Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hoà Bình khẳng định: Chúng ta sẵn sàng cho một chặng đường mới tốt hơn.
Sáng 9/10, tại Hà Nội, Đảng ủy Chính phủ tổ chức Họp báo thông báo về công tác chuẩn bị, tổ chức Đại hội đại biểu Đảng bộ Chính phủ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Chủ động kiến tạo, phục vụ nhân dân
Chủ trì Họp báo và trả lời câu hỏi của báo chí về "đổi mới tư duy và phương pháp điều hành của Chính phủ trong nhiệm kỳ", Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình khẳng định: Trong nhiệm kỳ, Chính phủ đã đổi mới tư duy và phương pháp công tác rất mạnh mẽ; bắt đầu bằng đổi mới tư duy của Đảng và đặc biệt, ở nửa cuối của nhiệm kỳ, có rất nhiều đổi mới tư duy trong chỉ đạo điều hành và ban hành một loạt chủ trương, chính sách lớn.
"Về tầm nhìn, chúng ta có tầm nhìn dài hạn, chiến lược hướng tới hai mục tiêu: 100 năm thành lập Đảng và 100 năm thành lập nước. Về khát vọng, chúng ta phấn đấu cho một đất nước giàu mạnh vào năm 2045, nước công nghiệp có thu nhập trung bình cao, nhân dân ấm no, hạnh phúc. Đây là tư duy bao trùm", Phó Thủ tướng nói.
Theo Phó Thủ tướng, trên từng lĩnh vực cụ thể, dưới sự lãnh đạo của Đảng, việc đổi mới tư duy của Chính phủ "cũng hết sức khác biệt". Ví dụ, trong xây dựng pháp luật, cùng với một khối lượng công việc hết sức đồ sộ, điều quan trọng là tư duy xây dựng pháp luật hoàn toàn khác biệt. Pháp luật có hai chức năng: quản lý và kiến tạo. Sau một thời gian dài, chức năng quản lý có vẻ nặng hơn; chúng ta nhận ra pháp luật là nguồn lực, khơi thông các nguồn lực cho xã hội nên phải phát huy chức năng kiến tạo. Pháp luật là để phân cấp, phân quyền mạnh mẽ; thông thoáng nền hành chính; đồng thời tạo ra một nền hành chính công thân thiện, đơn giản; tháo gỡ những điểm nghẽn và khơi thông các nguồn lực. "Đây là một tư duy mới trong việc xây dựng pháp luật", Phó Thủ tướng nêu rõ.
Về tư duy về kinh tế tư nhân, Phó Thủ tướng nói, kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của phát triển kinh tế. Nguồn lực hữu hạn của kinh tế nhà nước không thể mang lại tăng trưởng hai con số. Nguồn lực trong dân, trong doanh nghiệp rất dồi dào, mới có thể tạo ra đột phá trong tăng trưởng.
Song song đó, kinh tế tư nhân đi đầu trong đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số; nên sẽ giao cho kinh tế tư nhân đảm nhận những nhiệm vụ quan trọng, chiến lược của quốc gia. "Đây là một tư duy hoàn toàn khác biệt. Trên thực tế những công trình lớn đã giao cho tư nhân, từ sân bay, bến cảng, đường cao tốc và trong tương lai sẽ giao cho kinh tế tư nhân nhiều hơn. Những công trình lớn hơn, có đòi hỏi về công nghệ cao hơn cũng sẽ do kinh tế tư nhân đảm nhận", Phó Thủ tướng cho biết.
Về quản lý nhà nước, Phó Thủ tướng cho biết, chúng ta đã chuyển tư duy từ quản lý hành chính sang chủ động kiến tạo, phục vụ nhân dân, phục vụ doanh nghiệp, lắng nghe và đồng hành với doanh nghiệp. Đây là một tư duy khác.
