nghiệp và Môi trường), quê ở thôn Bắc Ngũ, xã Gia Ninh, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình đã phủ xanh những vạt cát trắng bỏng rát ven biển. Thành quả ấy khiến người dân địa phương không khỏi cảm phục.
* Gian nan ươm mầm xanh giữa vùng cát trắng
Một ngày giữa mùa hè tháng 6, nhà báo Nguyễn Tâm Phùng dẫn chúng tôi tham quan cánh rừng keo lá tràm do ông trồng cách đây hơn 10 năm ở thôn Bắc Ngũ. Con đường cát xuyên qua rừng trở nên dịu mát, bàn chân như êm hơn trên nền cát nóng. Nhưng để có được màu xanh ấy là cả một hành trình nhiều gian nan.
Ông Phùng chia sẻ, sinh ra ở vùng cát trắng ven biển, từ nhỏ ông đã chứng kiến gió xoáy trưa hè cuốn cát bay trắng trời, cát bay vào nhà dân. Hình ảnh ấy ám ảnh ông trong từng giấc ngủ và thôi thúc ông tìm cách phủ xanh vùng đất khắc nghiệt ấy.
Nghĩ là làm, từ năm 2012, ông bắt đầu mua hàng ngàn cây giống tràm hoa vàng về trồng trên đồi cát, thuê bà con trong làng giúp sức. Tuy nhiên, cây chưa kịp bén rễ thì nắng gắt kéo dài cả tháng khiến cây héo úa, chết dần. Thất bại ấy không làm ông nản lòng.
Năm sau, rút kinh nghiệm, ông chuyển sang trồng cây vào tháng 9 âm lịch, mùa có mưa. Mỗi đợt chỉ trồng vài nghìn cây, lần này không thuê người mà bà con trong xóm tự nguyện góp công. Người cuốc, người khiêng cây ra đồi, tiếng cười nói râm ran giữa nắng gió. Những khóm cây đầu tiên bắt đầu mọc lên trên nền cát nóng bỏng. Nhưng để cây sinh trưởng trên đất cát khô cằn lại là không đơn giản.
Nhiều đợt nắng hạn, cây non úa lá, ông lại cùng lũ trẻ con trong làng gánh từng thùng nước từ khe dưới chân đồi tưới cho cây. Nhờ từng ca nước mát lạnh ấy và cả tấm lòng của người trồng rừng – những lứa cây vượt qua mùa hạn nặng, tiếp tục đâm chồi xanh. Và rồi, những lứa cây ấy vượt lên được mùa hạn nặng để tiếp tục đâm chồi xanh non.
“Hiện hơn 20 ha rừng keo tràm trên vùng cát tại thôn Bắc Ngũ đã xanh tốt, phủ màu xanh ngút mắt ở đồi cát phía sau làng. Vào mùa mưa, bà con trong làng lại rủ nhau đi nhặt nấm rừng về ăn và bán để có thêm thu nhập; một số hộ cũng nuôi ong lấy mật dưới những tán rừng, chim chóc bay về làm tổ, hót líu lo. Đặc biệt, những trận gió bay cuốn cát xuống các nhà dân như trước kia đã không còn”, ông Nguyễn Tâm Phùng nói trong vui mừng.
Ông Nguyễn Ngọc Lanh, Bí thư Chi bộ thôn Bắc Ngũ (xã Gia Ninh, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình) cho biết: Cả làng đều cảm phục ông Phùng. Ông không chỉ bỏ công sức, tiền bạc mà còn đặt cả tâm huyết vào việc phủ xanh vùng cát. Không phụ lòng ông, bà con luôn nhắc nhau giữ gìn cánh rừng để ngày càng xanh tốt hơn.
* Chung tay trồng và bảo vệ rừng
Nhà báo Tâm Phùng có hơn 20 năm gắn bó với Báo Nông nghiệp Việt Nam, nay là Nông nghiệp và Môi trường. Là phóng viên thường trú tại Quảng Bình, địa phương có diện tích rừng tự nhiên lớn, ông dành nhiều sự quan tâm đến rừng, nông nghiệp và đời sống nông thôn. Các bài viết của ông luôn đậm hơi thở núi rừng và truyền cảm hứng trồng, bảo vệ rừng.
Ông chia sẻ, đã đi qua nhiều cánh rừng, hiểu rõ giá trị to lớn của rừng với môi trường và đời sống người dân. Tại quê nhà, ông quyết tâm phủ xanh đồi cát để cải tạo môi trường, tạo cảnh quan xanh và mang lại lợi ích thiết thực cho bà con.
Từ cánh rừng keo tràm hôm nay ở Bắc Ngũ, ông đã chứng minh: Nếu có quyết tâm và kiên trì, thành quả sẽ đến. Với ông Phùng, không chỉ viết để tuyên truyền, ông đã hành động bằng chính tình yêu với rừng, vun trồng từng mầm xanh, không bỏ cuộc trước nắng hạn khắc nghiệt.
Nhìn lại thành quả hơn 10 năm trồng rừng, nhà báo Tâm Phùng cho rằng, thành quả lớn nhất không chỉ là một cánh rừng trên đất cát, mà là thay đổi được nhận thức của người dân về giá trị của rừng, từ nhận thức đến hành động, từ hành động đến lan tỏa cộng đồng, để có thêm nhiều cánh rừng trên vùng đất cát hơn.
Ông Nguyễn Phúc, hơn 70 tuổi, sống tại thôn Bắc Ngũ, (xã Gia Ninh, huyện Quảng Ninh) kể: Hơn 10 năm trước, đây chỉ là những bãi cát trắng mù mịt, trẻ con không có chỗ chơi, nước ngầm cũng thiếu. Từ khi ông Phùng trồng rừng, làng thay đổi hẳn. Ai cũng biết ơn ông và hiểu lợi ích mà rừng mang lại. Việc trồng rừng trên cát là không dễ. Có cây bén rễ phát triển, có cây trồng mãi không lớn. Nhưng vì trân trọng công sức của ông Phùng, ai trong làng cũng ý thức cùng bảo vệ rừng. Khi thấy rừng mang lại hiệu quả môi trường và kinh tế, bà con càng phấn khởi.
Không chỉ được người dân yêu quý, nhà báo Tâm Phùng còn được bạn bè, đồng nghiệp đánh giá là cây bút “kỳ cựu” trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, ông được nhắc đến với tình cảm đặc biệt.
Trong cuộc đời làm báo, nhà báo Tâm Phùng cũng đạt nhiều giải báo chí như giải viết về Trường Sa của Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương (nay là Ban tuyên giáo - Dân vận Trung ương), giải Quốc gia về đề tài bảo vệ rừng, giải báo chí toàn quốc về Phòng chống thiên tai, Đại đoàn kết toàn dân. Nhiều giải A, giải B… giải Báo chí tỉnh Quảng Bình.
Nhà báo Tâm Phùng từng giành nhiều giải thưởng lớn như giải viết về Trường Sa của Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương (nay là Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương), giải báo chí Quốc gia về bảo vệ rừng, giải báo chí toàn quốc về phòng chống thiên tai, giải Đại đoàn kết toàn dân tộc, nhiều giải A, B của tỉnh Quảng Bình. Ông cũng được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình tặng nhiều Bằng khen ghi nhận đóng góp với báo chí cách mạng Việt Nam.
Câu chuyện hơn 10 năm "phủ xanh" vùng cát trắng của nhà báo Tâm Phùng là một minh chứng sống động về trách nhiệm xã hội và sức mạnh của lòng kiên trì, góp phần lan tỏa tinh thần vì cộng đồng, vì môi trường sống bền vững./.
