Chỉ thị 13 của Thủ tướng Chính phủ và đợt tấn công cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, hàng giả trên toàn quốc nhằm mục tiêu bảo vệ quyền, lợi ích của nhân dân, doanh nghiệp.
Chỉ thị số 13/CT-TTg do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký ban hành ngày 17/5/2025 về tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong tình hình mới là sự tiếp nối và cũng là để hiện thực hóa một phần Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Khẳng định sự “dẫm chân lên nhau” giữa hai văn bản này chỉ có thể là cái nhìn qua lăng kính lệch lạc hoặc có dụng ý xấu.
Nghị quyết 68 đặt ra nhiệm vụ vừa trọng tâm, cấp bách, vừa mang tính chiến lược lâu dài đối với đất nước ta là “phát triển kinh tế tư nhân”. Không chỉ vậy mà phải “phát triển nhanh”. Nhưng nếu đọc nghị quyết theo kiểu “cắt cúp” như vậy thì không khác gì “thầy bói mù sờ voi”.
Ý thứ hai trong quan điểm chỉ đạo mà Nghị quyết 68 nêu ra phải được đọc và hiểu đầy đủ: Phát triển kinh tế tư nhân nhanh, bền vững, hiệu quả, chất lượng cao vừa là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, vừa mang tính chiến lược lâu dài; cần được cụ thể hóa trong các chiến lược, chính sách phát triển của đất nước; nhằm phát huy mọi tiềm năng, thế mạnh, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, kích hoạt, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, nhất là nguồn lực trong nhân dân cho phát triển kinh tế - xã hội, củng cố và tăng cường quốc phòng, an ninh, tăng cường đối ngoại và hội nhập quốc tế.
Phát triển kinh tế tư nhân nhanh và bằng mọi giá, làm ngơ trước những gian lận thương mại với lời biện bạch “đang trong giai đoạn giao thời”, “khoan sức dân”, “chiếu cố người buôn bán nhỏ”… thì làm sao có sự bền vững chứ chưa nói đến chuyện giải phóng sức sản xuất, củng cố quốc phòng, an ninh và tăng cường hội nhập quốc tế.
Chỉ thị 13 của Thủ tướng Chính phủ và quyết định mở đợt tấn công cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, hàng giả trên toàn quốc, từ 15/5/2025 đến 15/6/2025, chính là nhằm mục tiêu bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, doanh nghiệp, bảo vệ an ninh, an toàn sức khỏe cho nhân dân, góp phần phục vụ đất nước phát triển nhanh, bền vững.
Tại sao chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái và các gian lận thương mại khác lại là để bảo vệ doanh nghiệp?
Bởi vì đây chính là hành động “tạo môi trường kinh doanh minh bạch, ổn định, an toàn…, đạt chuẩn quốc tế, bảo đảm khả năng cạnh tranh khu vực, toàn cầu” cho khu vực kinh tế tư nhân, cũng theo quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết 68.
Khi hàng giả còn trà trộn với hàng thật thì những doanh nghiệp làm ăn chân chính, “nói không” với hàng mập mờ nguồn gốc, hàng vi phạm bản quyền trí tuệ, mua và bán đều theo quy định về hóa đơn, đóng thuế đầy đủ sẽ rất khó cạnh tranh bình đẳng về giá. Rất dễ thua trên thị trường nội địa vì chịu nhiều thua thiệt, nhưng “ngay thương” lại cùng mang tiếng xấu như “gian thương” khi vươn ra bên ngoài.
“Xoá bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất trong năm 2026” được nêu trong Nghị quyết 68 không phải là để “tận thu”, “bù đắp thiếu hụt ngân sách” hay “làm khó hộ kinh doanh” như một số ý kiến mang tính định kiến trên mạng xã hội.
Mua bán theo quy định về hóa đơn, xuất xứ hàng hóa không chỉ là để “nộp thuế đúng” dựa trên doanh thu thực (chứ không phải theo mức do người kinh doanh tự nhận) mà cũng là một cách để minh bạch hóa thương trường, tạo mội trường kinh doanh bình đẳng cho mọi thành phần tham gia. Việc cánh cửa “lách luật”, “né thuế” bị thu hẹp dần sẽ tạo tâm lý yên tâm, không so bì từ phía doanh nghiệp làm ăn lành mạnh và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đối với Nhà nước.
Tình trạng một số hộ kinh doanh tạm nghỉ buôn bán trong thời gian gần đây hay từ chối hình thức thanh toán chuyển khoản có thể là do họ chưa tìm hiểu thấu đáo các quy định mới, hoặc có thể đây là sự chống đối cơ quan chức năng từ một số đối tượng.
Báo chí cần thận trọng, có trách nhiệm khi đưa tin, tránh vô tình cổ xúy cho hành vi sai trái hoặc sa đà vào “tả thực”, “lý do to hơn mục đích”.
Thực tế cho thấy, rất khó xảy ra chuyện hàng hóa tăng giá hàng loạt hay nhiều cửa hàng đóng cửa lâu dài vì các cơ quan chức năng sẽ vào cuộc nếu phát hiện ra sai phạm cố ý, cũng như cơ chế thị trường sẽ kịp thời “lên tiếng” – “Không mợ thì chợ vẫn đông”.
Các doanh nghiệp làm ăn nghiêm túc và đa số người dân ủng hộ cuộc chiến của Chính phủ chống hàng giả, hàng lậu vì họ chính là chủ thể được hưởng lợi.
Để khuyến khích phát triển kinh tế tư nhân, Nghị quyết 68 đưa ra giải pháp “Hỗ trợ thực chất, hiệu quả doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và hộ kinh doanh”: Rà soát, hoàn thiện khung khổ pháp lý về kinh doanh cá thể; thu hẹp tối đa sự chênh lệch, tạo mọi điều kiện thuận lợi về tổ chức quản trị và chế độ tài chính, kế toán để khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp. Đẩy mạnh số hóa, minh bạch hóa, đơn giản hóa, dễ tuân thủ, dễ thực hiện đối với chế độ kế toán, thuế, bảo hiểm... để khuyến khích chuyển đổi hộ kinh doanh sang hoạt động theo mô hình doanh nghiệp.
Theo cách đọc hiểu thông thường, với sự phân tích lô gíc và nhận thức lành mạnh thì những điều nói trên hoàn toàn không “dẫm lên” các nhiệm vụ mà Thủ tướng Chính phủ giao cho Bộ Công thương:
Phối hợp với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các vụ việc kinh doanh hàng nhập lậu, sản xuất, buôn bán hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, đặc biệt là các vi phạm trên môi trường thương mại điện tử; chịu trách nhiệm kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ hàng hóa lưu thông trên thị trường, kịp thời phát hiện, xử lý hàng giả, hàng kém chất lượng.
Phối hợp với Bộ Công an đề xuất xây dựng cơ sở dữ liệu về hàng hóa làm cơ sở cho việc định hướng chiến lược hàng hóa, truy xuất nguồn gốc, chống buôn lậu, hàng giả.
Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương nghiên cứu, rà soát Luật Thương mại, Luật Thương mại điện tử và các quy định có liên quan, sớm kiến nghị cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung và ban hành trong năm 2025./.