Trong thu hút đầu tư nước ngoài, một thời gian dài, chúng ta cần vốn, kinh nghiệm, công nghệ. Nhưng đến nay, chúng ta phải nâng cao chất lượng đầu tư nước ngoài. Một trong những yêu cầu đặc biệt quan trọng là phải chuyển giao công nghệ, "nếu cứ mãi gia công, trông cậy vào nước ngoài để gia công thì không thoát ra khỏi được bẫy thu nhập trung bình. Đây là những tư duy mới".
Tư duy về giáo dục và y tế, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, một nền y tế đã chuyển trạng thái từ chữa bệnh sang phòng bệnh, nâng cao thể trạng, chăm sóc sức khỏe; kéo dài tuổi thọ và có cuộc sống hạnh phúc. Như vậy, tư duy chăm sóc sức khỏe người dân đã thay đổi.
Cho biết, đi kèm với tư duy đổi mới là các chủ trương, Phó Thủ tướng phân tích bối cảnh những khó khăn, thuận lợi, cơ hội và thách thức hiện nay; nhận định, phải có nền kinh tế độc lập, tự chủ, tự cường bằng sức mạnh của mình. Đây là giải pháp sáng suốt trong thời điểm hiện nay. "Phụ thuộc vào một thị trường rất nguy hiểm cho nền kinh tế. Chúng ta phải đổi mới, tái cơ cấu nền kinh tế, tăng sức chống chịu, tăng khả năng tự chủ, tự cường. Hội nhập sâu, mạnh mẽ, nhưng độc lập tự chủ và tự cường. Đây là những tư duy mới trong xây dựng các thể chế chính sách và thực hiện các giải pháp phát triển kinh tế xã hội của Đảng và của Chính phủ", theo Phó Thủ tướng.
Liên quan đến đổi mới phương pháp làm việc, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ cho biết: "Chính phủ đã có những chỉ đạo có trọng tâm, trọng điểm và không dàn trải. Bài học từ nguồn lực hữu hạn cho thấy, chỗ nào cũng chia sẻ một chút thì không có gì ra tấm ra món. Tại sao nhiệm kỳ qua, chúng ta có được hệ thống đường cao tốc, các công trình lớn? Vì chúng ta đã biết tập trung".
Theo Phó Thủ tướng, đầu nhiệm kỳ này, khi xây dựng kế hoạch, các địa phương đề nghị 12.000 dự án, nhưng Chính phủ quyết định chỉ thực hiện 5.000 dự án. Trên thực tế, chúng ta tập trung cho 5.000 dự án nên đều đã hoàn thành. Khi xây dựng chương trình hành động của nhiệm kỳ tới, Chính phủ chỉ tập trung cho 3.000 dự án. Tập trung được trọng tâm, trọng điểm và rất quyết liệt.
Bên cạnh đó là phân cấp, phân quyền mạnh và đi liền với phân bổ nguồn lực để địa phương làm, địa phương quyết, địa phương chịu trách nhiệm. Phân công nhiệm vụ và phân nguồn lực cho địa phương, như vậy mới đề cao được trách nhiệm, năng động, sáng tạo của địa phương.
Cùng với việc thích ứng linh hoạt và biến nguy thành cơ trong bối cảnh thuế quan, dịch bệnh..., Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ đã có những phản ứng chính sách linh hoạt, sát tình hình thực tế, có những chủ trương đúng đắn, kịp thời. "Trong bối cảnh tình hình biến đổi liên tục, nhiều thách thức, khó khăn hơn thuận lợi, nếu không có phản ứng linh hoạt thì chúng ta không thể khắc phục được những biến cố và khó có thể lường trước được", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Đồng thời, Chính phủ dám đương đầu với những khó khăn, thách thức, không né tránh, giải quyết được những vấn đề đã tồn tại nhiều năm. "Đến ca trực của mình là phải xử lý thôi, không thể nhường được cho ai câu chuyện này", Phó Thủ tướng Chính phủ nói.
