Với cách tiếp cận toàn diện, đồng bộ, Nghị quyết 72 trở thành nền tảng quan trọng để Việt Nam tiến tới mục tiêu xây dựng một xã hội khỏe mạnh, văn minh và bền vững.
Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị không chỉ là một văn kiện chỉ đạo về y tế mà còn được xem như "bản thiết kế tổng thể" nhằm nâng cao sức khỏe, tầm vóc, tuổi thọ và chất lượng sống của người Việt trong nhiều thập niên tới. Trên cơ sở đó, Bộ Y tế đã xây dựng kế hoạch triển khai Nghị quyết theo lộ trình cụ thể đến năm 2030, đồng thời xác định tầm nhìn đến năm 2045, đặt ra một khung phát triển toàn diện cho hệ thống y tế quốc gia trong kỷ nguyên mới. Với cách tiếp cận toàn diện, đồng bộ, Nghị quyết 72 trở thành nền tảng quan trọng để Việt Nam tiến tới mục tiêu xây dựng một xã hội khỏe mạnh, văn minh và bền vững.
Loạt nhóm giải pháp mang tính hành động
Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, với tinh thần đổi mới mạnh mẽ cả về tư duy và hành động trong tất cả các khâu lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện, toàn ngành y tế sẽ triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp để nhanh chóng đưa Nghị quyết đi vào cuộc sống, giúp người dân sớm được hưởng thụ các chính sách an sinh xã hội. Bộ Y tế đang cụ thể hóa Nghị quyết số 72-NQ/TW và Chương trình hành động của Chính phủ tại Nghị quyết số 282/NQ-CP bằng một loạt nhóm giải pháp mang tính hành động, tập trung đổi mới tư duy quản lý, hoàn thiện thể chế, nâng cao chất lượng nhân lực, cải cách tài chính y tế, thúc đẩy khoa học – công nghệ và huy động hiệu quả mọi nguồn lực xã hội cho chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Bộ Y tế xác định phải đổi mới mạnh mẽ tư duy và phương thức lãnh đạo, chỉ đạo trong toàn ngành. Công tác truyền thông và giáo dục sẽ được tổ chức lại theo hướng bài bản hơn, để tất cả các vụ, cục, đơn vị trực thuộc và đội ngũ cán bộ nhận thức sâu sắc rằng bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân là trọng tâm của chính sách kinh tế – xã hội, không chỉ là nhiệm vụ riêng của ngành y tế.
Cùng với đổi mới tư duy, ngành y tế đẩy mạnh cải cách quản trị, xây dựng môi trường điều hành minh bạch, tăng trách nhiệm giải trình, gắn với cải cách thủ tục hành chính và phân cấp, phân quyền rõ ràng. Các giải pháp phòng, chống lạm dụng, trục lợi chính sách, vi phạm pháp luật trong chăm sóc sức khỏe nhân dân được triển khai đồng bộ. Bộ Y tế cũng đang hoàn thiện hồ sơ, trình cấp có thẩm quyền việc chọn ngày 7/4 hằng năm là "Ngày Sức khỏe toàn dân", qua đó tạo thêm một mốc quan trọng để toàn xã hội cùng nhìn lại, thúc đẩy các hoạt động chăm sóc sức khỏe.
Về thể chế và năng lực hệ thống y tế, Bộ Y tế chủ trì xây dựng, trình các cơ quan có thẩm quyền ban hành Nghị quyết của Quốc hội để thể chế hóa các chính sách lớn thuộc thẩm quyền Quốc hội, đồng thời khẩn trương xây dựng, sửa đổi, hoàn thiện hệ thống luật pháp trong lĩnh vực y tế. Trọng tâm là các luật về dân số, phòng bệnh, an toàn thực phẩm, thiết bị y tế, y học cổ truyền, phòng, chống tác hại thuốc lá và rà soát, đề xuất sửa đổi các luật có liên quan khác.
Song song với đó, Bộ Y tế xây dựng và tổ chức triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026–2035; xây dựng Nghị định của Chính phủ về tiêm chủng; và một loạt đề án chuyên ngành như phát triển hệ thống cấp cứu ngoại viện giai đoạn 2026–2030, phát triển du lịch y tế, xây dựng một số trung tâm y tế chuyên sâu, nâng cao năng lực kiểm nghiệm, kiểm định thuộc lĩnh vực y tế. Việc thực hiện Quyết định số 1183/QĐ-TTg ngày 14/10/2024 về triển khai Chỉ thị số 28-CT/TW cũng được coi là một trụ cột quan trọng trong sắp xếp, củng cố hệ thống y tế.
