Chủ tịch Ủy ban Hòa bình Việt Nam Uông Chu Lưu đã trao đổi với báo chí về Hội đồng Hòa bình thế giới và vai trò của tổ chức đối với phong trào hòa bình của Việt Nam.
(TTXVN) Từ ngày 20-27/11, Đại hội lần thứ 22 Hội đồng Hòa bình thế giới tổ chức tại Thủ đô Hà Nội. Sự kiện ý nghĩa này do Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam phối hợp Ủy ban Hòa bình Việt Nam đăng cai tổ chức. Nhân dịp này, Chủ tịch Ủy ban Hòa bình Việt Nam Uông Chu Lưu đã trao đổi với báo chí về Hội đồng Hòa bình thế giới và vai trò của tổ chức đối với phong trào hòa bình của Việt Nam.
- Xin ông cho biết về vai trò của Hội đồng hòa bình thế giới đối với phong trào hòa bình của Việt Nam?
Ông Uông Chu Lưu: Có thể nói, Hội đồng Hòa bình thế giới và Việt Nam có mối quan hệ lịch sử đặc biệt. Ngay từ khi mới thành lập năm 1949, Việt Nam đã cử đoàn đại biểu 11 người tham gia Đại hội thành lập Hội đồng Hòa bình thế giới. Thấy trước vai trò quan trọng của Hội đồng cũng như sự cần thiết kết nối Việt Nam với tổ chức quốc tế này, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đã chỉ đạo thành lập Ủy ban Bảo vệ hòa bình thế giới của Việt Nam nay là Ủy ban Hòa bình Việt Nam.
Tại Đại hội thành lập Ủy ban Bảo vệ hòa bình thế giới diễn ra ngày 19/11/1950, Đại hội đã suy tôn Chủ tịch Hồ Chí Minh là chiến sỹ “Hòa bình số 1” và Chủ tịch danh dự của Ủy ban Bảo vệ hòa bình thế giới của Việt Nam.
Hơn 7 thập kỷ qua, Hội đồng Hòa bình thế giới luôn dành cho Việt Nam những tình cảm hữu nghị tốt đẹp, tình đoàn kết quốc tế cao cả và sự ủng hộ mạnh mẽ trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, vì độc lập, tự do của Tổ quốc và cũng như trong công cuộc đổi mới, xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước Việt Nam ngày nay.
Tôi có thể kể ra một số dấu mốc quan trọng trong quá trình Hội đồng Hòa bình thế giới đã ủng hộ, đoàn kết với Việt Nam. Năm 1950, tại Đại hội lần thứ hai của Hội đồng Hòa bình thế giới diễn ra tại Ba Lan, lần đầu tiên Hội đồng Hòa bình thế giới ra nghị quyết đối với Việt Nam, kêu gọi ủng hộ cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân Việt Nam. Sau lời kêu gọi đó, phong trào hòa bình thế giới và các hoạt động hòa bình ủng hộ Việt Nam diễn ra ở nhiều nước, trong đó có những hoạt động diễn ra ngay tại chính nước Pháp như: Hành động quả cảm của chiến sỹ hòa bình Pháp phản chiến, bà Raymonde Dien. Bà đã nằm trên đường ray để ngăn chặn tàu chở vũ khí sang Việt Nam.
Chính việc ủng hộ Việt Nam mạnh mẽ như vậy cùng những hành động quả cảm của các chiến sĩ hòa bình, Chính phủ Pháp đã thể hiện sự không hài lòng với Hội đồng Hòa bình thế giới và trục xuất Ban Chấp hành Hội đồng ra khỏi nước Pháp.
Những năm 60 của thế kỷ XX, khi quân đội Mỹ can thiệp vào Việt Nam, Hội đồng Hòa bình thế giới lúc đó, dưới sự lãnh đạo của Cố Chủ tịch Romesh Chandra, đã cùng Hội đồng Hòa bình thế giới xác định nhiệm vụ đoàn kết, ủng hộ Việt Nam là một trong những nhiệm vụ hàng đầu của Hội đồng. Với lời kêu gọi của Hội đồng, phong trào hòa bình thế giới đã diễn ra ở hầu hết các nước với hàng ngàn cuộc mít tinh, tuần hành, những hoạt động chính trị, văn hóa... kêu gọi sự đoàn kết, ủng hộ Việt Nam. Nhiều tài liệu, tờ rơi, áp phích thể hiện lời hiệu triệu phản đối cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam của Mỹ, tố cáo tội ác của đế quốc Mỹ tại Việt Nam.
Trong thời kỳ Việt Nam bắt đầu tiến hành công cuộc đổi mới, Hội đồng Hòa bình thế giới cũng đoàn kết, kề vai sát cánh ủng hộ Việt Nam trên những vấn đề dân chủ nhân quyền ở các diễn đàn của Liên hợp quốc, ủng hộ Việt Nam khắc phục hậu quả của chiến tranh. Năm 2010, Hội đồng Hòa bình thế giới đã lấy ngày 10/8 hàng năm là ngày Quốc tế đoàn kết với nạn nhân chất độc da cam Việt Nam. Hội đồng Hòa bình thế giới cũng đã tổ chức các hoạt động như hội thảo, hội nghị, kêu gọi nhân dân thế giới ủng hộ những vấn đề thuộc về lợi ích quốc gia, dân tộc Việt Nam như vấn đề dân chủ, nhân quyền, Biển Đông, khắc phục hậu quả bom mìn.