Ông dẫn chứng nhiều nhiệm kỳ chúng ta nói đến các dự án tồn đọng, đắp chiếu; những ngân hàng thua lỗ, 0 đồng, đổ bể, âm vốn... đến nhiệm kỳ này đã tập trung giải quyết, không né tránh. Điển hình như 2 dự án Bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức cơ sở 2 ở Hà Nam (nay là Ninh Bình) đã được phản ánh, báo chí tốn nhiều giấy mực nhưng đến 30/11 sẽ đi vào vận hành, trước mắt là Bệnh viện Bạch Mai, đội ngũ y bác sĩ sẵn sàng đón bệnh nhân. Việc giải quyết những dự án tồn đọng nhiều nhiệm kỳ giúp chúng ta tháo gỡ được nguồn lực rất lớn đưa vào nền kinh tế, lên đến hàng trăm nghìn tỉ đồng. Đây là tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm của Chính phủ.
"Chính phủ quyết liệt, nói là làm, phân rõ trách nhiệm. Thủ tướng Chính phủ có slogan là "6 rõ", ai cũng thuộc để thực hiện tinh thần này. Và đã làm là có kết quả. Rất cụ thể, rất quyết liệt. Khi bão lũ, Chính phủ, lãnh đạo Chính phủ, các bộ trưởng tới với người dân. Thành viên Chính phủ thường xuyên đeo bám, đôn đốc tháo gỡ khó khăn các công trình trọng điểm. Đây là một cách làm rất sát thực tiễn, sát cơ sở. Có thể nói, đây là một phương pháp công tác mới, một phong cách mới", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng cho biết, từ những tư duy đổi mới trên, chúng ta đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật như kinh tế vĩ mô ổn định, đất nước tăng trưởng; cơ bản hoàn thành và hoàn thành rất thắng lợi cuộc cách mạng sắp xếp lại tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, xóa bỏ trung gian, tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, sát dân, phục vụ dân tốt hơn; hoàn thành thể chế, đặt nền tảng pháp lý quan trọng cho đà tăng trưởng của những năm tiếp theo, tháo gỡ được khó khăn, kiến tạo được sự phát triển; cơ cấu lại nền kinh tế thích ứng với tình hình mới.
Một thành tựu nữa là công tác an sinh rất thành công; phát triển văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc một cách mạnh mẽ và tiệm cận với trình độ quốc tế; y tế, giáo dục đạt nhiều thành tựu nổi bật; đảm bảo quốc phòng-an ninh; tích cực, chủ động hội nhập, và tham gia dẫn dắt giải quyết những vấn đề của thế giới.
"Nhiều buổi hòa nhạc (concert) vừa rồi cũng phản ánh thực tế, nhu cầu văn hóa của người dân rất cao. Các dàn nhạc giao hưởng nổi tiếng trên thế giới đã lựa chọn Việt Nam như là một điểm đến hấp dẫn để trình diễn tác phẩm nổi tiếng. Chất lượng hưởng thụ văn hóa của chúng ta đã tiếp cận, tiệm cận với trình độ thế giới", Phó Thủ tướng lấy ví dụ.
Phó Thủ tướng khẳng định: Chúng ta sẵn sàng cho một chặng đường mới tốt hơn.
Có những quyết định hợp lòng dân
Trả lời câu hỏi của phóng viên Thông tấn xã Việt Nam về những kết quả mà Chính phủ kiến tạo đã làm được cho nhân dân, vì nhân dân trong nhiệm kỳ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ nêu rõ, mục tiêu cao nhất của Đảng là xây dựng đất nước phồn vinh, thịnh vượng, nhân dân ấm no, hạnh phúc. Cho nên, toàn bộ sự nghiệp của Đảng, của Chính phủ là để cống hiến cho nhân dân. Toàn bộ những thành tựu phát triển của đất nước để phục vụ nhân dân và nhân dân thụ hưởng. Những nỗ lực của Chính phủ đều hướng đến nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân.
