Các đại biểu tập trung làm rõ những vấn đề trọng yếu của Việt Nam trong tiến trình phát triển bền vững, hội nhập quốc tế và đổi mới mô hình tăng trưởng.
Ngày 25/10, Đại học Quốc gia Hà Nội phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam cùng các bộ, ngành, địa phương và đối tác quốc tế tổ chức Hội thảo Quốc tế Việt Nam học lần thứ 7 với chủ đề "Việt Nam: Phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới".
Tham dự hội thảo có Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long cùng đại diện lãnh đạo một số bộ, ngành, khoảng 1.200 nhà khoa học Việt Nam và quốc tế đến từ hơn 30 quốc gia, vùng lãnh thổ tham dự trực tiếp và trực tuyến.
*Nhịp cầu kết nối Việt Nam với thế giới
Phát biểu tại hội thảo, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long chia sẻ: Mỗi quốc gia, mỗi dân tộc đều mang trong mình truyền thống lịch sử, phong tục tập quán và những dấu mốc quan trọng, định hình nên bản sắc riêng. Để đi sâu nghiên cứu tìm hiểu các giá trị đó, từ nhiều năm qua, trên thế giới đã hình thành và phát triển những ngành đất nước học nổi tiếng như Trung Quốc học, Nhật Bản học, Hoa Kỳ học, Ấn Độ học… hay những ngành khu vực học như: Châu Âu học, Châu Á học, Đông Nam Á học và gần đây là ngành Nghiên cứu học toàn cầu. Đây là những ngành khoa học nghiên cứu sâu lịch sử, văn hóa, đất nước và con người của các quốc gia, dân tộc và các khu vực; là những nhịp cầu kết nối, giao lưu, tăng cường đoàn kết lẫn nhau, cung nhau tạo lập và giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định, phát triển bền vững.
Với ngành Việt Nam học, Phó Thủ tướng cho biết: Đây là một ngành khoa học xã hội và nhân văn có tính liên ngành, chuyên nghiên cứu một cách toàn diện về đất nước và con người Việt Nam; về lịch sử hào hùng với truyền thống nghìn năm văn hiến dựng nước và giữ nước; những chiến công hiển hách chống giặc ngoại xâm; tinh thần đoàn kết, lòng yêu nước nồng nàn; bản sắc văn hóa độc đáo, phong phú, đa dạng; con người Việt Nam cần cù, siêng năng, bản lĩnh, kiên cường, nhân ái, mến khách và luôn khát vọng vươn lên.
Trong quá trình hình thành và phát triển, ngành Việt Nam học không chỉ được các thế hệ học giả, nhà nghiên cứu trong nước góp sức xây dựng, mà còn thu hút nhiều chuyên gia, nhà khoa học quốc tế. Đến nay, Việt Nam học không chỉ là một chuyên ngành phát triển mạnh mẽ tại các nước trong khu vực như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan, Nga, mà còn vươn xa đến Hoa Kỳ, Đức, Pháp với nhiều công trình nghiên cứu, dịch thuật về lịch sử, xã hội, tôn giáo, văn hóa, văn học Việt Nam.
Thay mặt Chính phủ Việt Nam, Phó Thủ tướng ghi nhận và cảm ơn những nỗ lực cống hiến của đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu trong nước và quốc tế trong lĩnh vực Việt Nam học, đã đóng góp quan trọng cho sự phát triển kinh tế xã hội Việt Nam, đồng thời góp phần quảng bá hình ảnh đất nước con người Việt Nam tới bạn bè năm châu.
Phó Thủ tướng Lê Thành Long cũng nhấn mạnh: Sau 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới, với quyết tâm và nỗ lực vượt bậc, Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn. Từ một nước nghèo nàn, lạc hậu, chịu nhiều đau thương, mất mát sau chiến tranh thế giới thứ 2, Việt Nam đã trở thành nước đang phát triển, có thu nhập trung bình. Đến năm 2025, quy mô nền kinh tế đạt 510 tỷ USD, đứng thứ 32 thế giới. GDP bình quân đầu người ước đạt khoảng 5.000 USD, vào nhóm thu nhập trung bình cao.
Chỉ số phát triển con người tăng 18 bậc, xếp hạng 93/193 quốc gia, vùng lãnh thổ. Chỉ số hạnh phúc xếp thứ 46, tăng 37 bậc so với năm 2020. Chính trị xã hội ổn định, quốc phòng an ninh được củng cố, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm, độc lập chủ quyền quốc gia được giữ vững, đối ngoại, hội nhập quốc tế được đẩy mạnh, gìn giữ được môi trường hòa bình ổn định, thuận lợi cho học tập và phát triển. Việt Nam được Liên hợp quốc công nhận là một trong những nước đi đầu trong thực hiện các mục tiêu thiên niên kỷ và đang nỗ lực cho các mục tiêu phát triển bền vững.
Bước vào kỷ nguyên phát triển mới, Việt Nam quyết tâm đạt mục tiêu trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và đến năm 2045 trở thành nước phát triển thu nhập cao.
Để đạt được các mục tiêu đó, Phó Thủ tướng cho biết: Việt Nam tập trung xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện, thực chất và hiệu quả, tiếp tục ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định nền tảng kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm sự cân đối lớn của nền kinh tế, phát triển văn hóa xã hội đồng bộ, hài hòa, ngang tầm với phát triển kinh tế, chính trị. Quan điểm xuyên suốt là "lấy con người làm trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, động lực và là nguồn lực quan trọng nhất của sự phát triển nhanh, bền vững", không hi sinh tiến bộ, công bằng xã hội, an sinh xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần.
