Việc ứng dụng khoa học vào công tác dạy và học thông qua công nghệ AI, phát triển văn hóa đọc đang phát huy hiệu quả tích cực, hỗ trợ thầy, cô trong quá trình giảng bài, mang lại sự lý thú cho học sinh.
Hiện nay, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành công cụ hữu hiệu hỗ trợ con người trong đời sống hằng. Với công tác giáo dục và đào tạo, ứng dụng khoa học vào công tác dạy và học thông qua công nghệ AI, phát triển văn hóa đọc đang phát huy hiệu quả tích cực, hỗ trợ thầy, cô trong quá trình giảng bài, mang lại sự lý thú cho học sinh.
Làm chủ công nghệ
Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, nhằm đáp ứng nhu cầu dạy và học, nhiều thầy, cô giáo của Bắc Ninh đã chọn đưa các ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo vào thiết kế các bài giảng từ những môn học tự nhiên vốn được coi là khô khan như Toán, Vật lý, Hóa học đến những môn học xã hội như tiếng Anh, Ngữ văn, Lịch sử, Giáo dục địa phương…
Có thể kể đến các mô hình Áp dụng một số phần mềm AI để thiết kế bài tập kỹ năng Đọc và Nghe cho học sinh giỏi trong đội tuyển học sinh giỏi quốc gia; Giải pháp ứng dụng công nghệ AI trong dạy học môn Ngữ văn; Tích hợp trí tuệ nhân tạo trong dạy học Chương VII môn Khoa học tự nhiên 8 nhằm phát huy năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo cho học sinh…
Tại Trường Trung học phổ thông Quế Võ số 1, khác với giờ học truyền thống, đến nay, giờ dạy toán của cô Phan Thị Thu Hiền đã triển khai “Ứng dụng phần mềm AI để giải quyết một số bài toán liên quan đến ứng dụng tích phân trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông và thi học sinh giỏi cấp tỉnh”. Đề tài đã đoạt giải Nhất tại cuộc thi “Mô hình, chuyên đề, giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục” do Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bắc Ninh tổ chức năm 2025.
Theo cô Phan Thị Thu Hiền, việc truyền tải các nội dung giảng dạy môn Toán theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 còn có nhiều khó khăn, nhất là với nội dung tích phân nên chưa tạo được hứng thú học tập cho học sinh, vì vậy, cô đã nghiên cứu ứng dụng phần mềm AI để giải quyết một số bài toán liên quan đến ứng dụng tích phân trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông và thi học sinh giỏi cấp tỉnh. Việc ứng dụng các phần mềm và công nghệ AI, góp phần đổi mới phương pháp dạy học theo hướng hiện đại, phù hợp với yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Thực hiện ý tưởng đó, từ tháng 10/2024, cô Hiền cùng với các thầy cô trong bộ môn Toán của nhà trường đã nghiên cứu ứng dụng phần mềm AI để giải quyết một
số bài toán liên quan đến nội dung này. Ưu điểm nổi bật của phương pháp là kiến thức, năng lực của học sinh được đánh giá thông qua các công cụ có ứng dụng AI: Quizlet, Kahoot..., phần mềm mô hình hóa, tương tác trực tuyến GeoGebra giúp học sinh giải quyết các bài toán ứng dụng tích phân một cách chủ động hơn.
Qua 5 tháng đưa ứng dụng vào giảng dạy, các tương tác trong lớp học được chuyển đổi từ cô giảng trò nghe sang tương tác trực tuyến với những hình ảnh minh họa sinh động qua các phần mềm, website. Mặt khác, giáo viên có thể theo dõi được tiến trình học và làm bài tập của học sinh để có thể kịp thời đôn đốc, nhắc nhở và tạo ra từng lộ trình phù hợp cho mỗi lớp dạy.