"Thành tựu nói ra rất nhiều, chúng ta có hàng loạt các chương trình, dự án để hướng tới mục tiêu này. Tiêu biểu như Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới; Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; tất cả đều hướng đến nâng cao đời sống nhân dân", Phó Thủ tướng nói.
Ông cũng cho biết, sắp tới đây, theo chủ trương của Đảng, Chính phủ đã xây dựng và báo cáo Quốc hội trong nhiệm kỳ này thêm 2 chương trình mục tiêu, về chăm sóc sức khỏe nhân dân và về chấn hưng giáo dục nước nhà, bố trí nguồn lực lớn cho 2 chương trình mục tiêu này.
Nhấn mạnh "về mặt tổng thể, làm gì cho dân phát triển kinh tế-xã hội chính là để đời sống nhân dân ấm no, hạnh phúc hơn", Phó Thủ tướng nêu rõ, chúng ta thành công trong phòng, chống dịch COVID-19, hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên cả nước... đều là vì nhân dân.
Nguồn lực mỗi năm chi cho an sinh xã hội rất lớn. Trong nhiệm kỳ 2020-2025, một năm, chúng ta dành 180 nghìn-200 nghìn tỷ đồng, tương đương 8% chi ngân sách nhà nước chi cho hoạt động an sinh xã hội, trong đó, chi cho gia đình chính sách, người có công khoảng 46.000 tỷ đồng, chi cho khắc phục hậu quả bão lũ từ 10 nghìn đến 15 nghìn tỷ đồng, chưa kể ngân sách các địa phương.
Theo Phó Thủ tướng, thời gian qua, nhiều chủ trương, chính sách lớn đã được ban hành, tác động sâu rộng đến đời sống người dân và tạo nên sự đồng thuận, phấn khởi trong xã hội. Đơn cử, việc tổ chức bữa ăn trưa cho học sinh và miễn học phí theo lộ trình là những chính sách có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, tác động đến bộ phận dân cư rất lớn, góp phần giảm gánh nặng chi phí cho gia đình, nâng cao chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em.
Bên cạnh đó, các định hướng về phát triển kinh tế tư nhân được đánh giá là tạo ra niềm phấn khởi trong cộng đồng doanh nghiệp, giới nghiên cứu, học thuật và giảng dạy, khi tinh thần đổi mới, khuyến khích sáng tạo và tự do kinh doanh ngày càng được thể chế hóa.
Đối với cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, Chính phủ đã có những quyết sách thể hiện tình cảm và trách nhiệm với cộng đồng người Việt xa xứ. Việc ban hành Nghị định phục hồi quốc tịch Việt Nam có ý nghĩa lớn, được kiều bào ở nhiều nước mong đợi suốt hàng chục năm qua.
“Khó có thể đủ thời gian để nói hết những câu chuyện mà chúng ta đã quyết định hợp lòng dân, được nhân dân tin tưởng, phấn khởi và tạo ra sự hưng phấn trong toàn xã hội”, Phó Thủ tướng chia sẻ.
Nhắc lại chủ trương Chính phủ quyết định dành 11.000 tỷ đồng để mỗi người dân cả nước nhận 100.000 đồng nhân dịp Quốc khánh 2/9 vừa qua, Phó Thủ tướng cho biết, 100.000 đồng không phải là khoản lớn, nhưng phản ứng và tình cảm của người dân rất xúc động. Có người ép plastic tờ tiền để làm kỷ niệm, có người gom tiền cả nhà nhận được để mua sách cho con cháu như một dấu ấn của 80 năm độc lập. Có nơi cả khu dân cư cùng nhau góp tiền tổ chức bữa liên hoan gắn kết cộng đồng. Nhiều người có thu nhập khá đã tự nguyện không nhận, dành phần quà ấy cho người nghèo...
“Đây là những câu chuyện rất xúc động xung quanh 100.000 đồng rất nhỏ nhưng hết sức ý nghĩa”, Phó Thủ tướng nói./.
