Khoa học xã hội khẳng định vai trò trong hành trình 80 năm xây dựng và phát triển đất nước
Triển lãm cũng giới thiệu những kết quả chuyển đổi số trong nghiên cứu và phổ biến tri thức, thông qua việc xây dựng cơ sở dữ liệu số, phát triển thư viện điện tử, xuất bản trực tuyến và ứng dụng công nghệ hiện đại trong khảo cổ.
Ngày 28/8, Triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập – Tự do – Hạnh phúc” một trong những hoạt động trọng điểm nhân dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9 đã chính thức khai mạc tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia, xã Đông Anh, Hà Nội.
Tại sự kiện, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam tham gia gian trưng bày với chủ đề “Khoa học xã hội Việt Nam – Tri thức kiến tạo tương lai”, giới thiệu những thành tựu nghiên cứu, đóng góp tiêu biểu, khẳng định vai trò của Viện trong việc tư vấn, cung cấp luận cứ khoa học phục vụ hoạch định chính sách phát triển đất nước.
Tiến sĩ Phan Chí Hiếu, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cho biết, trong hơn 70 năm xây dựng và phát triển, Viện Hàn lâm đã trở thành trung tâm nghiên cứu hàng đầu của cả nước trong lĩnh vực khoa học xã hội. Các công trình nghiên cứu của Viện đã góp phần làm giàu kho tàng tri thức dân tộc, đồng thời cung cấp luận cứ quan trọng cho việc hoạch định đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước qua từng giai đoạn. Không gian trưng bày của Viện được thiết kế thành nhiều khu vực, tái hiện dòng chảy lịch sử nghiên cứu khoa học xã hội Việt Nam từ cội nguồn, kiến quốc, hội nhập đến lan tỏa hình ảnh đất nước ra thế giới. Các sản phẩm khoa học được thể hiện sinh động qua tư liệu, hình ảnh, hiện vật kết hợp công nghệ trình chiếu 3D mapping, phim tư liệu và phóng sự khoa học, giúp người xem hình dung rõ nét vai trò của khoa học xã hội trong sự phát triển quốc gia.
Đáng chú ý, 48 công trình và cụm công trình khoa học xã hội tiêu biểu từng được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước được giới thiệu tại triển lãm, thể hiện sự tôn vinh đối với trí tuệ, tâm huyết và cống hiến của nhiều thế hệ nhà khoa học, đồng thời khẳng định trách nhiệm lớn lao của giới khoa học xã hội trong đồng hành cùng dân tộc.
Ở lĩnh vực văn hóa, ngôn ngữ, Hán Nôm và dân tộc học, nhiều công trình khẳng định giá trị văn hóa đặc sắc của các tộc người Việt Nam, đồng thời tư vấn xây dựng hồ sơ di sản để UNESCO công nhận như Hoàng thành Thăng Long, Thành nhà Hồ, Quần thể Tràng An. Đây là những đóng góp quan trọng cả về học thuật và quảng bá hình ảnh đất nước trên trường quốc tế. Trong khi đó, các nghiên cứu về dân tộc và tôn giáo đã đưa ra nhiều luận giải sâu sắc về tái định cư, giảm nghèo, di dân, bình đẳng giới, bảo tồn tín ngưỡng…, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc và giữ vững ổn định chính trị – xã hội.
Theo Phó Giáo sư Tạ Minh Tuấn, trong bối cảnh hội nhập, Viện Hàn lâm đã triển khai nhiều hoạt động hợp tác quốc tế với các đối tác uy tín như Viện Hàn lâm Khoa học Nga, Viện Khoa học xã hội Trung Quốc, Hội đồng Nghiên cứu khoa học xã hội Ấn Độ cùng nhiều trường đại học và tổ chức quốc tế khác. Giai đoạn 2020–2024, Viện đã có hơn 850 bài viết công bố quốc tế cùng hơn 200 chương sách, bài nghiên cứu đăng trên các ấn phẩm khoa học nước ngoài.
Triển lãm cũng giới thiệu những kết quả chuyển đổi số trong nghiên cứu và phổ biến tri thức, thông qua việc xây dựng cơ sở dữ liệu số, phát triển thư viện điện tử, xuất bản trực tuyến và ứng dụng công nghệ hiện đại trong khảo cổ, phục dựng hiện vật, trưng bày trên không gian ảo. Những nỗ lực này phù hợp với tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Phó Giáo sư Tạ Minh Tuấn nhấn mạnh, việc giới thiệu 48 công trình khoa học xã hội tiêu biểu được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước chính là điểm nhấn quan trọng của triển lãm, không chỉ thể hiện sự tôn vinh đối với trí tuệ và cống hiến của các thế hệ nhà khoa học xã hội, mà còn khẳng định vai trò của khoa học xã hội trong sự nghiệp phát triển bền vững của đất nước, lan tỏa giá trị Việt Nam ra thế giới.
Đặc biệt, 17 nhà khoa học tiêu biểu của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã được vinh danh bằng việc đặt tên cho các tuyến đường, tuyến phố tại nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước. Đây là sự ghi nhận trang trọng của xã hội đối với những đóng góp to lớn của giới khoa học xã hội, đồng thời là nguồn cảm hứng, động lực để các thế hệ nghiên cứu tiếp nối, phát huy trí tuệ và cống hiến nhiều hơn nữa cho sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc./.
