Theo các chuyên gia, người mắc bệnh mạn tính như tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) có nguy cơ mắc zona thần kinh cao hơn.
Tại Hội thảo khoa học “Phối hợp đa chuyên khoa - Ngừa zona toàn diện” do Hội Lão khoa Việt Nam và Công ty TNHH Dược phẩm GSK Việt Nam tổ chức ngày 11/3, với sự tham gia của hơn 500 cán bộ y tế từ các bệnh viện và hiệp hội y khoa tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Trung Anh, Chủ tịch Hội Lão Khoa Việt Nam, Giám đốc Bệnh viện Lão khoa Trung ương thông tin, tại Việt Nam, gần 2/3 người từ 60 tuổi có bệnh lý mạn tính, trong đó hơn một nửa số người có nhiều bệnh nền cùng lúc. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng bệnh mạn tính đồng mắc là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc zona và nguy cơ này càng cao hơn khi bệnh nhân có nhiều bệnh lý đồng mắc. Vì vậy, việc chủ động phòng ngừa zona ở người có bệnh lý nền là vô cùng quan trọng.
Theo các chuyên gia, người mắc bệnh mạn tính như tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) có nguy cơ mắc zona thần kinh cao hơn. Đau thần kinh sau zona ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, như mất ngủ kéo dài, tâm lý tiêu cực và một số biến chứng khác ít gặp hơn như đột quỵ, viêm tủy, viêm động mạch não. Việc điều trị các biến chứng zona có thể kéo dài, tốn kém chi phí, đặc biệt đối với người lớn tuổi, người có bệnh nền, gây áp lực lên hệ thống y tế...
Chi sẻ câu chuyện về một bệnh nhân 67 tuổi ở Bắc Giang hơn 9 năm qua phải sống chung với cơn đau thần kinh sau zona, Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ chuyên khoa 2. Nguyễn Văn Liệu, Trưởng khoa Thần Kinh - Đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh cho biết, bệnh nhân đã trải qua nhiều cơn đau liên tục, có các cơn trội lên như điện giật, thậm chí khi mặc áo chạm vào vết thương khiến ông không chịu nổi. Trong suốt 3 năm đầu, bệnh nhân đau đến mất ngủ nên sụt 20kg. Bệnh nhân đã được điều trị bằng các thuốc giảm đau phối hợp bao gồm cả thuốc chống trầm cảm nhưng chỉ đáp ứng một phần nhỏ.
Cùng tình cảnh, một bệnh nhân 71 tuổi tại Hà Nội, có tiền sử đái tháo đường và tăng huyết áp suốt 10 năm qua, với đường máu khó kiểm soát. Hai năm trước, bệnh nhân phát hiện mụn phỏng zona lan ra toàn bộ tay phải từ gáy xuống. Ba tuần sau, vết thương có dấu hiệu lành nhưng lại bị đau dữ dội như bỏng buốt, cực kỳ khó chịu khi chạm vào cánh tay. Ăn uống, tắm rửa, sinh hoạt đều rất khó khăn, thậm chí bệnh nhân đã bị mất ngủ trầm trọng do đau và căng thẳng nên tâm trạng người bệnh rất tiêu cực.
“Đây chỉ là hai trong số nhiều người lớn tuổi có bệnh lý nền tại Việt Nam được chẩn đoán mắc zona thần. Hiện nay, việc điều trị đau thần kinh sau zona còn rất khó khăn do phần lớn phải điều trị đa mô thức, bệnh nhân phải gánh chịu các tác dụng phụ khiến chất lượng cuộc sống bị ảnh hưởng nghiêm trọng”, Phó Giáo sư Nguyễn Văn Liệu chia sẻ.
Giáo sư, Tiến sĩ Trương Quang Bình, Chủ tịch Hội đồng Khoa học, Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, Chủ tịch Phân hội Xơ vữa động mạch – Hội Tim mạch học Việt Nam cho biết: “Bệnh nhân tim mạch có nguy cơ mắc zona cao hơn 34% so với thông thường. Đặc biệt, khi mắc zona, bệnh nhân tim mạch đang ổn định có thể xảy ra các biến cố tim mạch nguy hiểm như đột quỵ, cơn thoáng thiếu máu não, nhồi máu cơ tim… Dù không nhiều, nhưng các biến cố này ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống, thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh. Vì vậy, việc chủ động phòng ngừa zona ở bệnh nhân tim mạch là vô cùng quan trọng”.
Zona cũng ảnh hưởng tiêu cực đến việc kiểm soát đường huyết. Người bệnh trên nền đái tháo đường sẽ có nguy cơ mắc bệnh zona và các biến chứng nặng hơn hoặc kéo dài hơn, như nhiễm khuẩn thứ phát, đau, chậm lành vết thương. Trong khi đó, zona trên nền bệnh hô hấp mạn tính có thể làm tăng nặng các triệu chứng phổi tắc nghẽn mạn tính, khó thở, hoặc tăng tỷ lệ xảy ra đợt kịch phát.
Không chỉ có thể ảnh hưởng đáng kể đến cả tinh thần và thể chất, bệnh zona còn có thể gây ra gánh nặng y tế, tài chính và xã hội. Việc điều trị, đặc biệt với những biến chứng kéo dài, có thể kéo theo nhiều chi phí liên quan như thăm khám, chăm sóc ban đầu, điều trị nội ngoại trú, hay nằm viện kéo dài.
Tại hội thảo, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Đình Thanh, Giám đốc Bệnh viện Thống Nhất nhấn mạnh tầm quan trọng của việc triển khai tư vấn dự phòng tại các bệnh viện và cơ sở y tế. Việc tiếp cận dự phòng sớm và phối hợp đa chuyên khoa đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bệnh nhân hiểu rõ nguy cơ và biến chứng tiềm ẩn của zona thần kinh, đặc biệt ở những người có bệnh lý nền.
“Khi được tư vấn đầy đủ kịp thời, bệnh nhân có thể chủ động thực hiện các biện pháp bảo vệ sức khỏe, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng, cũng như tăng cường kiểm soát bệnh lý mạn tính hiệu quả hơn. Đây không chỉ là giải pháp giúp cải thiện chất lượng sống mà còn góp phần giảm gánh nặng lên hệ thống chăm sóc sức khỏe", Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Đình Thanh nêu rõ./.