Em Ngô Thị Yến Linh, học sinh lớp 12A11, Trường trung học phổ thông Quế Võ số 1 cho biết: Trước đây, mỗi khi đến giờ Toán là em rất căng thẳng bởi đây là môn học khó, nhiều công thức, số liệu khô khan. Tuy nhiên, từ khi được cô Hiền hướng dẫn học theo phương pháp dạy mới ứng dụng AI, với nhiều hình ảnh trực quan, cách tiếp cận dễ hiểu, dễ nhớ, các giờ học Toán với em đã thú vị, hấp dẫn hơn.
Ứng dụng đưa AI vào luyện học sinh giỏi quốc gia
Không chỉ ứng dụng trong giáo dục đại trà, phương pháp dạy học ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo còn được sử dụng rất hiệu quả đối với môi trường giáo dục chất lượng cao của tỉnh. Tại Trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Ninh, cô Ngô Thùy Dung đã sử dụng công cụ trí tuệ nhân tạo trong việc thiết kế bài tập kĩ năng đọc và nghe cho học sinh lớp chuyên Anh.
Theo cô Ngô Thùy Dung, giáo viên Trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Ninh cho rằng: Trước đây, giáo viên thường chỉ dùng các bài tập có sẵn trong sách hoặc khai thác thêm từ nguồn internet để học sinh làm. Điều này khiến giáo viên cần rất nhiều thời gian để tìm nguồn, soạn bài cho học sinh trong khi đối tượng học sinh các lớp chuyên Anh, đặc biệt là học sinh trong đội tuyển quốc gia có kĩ năng làm bài đọc, nghe rất tốt…. Bởi vậy, nhiều năm nay, cô đã tìm tòi, trên cơ sở kinh nghiệm, kiến thức, sự nghiên cứu của bản thân và tìm đến công cụ hỗ trợ dạy học AI. Trí tuệ nhân tạo không chỉ hỗ trợ giáo viên thiết kế bài tập một cách hiệu quả mà còn giúp học sinh phát triển toàn diện hơn.
Cụ thể, AI có thể phân tích trình độ và phong cách học của từng học sinh để tạo ra các bài tập phù hợp. Đối với học sinh giỏi, AI có thể điều chỉnh độ khó và yêu cầu bài tập theo từng học sinh, giúp học sinh không cảm thấy nhàm chán với các bài tập quá dễ hoặc quá khó. Bên cạnh đó, AI có thể giúp phát hiện những lĩnh vực mà học sinh còn yếu và thiết kế bài tập tập trung vào những phần đó, giúp học sinh giỏi không chỉ phát huy tối đa khả năng mà còn hoàn thiện các kỹ năng còn thiếu. Cùng với đó, AI có thể tạo ra tài liệu học đa dạng; tích hợp các nguồn tài liệu thực tế; phát triển tư duy phản biện; giải quyết tình huống thực tế…
Cô Ngô Thùy Dung chia sẻ: Các bài giảng ứng dụng công nghệ AI có giao diện bắt mắt, sáng tạo phù hợp nội dung bài giảng nhiều hơn so với trước đây cô vẫn tìm trên mạng. Đặc biệt, trong quá trình luyện file âm thanh, ứng dụng AI giúp học sinh có cơ hội tiếp cận với nhiều giọng ngôn ngữ. Việc đánh giá file đọc của học sinh cũng khách quan hơn khi sử dụng AI. Mặc dù AI có những lợi thế tích cực, tuy nhiên trong quá trình thiết kế bài giảng, giáo viên cần kiểm chứng, chỉnh sửa, cá nhân hóa, để mang lại hiệu quả cao, cô Dung bày tỏ.
Thời gian qua, phong trào đổi mới, sáng tạo giáo dục với AI tại Bắc Ninh ngày càng được nhà trường, thầy, cô giáo. Phương pháp này được kỳ vọng là cú hích truyền cảm hứng, mở ra chặng đường chuyển mình mạnh mẽ cho ngành giáo dục nói chung theo hướng tiên tiến – sáng tạo – hội nhập trong kỷ nguyên công nghệ số./.
