Trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Giang đã đào tạo nhiều thế hệ học sinh tài năng đạt giải cao tại các kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh, quốc gia và quốc tế. Số lượng học sinh đoạt giải quốc gia là 654 giải, luôn đứng trong tốp đầu toàn quốc.
Từ một ngôi trường chuyên của tỉnh Trung du miền núi Bắc Bộ, Trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Giang đã vươn mình trở thành điểm sáng của ngành giáo dục Việt Nam. Thành tích ấn tượng trên đấu trường trong nước, nhất là trong các kì thi Olympic khu vực và quốc tế những năm gần đây đã khẳng định chất lượng giáo dục của nhà trường trong công cuộc phát hiện, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước.
*Dấu ấn trên đấu trường quốc tế
Thành lập năm 1991, Trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Giang bước vào năm học thứ 33 với một bề dày thành tích và truyền thống đáng nể. Từ những ngày đầu thành lập, trường đã xác định sứ mệnh là nơi bồi dưỡng học sinh giỏi, phát hiện và phát triển tài năng, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho tỉnh Bắc Giang nói riêng và cả nước nói chung.
Hiện nay, trường có hơn 1.200 học sinh theo học tại 13 lớp chuyên: Toán, Tin học, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Tiếng Anh, Tiếng Pháp, Tiếng Trung, Tiếng Hàn và Tiếng Nhật. Đội ngũ cán bộ, giáo viên và nhân viên gồm hơn 100 người không chỉ giỏi chuyên môn mà còn tâm huyết, sáng tạo trong sự nghiệp “trồng người”.
Từ khi thành lập đến nay, Trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Giang đã đào tạo nhiều thế hệ học sinh tài năng đạt giải cao tại các kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh, quốc gia và quốc tế. Trong 10 năm qua (2015- 2025), nhà trường luôn duy trì và nâng cao chất lượng học sinh giỏi quốc gia. Số lượng học sinh đoạt giải quốc gia là 654 giải, luôn đứng trong tốp đầu toàn quốc; trong đó, năm học 2024-2025, trường đoạt 99 giải,đứng thứ 4 về số lượng giải, thứ 5 về chất lượng giải.
Nhiều năm liền nhà trường có học sinh đoạt huy chương khu vực và quốc tế, trong đó có 9 huy chương châu lục; 6 huy chương quốc tế (3 huy chương Vàng, 3 huy chương Bạc). Tiêu biểu như: Năm học 1997–1998 học sinh Nguyễn Minh Ngọc đoạt Huy chương Đồng Olympic Hóa học quốc tế tại Matxcơva; năm học 2006–2007 học sinh Lê Ngọc Sơn giành Huy chương Bạc Olympic Toán học quốc tế; năm học 2017–2019 học sinh Trịnh Duy Hiếu hai lần đoạt Huy chương Bạc Olympic Vật lý quốc tế (IPHO). Đặc biệt, năm học 2023–2024, học sinh nhà trường đã giành 4 trong tổng số 9 Huy chương Vàng của Việt Nam tại các kỳ thi Olympic quốc tế và khu vực. Ba cái tên nổi bật nhất trong bảng vàng thành tích năm đó là Thân Thế Công, Trương Phi Hùng và Giáp Vũ Sơn Hà. Các em đã lần lượt mang về những Huy chương Vàng quý giá tại kỳ thi Olympic Vật lý Quốc tế (IPHO) và Hóa học quốc tế (ICHO), một thành tích đáng tự hào của giáo dục tỉnh Bắc Giang cũng như của Việt Nam, góp phần đưa tên tuổi ngôi trường vươn ra khỏi biên giới lãnh thổ.
Em Thân Thế Công, người ghi dấu ấn với tấm Huy chương Vàng tại IPHO 2024 bày tỏ xúc động: “Được học tại Trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Giang là một may mắn lớn. Ở đó, em được truyền cảm hứng học tập mỗi ngày từ thầy cô, bạn bè, được rèn luyện tư duy và kỹ năng giải quyết vấn đề một cách bài bản. Nhờ vậy, từ một học sinh ở tỉnh lẻ em đã có cơ hội vươn tới đấu trường quốc tế”.
*Giải pháp đồng bộ phát hiện và bồi dưỡng nhân tài
Để đạt được những thành tích rực rỡ ấy, Trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Giang đã triển khai nhiều giải pháp mang tính hệ thống trong công tác quản lý, giảng dạy và bồi dưỡng học sinh giỏi. Một trong những điểm nổi bật là mô hình quản lý học sinh theo hướng cá nhân hóa – lấy người học làm trung tâm, nhưng đồng thời xây dựng kế hoạch học tập khoa học cho từng nhóm năng lực.