Tóm lại, Hội đồng Hòa bình thế giới là tổ chức lãnh đạo các phong trào hòa bình trên thế giới, tập hợp các lực lượng tiến bộ, dân chủ trên thế giới, kiên trì mục tiêu đấu tranh, gìn giữ hòa bình không chỉ cho Việt Nam mà còn cho tất cả các nước trên thế giới. Đối với Việt Nam, Ủy ban Hòa bình Việt Nam là một thành viên sáng lập của Hội đồng hòa bình thế giới.
Do đó, Việt Nam luôn thể hiện được vị trí, vai trò là thành viên sáng lập, đồng thời tham gia rất tích cực, chủ động vào các hoạt động của Hội đồng Hòa bình thế giới. Cụ thể, Việt Nam đã tham gia đầy đủ tất cả các kỳ Đại hội của Hội đồng Hòa bình thế giới, các hội nghị Ban Chấp hành ở khu vực cũng như của Hội đồng Hòa bình thế giới. Việt Nam cũng hưởng ứng lời kêu gọi Stockholm về cấm vũ khí hạt nhân, thu được gần sáu triệu chữ ký để gửi đến Đại hội nhân dân thế giới về chống bom nguyên tử.
Đứng trước nguy cơ xảy chạy đua vũ trang lớn trong đó có cả vũ khí hạt nhân giữa các cường quốc, Việt Nam đã tham gia tích cực vào diễn đàn chống vũ khí hạt nhân của Hội đồng Hòa bình thế giới. Năm 2015, Việt Nam thu thập được 1,5 triệu chữ ký; năm 2020 là hơn 1 triệu chữ ký gửi đến Hội nghị chống bom A&H tại Nhật Bản.
Quan niệm về hòa bình không chỉ là không có chiến tranh mà còn là sự phát triển, quyền con người, vấn đề môi trường và sự phát triển bền vững. Do đó, Hội đồng Hòa bình thế giới cũng tổ chức các hội nghị, hội thảo hưởng ứng những hoạt động này.
Năm 2017, Ủy ban Hòa bình Việt Nam đã đăng cai tổ chức Hội nghị Ban Chấp hành Hội đồng Hòa bình thế giới tại Hà Nội với hoạt động nổi bật là kỷ niệm 100 năm Cách mạng tháng Mười Nga. Ủy ban Hòa bình Việt Nam cũng tham gia tích cực cuộc đấu tranh ủng hộ nhân dân Á Phi, Mỹ La tinh trong công cuộc giành độc lập dân tộc của các nước.
Việt Nam vinh dự được Hội đồng Hòa bình thế giới sáng lập Giải thưởng Hồ Chí Minh vào năm 1980, trao tặng cho những nhà hoạt động hòa bình. Điển hình, năm 1980, giải thưởng này đã được trao cho Nhà lãnh đạo phong trào hòa bình của Palestine Yasser Arafat, trao cho Nhà lãnh đạo lịch sử của SWAPO (Namibia) Sam Nujoma năm 1986, Mặt trận giải phóng dân tộc Sandinista của Nam Phi năm 1986. Điều này khẳng định tiếng nói, vai trò, uy tín của Việt Nam, của Ủy ban Hòa bình Việt Nam đối với Hội đồng Hòa bình thế giới.
Một điểm nhấn nữa, Bác Hồ đã được vinh danh là chiến sỹ hòa bình số một. Chính Bác được suy tôn là Chủ tịch danh dự đầu tiên của Ủy ban Bảo vệ hòa bình thế giới ở Việt Nam. Nhờ vậy, vai trò, vị thế của Ủy ban Hòa bình Việt Nam có thêm ảnh hưởng, uy tín đối với bạn bè là các tổ chức thành viên của Hội đồng hòa bình thế giới.
- Vì sao Hội đồng Hòa bình thế giới lựa chọn tổ chức Đại hội lần thứ 22 tại Việt Nam? Điều này có ý nghĩa gì đối với Ủy ban Hòa bình Việt Nam nói riêng và Việt Nam nói chung, thưa ông?
Ông Uông Chu Lưu: Giữa Việt Nam và Hội đồng Hòa bình thế giới có một mối quan hệ rất tốt đẹp, có tính lịch sử từ khi Việt Nam là một trong những nước sáng lập Hội đồng Hòa bình thế giới. Vai trò tham gia của Việt Nam đối với các hoạt động của Hội đồng Hòa bình thế giới cũng được bạn bè quốc tế và các thành viên của Hội đồng thừa nhận.