Với những ý kiến, đề xuất tư vấn chiến lược cũng như những giải pháp cụ thể trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế tại hội thảo lần này, Phó Thủ tướng bày tỏ tin tưởng, những thông tin, kiến thức, trí tuệ, kinh nghiệm, công trình nghiên cứu giá trị của cộng đồng các chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu, sẽ tiếp tục khẳng định vị thế của ngành Việt Nam học, cung cấp ngày càng nhiều những cơ sở khoa học thực tiễn, phục vụ sự nghiệp xây dựng, bảo vệ, phát triển bền vững đất nước Việt Nam trong kỷ nguyên mới.
*Đề xuất giải pháp và mô hình phát triển bền vững cho Việt Nam
Trong diễn văn khai mạc, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Minh Sơn, Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội chia sẻ: Trên thế giới, hiện có hàng trăm cơ sở nghiên cứu và giảng dạy về Việt Nam học tại các trường đại học, các viện nghiên cứu và các tổ chức quốc tế. Các cơ sở này đã có nhiều đóng góp quan trọng trong nghiên cứu Việt Nam, phát triển mạng lưới Việt Nam học toàn cầu, cũng như luôn ủng hộ Việt Nam trong sự nghiệp phát triển đất nước và hợp tác quốc tế.
Ở trong nước, Việt Nam học đã có hơn 20 năm phát triển vững chắc trong hệ thống giáo dục đại học. Đại học Quốc gia Hà Nội là trung tâm nòng cốt trong đào tạo và nghiên cứu Việt Nam học, với các đơn vị tiêu biểu như: Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Trường Đại học Việt Nhật. Đây là những địa chỉ học thuật uy tín, góp phần thúc đẩy Việt Nam học trở thành cầu nối tri thức, lan tỏa giá trị Việt ra toàn cầu.
Về Hội thảo quốc tế Việt Nam học do Đại học Quốc gia Hà Nội khởi xướng lần thứ nhất từ năm 1998 đến nay, sau 6 kỳ tổ chức, Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội Hoàng Minh Sơn khẳng định: Chuỗi hội thảo đã trở thành thương hiệu học thuật uy tín mang tầm quốc tế, quy tụ hàng nghìn học giả Việt Nam và thế giới. Thông qua đó góp phần làm sâu sắc nhận thức của thế giới về lịch sử, văn hóa, con người và hành trình phát triển của Việt Nam; là biểu tượng của trí tuệ, đối thoại và hợp tác toàn cầu.
Trình bày báo cáo đề dẫn hội thảo, Tiến sĩ Phạm Đức Anh, Viện trưởng Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết: Ban tổ chức nhận được 961 báo cáo khoa học, trong đó có 105 báo cáo của học giả quốc tế đến từ 20 quốc gia, đây là con số kỷ lục trong lịch sử 25 năm của chuỗi hội thảo này.
Trong ba phiên toàn thể của hội thảo, các đại biểu tập trung làm rõ những vấn đề trọng yếu của Việt Nam trong tiến trình phát triển bền vững, hội nhập quốc tế và đổi mới mô hình tăng trưởng. Nhiều công trình mang tính khái quát cao về lý luận và thực tiễn, xoay quanh các nhóm chủ đề lớn: Những xu hướng mới của Việt Nam học trong thế giới toàn cầu hóa, từ cách tiếp cận khu vực học đô thị, văn minh sinh thái, đến nghiên cứu văn hóa – xã hội, hòa giải dân tộc và nhận diện bản sắc Việt Nam trong giao lưu quốc tế; Các giải pháp và mô hình phát triển bền vững cho Việt Nam trong kỷ nguyên mới, bao gồm cải cách thể chế, phát triển kinh tế tư nhân, tận dụng các quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, ứng phó với biến đổi khí hậu và kinh tế xanh, chuyển đổi số; Vai trò của Việt Nam trong hệ thống toàn cầu, được tiếp cận từ các góc nhìn ngoại giao, khoa học xã hội và văn hóa.
Các báo cáo và khuyến nghị tại hội thảo sẽ được tổng hợp, biên tập và gửi tới các cơ quan hoạch định chiến lược của Đảng và Nhà nước như một nguồn dữ liệu và luận cứ khoa học phục vụ việc xây dựng và thực thi các nghị quyết, chương trình phát triển quốc gia trong giai đoạn 2025 - 2035.
*Ngày 26/10, các nhà khoa học tiêu biểu trong nước và quốc tế tham dự Hội thảo Quốc tế Việt Nam học lần thứ 7 sẽ diện kiến Tổng Bí thư Tô Lâm. Cuộc gặp mặt thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước đối với sự phát triển của Việt Nam học và vai trò của tri thức trong chiến lược phát triển đất nước.
Tại buổi gặp mặt, các học giả sẽ trình bày những khuyến nghị về chiến lược phát triển bền vững, chuyển đổi số, văn hóa và giáo dục - những lĩnh vực then chốt trong tiến trình hiện thực hóa khát vọng "Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, hạnh phúc" vào giữa thế kỷ XXI./.