Thầy Trần Duy Phương, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Ngay từ đầu cấp, nhà trường tổ chức các kỳ khảo sát, thi tuyển chọn học sinh năng khiếu để phát hiện sớm tài năng; đồng thời, duy trì các lớp học nâng cao, câu lạc bộ chuyên môn nhằm tạo điều kiện cho học sinh phát triển năng lực chuyên sâu, khơi dậy niềm đam mê với môn học. Quy trình tuyển chọn luôn đảm bảo tính công bằng, khách quan, tạo niềm tin và sự yên tâm cho học sinh, phụ huynh và giáo viên. Cùng đó, nhà trường đổi mới phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi theo hướng không chỉ luyện đề mà cần phát triển tư duy logic, sáng tạo, khả năng tự nghiên cứu; khuyến khích học sinh tiếp cận tài liệu quốc tế, làm quen với bài thi chuẩn hóa quốc tế; tổ chức học nhóm, diễn đàn trao đổi học thuật, thi thử định kỳ mô phỏng kỳ thi thật; chú trọng nuôi dưỡng niềm đam mê học tập, khát vọng chinh phục đỉnh cao khoa học của học sinh. Đặc biệt, nhà trường cá thể hóa lộ trình học tập cho từng học sinh, dựa trên điểm mạnh, điểm yếu riêng, đây là yếu tố then chốt trong nâng cao hiệu quả bồi dưỡng.
Một trong những yếu tố quan trọng giúp trường duy trì và phát triển thành tích là đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn cao và tâm huyết với nghề. Nhà trường thường xuyên tổ chức tập huấn chuyên môn sâu cho giáo viên, giao nhiệm vụ cho những giáo viên có trình độ chuyên môn vững vàng, có trách nhiệm trong công tác bồi dưỡng, đặc biệt là những thầy cô phải có sự đam mê, khát khao chinh phục. Song song với đó là sự kết hợp chặt chẽ giữa các tổ chuyên môn trong việc xây dựng chuyên đề, tổ chức hội thảo, cập nhật đề thi quốc tế và mời chuyên gia đầu ngành tập huấn, giảng dạy chuyên sâu. Nhà trường cũng chú trọng đầu tư cho hệ thống học liệu, phòng thí nghiệm và tài nguyên học thuật trực tuyến phục vụ việc học tập nâng cao.
Ngoài ra, trường đặc biệt chú trọng đến môi trường học tập tích cực, khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động ngoại khóa và nghiên cứu khoa học. Trường thường xuyên tổ chức các cuộc thi học thuật, hội thảo và các chương trình giao lưu giúp học sinh có cơ hội học hỏi và phát triển toàn diện.
Thầy Nguyễn Văn Đóa, giáo viên Vật lý – người đồng hành với nhiều thế hệ học sinh đoạt giải cao trong các kì thi khu vực, quốc tế chia sẻ: Bồi dưỡng học sinh giỏi không chỉ là việc truyền đạt kiến thức mà còn là hành trình cùng các em khám phá giới hạn của chính mình. Đó không phải là dạy học sinh cách ghi nhớ công thức mà dạy các em cách tư duy sâu, cách đặt câu hỏi, phân tích vấn đề, giải quyết tình huống mới. Các em phải thật sự làm chủ kiến thức, có phản xạ nhanh và chính xác với mọi kiểu đề bài.
Trong bối cảnh giáo dục toàn cầu đang chuyển mình mạnh mẽ, Trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Giang đang tích cực chuyển mình. Trên tinh thần thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, nhà trường xác định những trụ cột đổi mới gồm: chuyển đổi số, tích hợp kiến thức – kỹ năng, quốc tế hóa và phát triển năng lực toàn diện cho học sinh. Hiện, nhà trường đang xây dựng hệ sinh thái giáo dục hiện đại, thúc đẩy chuyển đổi số trong giảng dạy – kiểm tra – đánh giá, ứng dụng công nghệ AI, dữ liệu lớn trong quản lý học sinh, đồng thời tăng cường kết nối hợp tác quốc tế nhằm tạo ra nhiều cơ hội học hỏi và giao lưu cho học sinh.
Với những thành tích đạt được nhà trường liên tục nhiều năm liền đạt danh hiệu Trường tiên tiến xuất sắc, được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba, hạng Nhì; Cờ thi đua Chính phủ... Năm 2025, nhà trường là tập thể duy nhất được tỉnh Bắc Giang lựa chọn đề nghị tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ do có thành tích xuất sắc trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh./.