Nâng cao y đức và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao
Trên phương diện con người, Bộ Y tế coi nâng cao y đức và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là điều kiện tiên quyết. Ngành đang rà soát và hoàn thiện quy định về tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp, đổi mới công tác giáo dục y đức và pháp luật trong đào tạo khối ngành sức khỏe, nhằm từng bước thay đổi phong cách, thái độ phục vụ Nhân dân, nâng cao kỹ năng giao tiếp, tư vấn người bệnh, gắn với nâng chuẩn chuyên môn. Các hoạt động bồi dưỡng, tự học, rèn luyện y đức, tác phong nghề nghiệp được khuyến khích và duy trì thường xuyên.
Bộ Y tế xây dựng Nghị định về đào tạo chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực sức khỏe; sửa đổi Nghị định số 56/2011/NĐ-CP về chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề cho cán bộ y tế công lập; triển khai Đề án phát triển nhân lực y tế chất lượng cao và Đề án phát triển nhân lực cho trạm y tế cấp xã.
Năm trường đại học trọng điểm trong lĩnh vực y, dược gồm Trường Đại học Y Hà Nội, Trường Đại học Dược Hà Nội, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, Trường Đại học Y Dược Cần Thơ, và Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam sẽ được đầu tư phát triển thành các trung tâm đào tạo, nghiên cứu ngang tầm khu vực. Bên cạnh đó, Bộ Y tế nghiên cứu cơ chế chính sách để duy trì đội ngũ nhân viên y tế, cô đỡ thôn bản, cộng tác viên dân số, đồng thời bồi dưỡng chuyên môn và trang bị phương tiện để đội ngũ này tiếp tục là "cánh tay nối dài" của hệ thống y tế tới tận cộng đồng.
Bộ Y tế thúc đẩy cải cách mạnh mẽ, hướng đến hệ thống tài chính y tế hiệu quả, bền vững, trong đó bảo hiểm y tế giữ vai trò trụ cột. Từ năm 2026, ngành sẽ phối hợp lồng ghép các hoạt động khám sức khỏe định kỳ, khám sàng lọc miễn phí, kiểm tra sức khỏe học sinh, sinh viên, khám bệnh nghề nghiệp, khám sức khỏe người lao động với hoạt động khám chữa bệnh bảo hiểm y tế. Mục tiêu là vừa tạo điều kiện khám bệnh miễn phí, vừa hoàn thành việc tạo lập sổ sức khỏe điện tử cho toàn dân.
Đồng thời, Bộ Y tế xây dựng Đề án từng bước thực hiện chính sách miễn viện phí, ưu tiên trước hết cho đối tượng chính sách xã hội, người yếu thế, người thu nhập thấp và các nhóm cần hỗ trợ đặc biệt trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế; nghiên cứu thí điểm đa dạng hóa gói bảo hiểm y tế, phát triển các hình thức bảo hiểm bổ sung, gắn kết bảo hiểm y tế với bảo hiểm sức khỏe thương mại.
Trong lĩnh vực khoa học - công nghệ và chuyển đổi số, Bộ Y tế đang xây dựng Chiến lược chuyển đổi số y tế đến năm 2030 và thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện trong toàn ngành. Các hạng mục như sổ sức khỏe điện tử, bệnh án điện tử, đơn thuốc điện tử, kết nối liên thông và quản lý dữ liệu sức khỏe theo vòng đời sẽ được triển khai đồng bộ, hướng tới xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia và dữ liệu chuyên ngành về y tế.
Ngành y tế đẩy mạnh phối hợp viện - trường, nâng cao năng lực các trung tâm nghiên cứu, thử nghiệm, kỹ thuật cao, ưu tiên nghiên cứu công nghệ sinh học, y học cá thể, các hệ thống giám sát, cảnh báo sớm dịch bệnh, đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế. Song hành với đó là chiến lược phát triển công nghiệp dược, thiết bị y tế, nâng cao khả năng tự chủ về thuốc, vaccine, sinh phẩm và vật tư y tế thiết yếu.
Nhằm huy động tối đa nguồn lực xã hội, Bộ Y tế triển khai các giải pháp thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển y tế tư nhân, khuyến khích khu vực kinh tế tư nhân tham gia đầu tư trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe Nhân dân. Các mô hình hợp tác công - tư trong cung ứng dịch vụ khám chữa bệnh, sản xuất thuốc, vaccine, sinh phẩm, thiết bị y tế được khuyến khích phát triển…
Thông qua các nhóm nhiệm vụ và giải pháp nêu trên, Bộ Y tế đang chuyển các định hướng lớn của Nghị quyết 72-NQ/TW và Nghị quyết 282/NQ-CP thành những hành động cụ thể, có lộ trình, có trách nhiệm giải trình rõ ràng. Tất cả đều hướng tới mục tiêu nhất quán: xây dựng một hệ thống y tế hiện đại, công bằng, hiệu quả, đặt sức khỏe nhân dân ở đúng vị trí trung tâm của chiến lược phát triển đất nước./.
