Triển lãm “Neo” không chỉ là dịp để công chúng thưởng lãm các tác phẩm mới nhất của hai họa sĩ, còn là minh chứng cho sự vận động không ngừng của nghệ thuật hội họa đương đại Việt Nam.
Chiều 12/9 tại Hà Nội, triển lãm “Neo” của hai họa sĩ Phạm Xuân Trung và Đặng Hữu chính thức khai mạc tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Với 42 tác phẩm, chủ yếu là tranh sơn dầu, “Neo” không chỉ giới thiệu những thành tựu sáng tác mới của hai họa sĩ, còn mở ra một cuộc đối thoại nghệ thuật đầy thú vị giữa hai cá tính sáng tạo.
Những bức tranh mang đến triển lãm lần này khắc họa cuộc sống bình dị với hình ảnh thuyền ghe, bến bãi, mái nhà tạm và những con người gắn bó với đời sống sông nước. Không chỉ phản ánh hiện thực lao động, các tác phẩm còn gợi nhắc đến giá trị văn hóa, ký ức và sự gắn bó bền chặt giữa con người với thiên nhiên.
Họa sĩ Đặng Hữu tiếp tục khẳng định phong cách hậu ấn tượng, kiên định với lối vẽ trực họa, nắm bắt khoảnh khắc bằng cảm xúc phóng khoáng. Trong hơn một thập niên qua, anh đã thử nghiệm nhiều chất liệu, từ bột màu, sơn dầu đến sơn mài, nhưng dù ở chất liệu nào, bảng màu đậm cùng với nhịp điệu giàu cảm xúc vẫn là dấu ấn nhất quán. Hiện thực trong tranh của Đặng Hữu được giản lược, thiên về biểu đạt cảm xúc cá nhân thay vì mô phỏng thực tại. Kỹ thuật sơn dầu đắp dày, gồ ghề vừa tạo hình vừa tạo hiệu ứng ánh sáng, làm tăng tính biểu cảm và sức sống cho tác phẩm. Tại triển lãm lần này, họa sĩ mang đến loạt tranh sơn dầu như: "Bến", "Neo", "Nhịp sống", "Hoàng hôn muộn", "Phố biển", "Xóm chài", "Ngày dài", "Ráng chiều", "Ước mơ màu xanh", "Trên một triền đê"… Bảng màu có sự chuyển biến rõ rệt, thiên về các gam trầm như nâu, xám, xanh thẫm, song vẫn nổi bật nhờ những mảng màu nóng, tạo hiệu ứng gần với ngôn ngữ hội họa biểu hiện.
Trong khi đó, họa sĩ Phạm Xuân Trung lại mang đến một bước chuyển mình mạnh mẽ tại "Neo" với các tác phẩm như: "Bóng nước", "Bến vắng", "Chốn cũ", "Ngày mai ra khơi", "Bến quê", "Trên một bãi bồi", "Thư thả", "Ở lại với biển"… Nếu như trước đây, tranh của Phạm Xuân Trung thiên về mô tả không gian kiến trúc và cảnh quan với cái nhìn trần thuật, bảng màu hoài cổ và ánh sáng tản mờ, trong loạt tranh lần này, anh đã thay đổi cách tiếp cận. Phạm Xuân Trung chuyển từ việc ghi chép hiện thực phổ quát sang dựng hình khối qua góc nhìn cá nhân. Tranh của anh có cấu trúc khối mạnh, hình khối lớn ở tiền cảnh, chi tiết dày đặc và phong phú. Cấu trúc không gian không còn dàn trải, mà được tổ chức bằng những đường chéo, tam giác, nhấn mạnh tính động. Các yếu tố thị giác như sào cọc, dây chằng, ván gỗ… lặp lại trong tranh, gợi một nhịp điệu giàu chất kiến trúc và điêu khắc.
Sự kết hợp giữa hai họa sĩ trong “Neo” mang đến một điểm nhìn đa chiều. Nếu Phạm Xuân Trung neo giữ ký ức, hoài niệm qua lối vẽ cấu trúc và sức nén, Đặng Hữu neo giữ cảm xúc, khoảnh khắc bằng trực giác phóng khoáng. Một bên trầm lắng, một bên sôi nổi; một bên nghiêng về cấu trúc chặt chẽ, một bên thiên về ngẫu hứng và tự do. Đặt hai dòng chảy nghệ thuật ấy song song, triển lãm như mở ra một cuộc đối thoại giúp người xem cảm nhận rõ sự khác biệt nhưng vẫn thấy được sợi dây gắn kết trong khát vọng chung, dùng hội họa để neo giữ hiện thực, ký ức và xúc cảm.
Triển lãm “Neo” không chỉ là dịp để công chúng thưởng lãm các tác phẩm mới nhất của hai họa sĩ, còn là minh chứng cho sự vận động không ngừng của nghệ thuật hội họa đương đại Việt Nam.
Triển lãm mở cửa đến hết ngày 17/9 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (66 Nguyễn Thái Học, Hà Nội)./.