Việt Nam là đất nước thanh bình, ổn định, đang đổi mới, hội nhập và phát triển. Nhân dân Việt Nam có truyền thống yêu nước, hòa hiếu, yêu chuộng hòa bình và rất thân thiện, giàu lòng mến khách, thủy chung, tình nghĩa.
Qua công cuộc đổi mới suốt 35 năm qua, Việt Nam đã giành được những thành tựu rất to lớn, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực và chúng ta cũng là một trong ít nước khống chế tốt đại dịch COVID19. Về kinh tế-xã hội, hai năm vừa qua, trong bối cảnh thế giới rơi vào tình trạng khủng hoảng suy thoái, Việt Nam vẫn đạt được những thành tựu rất tích cực. Đó là những yếu tố khiến bạn bè là những nước thành viên của Hội đồng nhận thấy, Việt Nam là địa điểm phù hợp để tổ chức Đại hội lần này.
Ngoài ra, Ủy ban Hòa bình Việt Nam, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam là những tổ chức có năng lực, kinh nghiệm tổ chức những sự kiện lớn của đối ngoại đa phương. Đây là trách nhiệm cũng là vinh dự rất lớn của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và Ủy ban Hòa bình Việt Nam, cũng là cơ hội để chúng ta giới thiệu với bạn bè quốc tế về lịch sử, truyền thống đấu tranh, gìn giữ độc lập, tự do của đất nước, đấu tranh giải phóng dân tộc, cũng như về những thành tựu đổi mới đất nước.
- Qua Đại hội lần thứ 22 Hội đồng Hòa bình thế giới, Việt Nam muốn chuyển thông điệp gì tới bạn bè quốc tế, thưa ông?
Ông Uông Chu Lưu: Đối với bạn bè quốc tế và các thành viên của Hội đồng Hòa bình thế giới, chúng ta muốn gửi tới một thông điệp về hình ảnh đất nước, con người Việt Nam, đặc biệt là trong thời kỳ đổi mới hiện nay. Cùng với đó, tuyên truyền tới bạn bè quốc tế về đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa; Việt Nam muốn làm bạn với tất cả các nước, các đối tác, trên cơ sở không can thiệp vào công việc nội bộ, trên cơ sở tôn trọng độc lập, tự chủ; là thành viên tích cực trong cộng đồng quốc tế.
Hiện nay, Việt Nam được bạn bè quốc tế, nhất là các tổ chức thành viên của Hội đồng Hòa bình thế giới quan tâm, muốn tìm hiểu về những thành tựu, bài học kinh nghiệm trên con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Đại hội lần này là dịp cho thấy sự lựa chọn đó của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam rất đúng đắn. Sức sống của con đường đi lên chủ nghĩa xã hội Việt Nam đã mang đến những thành tựu mà bạn bè quốc tế đã thừa nhận và có ấn tượng rất tốt.
Một điểm nữa chúng tôi muốn truyền tải tới bạn bè quốc tế là lòng biết ơn, tri ân của Việt Nam tới bạn bè quốc tế, trong đó có Hội đồng Hòa bình thế giới và các tổ chức thành viên của Hội đồng suốt hơn 7 thập kỷ qua, đã luôn kề vai sát cánh, ủng hộ, đoàn kết với nhân dân Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước trước đây, cũng như trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ, phát triển đất nước ngày nay.
Đối với nhân dân Việt Nam, đây là dịp tuyên truyền nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ đối với vai trò, giá trị của hòa bình đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước Việt Nam, từ đó khẳng định rằng, tình đoàn kết quốc tế, sự ủng hộ của bạn bè quốc tế là một trong những nhân tố rất quan trọng làm nên những thắng lợi của Cách mạng Việt Nam. Giờ đây, nhiệm vụ gìn giữ, bảo vệ hòa bình là nhiệm vụ, công việc của tất cả mọi người, đúng như cố Chủ tịch Frédéric Joliot-Curie-Nhà bác học, Chủ tịch đầu tiên của Hội đồng Hòa bình thế giới đã nói như vậy.
Việt Nam tham gia gìn giữ hòa bình thế giới không chỉ ở vấn đề phản đối, ngăn chặn các cuộc chiến tranh thế giới mới hay chiến tranh hạt nhân, hạn chế các cuộc chạy đua vũ trang, chống lại chủ nghĩa khủng bố, phân biệt chủng tộc hay bất bình đẳng, giờ đây, khái niệm bảo vệ, gìn giữ hòa bình được hiểu theo nghĩa rộng hơn: Hòa bình không chỉ là không có chiến tranh; hòa bình còn là vấn đề phát triển, môi trường, quyền con người, công lý và lẽ phải. Việt Nam cần phải tham gia trên bình diện rộng hơn để đóng góp hơn nữa vào việc gìn giữ hòa bình bền vững trên trái đất này.
Tôi muốn nhấn mạnh lại thông điệp Đại hội lần thứ 22 lần này: Đoàn kết quốc tế, chung tay hành động vì hòa bình, hợp tác và sự phát triển bền vững.
Trân trọng cảm ơn ông./.
