Trong quá trình giao gà ở khu vực thuộc địa phận thôn Quý Sơn, xã Song An, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình cũ (nay là phường Vũ Phúc, tỉnh Hưng Yên) thì Thành bị Tổ công tác của Công an tỉnh Thái Bình cũ (nay là tỉnh Hưng Yên) phát hiện thu giữ số gà trên.
Ngày 17/10, Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên tổ chức phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án hình sự đối với bị cáo Thái Khắc Thành (sinh năm 1980, trú tại xã Đô Lương, tỉnh Nghệ An) về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”. Phiên tòa được mở theo kháng cáo của bị cáo và kháng nghị của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Hưng Yên đối với bản án sơ thẩm hình sự ngày 8/8/2025 của Tòa án nhân dân khu vực 5 - Hưng Yên.
Phiên tòa do Thẩm phán Phạm Ngọc Thành làm chủ tọa; tham gia bào chữa cho bị cáo Thái Khắc Thành có 5 luật sư thuộc Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội.
Trước đó, tại phiên tòa xét xử sơ thẩm ngày 8/8, Tòa án nhân dân khu vực 5 - Hưng Yên tuyên phạt bị cáo Thành 6 năm tù và phạt bổ sung 30 triệu đồng về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”.
Sau khi xét xử sơ thẩm, ngày 13/8, bị cáo Thái Khắc Thành kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Căn cứ quy định của pháp luật và hồ sơ vụ án, Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên Đỗ Mạnh Tăng đã có văn bản kiến nghị Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh kháng nghị Bản án hình sự sơ thẩm số 35/2025/HSST ngày 8/8/2025 của Tòa án nhân dân khu vực 5 - Hưng Yên theo quy định, đồng thời ra Quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn đối với bị cáo Thái Khắc Thành từ "Tạm giam" sang "Cấm đi khỏi nơi cư trú". Ngày 13/8, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Hưng Yên kháng nghị toàn bộ bản án sơ thẩm, đề nghị Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại theo quy định của pháp luật.
Tại phiên tòa phúc thẩm, bị cáo Thái Khắc Thành khẳng định có phạm tội nhưng nay pháp luật có quy định thay đổi nên đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm miễn trách nhiệm hình sự cho bị cáo. Đại diện Viện Kiểm sát tham gia tố tụng tại phiên tòa thay đổi nội dung kháng nghị theo hướng sửa bản án sơ thẩm, đề nghị Hội đồng xét xử miễn trách nhiệm hình sự cho bị cáo.
Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa cùng các quy định của pháp luật, Hội đồng xét xử phúc thẩm nhận định, bị cáo Thái Khắc Thành bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo điểm b khoản 2 Điều 244 Bộ luật hình sự là đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Nhưng do đến thời điểm xét xử sơ thẩm, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT, làm cho hành vi phạm tội của bị cáo không còn nguy hiểm cho xã hội nữa. Tuy nhiên, văn bản này có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 nhưng đến ngày 16/7/2025 mới được đăng Công báo trên Cổng thông tin điện tử Chính phủ và không gửi cho các cơ quan tiến hành tố tụng để rà soát lại những trường hợp đang bị tạm giữ, tạm giam, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án, dẫn đến việc cấp sơ thẩm đã không áp dụng Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT để xét xử bị cáo.
Sau nghị án, căn cứ điểm a, khoản 1 Điều 29 Bộ luật Hình sự, Hội đồng xét xử quyết định miễn trách nhiệm hình sự cho bị cáo Thái Khắc Thành về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý hiếm”; hủy bỏ biện pháp ngăn chặn “Cấm đi khỏi nơi cư trú” đối với bị cáo. Hội đồng xét xử cũng kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường ngay sau khi ban hành Thông tư cần kịp thời đăng công báo và gửi cho các cơ quan đơn vị có liên quan để áp dụng.
Theo nội dung vụ án, từ năm 2022, Thái Khắc Thành tìm hiểu thông tin trên mạng xã hội, biết gà lôi trắng là động vật hoang dã quý hiếm cần bảo tồn không được nuôi, nhốt, mua bán; tuy nhiên, Thành vẫn nảy sinh ý định mua gà lôi về để nhân giống bán lấy tiền chi tiêu.
Năm 2024, Thành mua trên mạng xã hội 1 cá thể gà lôi trống của một người không quen biết ở Cần Thơ với giá 4,5 triệu đồng. Sau đó, qua mạng xã hội, Thành liên hệ trao đổi với người không quen biết ở Nghệ An để đổi 1 con chích chòe lửa của Thành lấy 2 cá thể gà lôi mái để cùng nuôi nhốt tại nhà mình mà không đăng ký với cơ quan có thẩm quyền.
Quá trình nuôi, các cá thể gà lôi mái đẻ được 13 trứng và ấp nở được 10 con gà lôi con, còn 3 trứng bị hỏng. Ngày 26/3/2025, Thành đã bán 10 cá thể gà lôi con cho một người không biết tên, địa chỉ để lấy số tiền 6 triệu đồng.
Trong quá trình giao gà ở khu vực thuộc địa phận thôn Quý Sơn, xã Song An, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình cũ (nay là phường Vũ Phúc, tỉnh Hưng Yên) thì Thành bị Tổ công tác của Công an tỉnh Thái Bình cũ (nay là tỉnh Hưng Yên) phát hiện thu giữ số gà trên.
Theo Thông tư 27 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, gà lôi trắng có tên khoa học là Lophura nycthemera, thuộc nhóm IIB (không còn thuộc nhóm IB theo Nghị định số 84 của Chính phủ như khi khởi tố điều tra và truy tố)./.
