Việt Nam không quên quá khứ, song không sống vì quá khứ mà gác lại quá khứ, tôn trọng sự khác biệt, khai thác điểm đồng, hướng tới tương lai
Chiều 26/11, tiếp tục chương trình Diễn đàn Kinh tế mùa Thu năm 2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã dự chương trình “60 phút cùng Thủ tướng Chính phủ” với việc đối thoại với Giám đốc điều hành Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) Stephan Mergenthaler xung quanh chủ đề “Chuyển đổi kép từ chiến lược đến hành động - Định hình Việt Nam trong kỷ nguyên vươn mình”; đồng thời phát biểu tổng kết diễn đàn.
* Tăng khả năng chống chịu trước các tác động từ bên ngoài
Trước đề nghị chia sẻ về hành trình từ quá khứ và động lực lớn nhất để Việt Nam đạt được mục tiêu trở thành nước công nghiệp phát triển vào năm 2045, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, Việt Nam đã giành độc lập, tự do 80 năm, song trải qua thời gian dài của các cuộc chiến tranh, bao vây, cấm vận, với nhiều đau thương, mất mát. Việt Nam không quên quá khứ, song không sống vì quá khứ mà gác lại quá khứ, tôn trọng sự khác biệt, khai thác điểm đồng, hướng tới tương lai. Từ đó Việt Nam sẵn sàng làm bạn, đối tác tin cậy với tất cả các nước, và trên thực tế đã là đối tác với tất cả các nước lớn trên thế giới.
Xây dựng đất nước từ đống đổ nát, với nền kinh tế nông nghiệp, nghèo nàn, lạc hậu, song chính nông nghiệp giúp Việt Nam xoá đói, giảm nghèo; công nghiệp giúp Việt Nam trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình cao; Việt Nam xác định thời gian tới, khoa học, công nghệ sẽ giúp Việt Nam trở thành nước công nghiệp phát triển có thu nhập cao vào năm 2045. Mặc dù mục tiêu này hết sức khó khăn, song với “tầm nhìn xa, trông rộng, nghĩ sâu, làm lớn”, Việt Nam quyết tâm thực hiện.
Trước đề nghị của điều phối viên làm rõ thêm chia sẻ của Thủ tướng tại Hội nghị G20 Nam Phi 2025 vừa qua, đó là khả năng chống chịu của Việt Nam trước các tác động từ bên ngoài, Thủ tướng Chính phủ cho biết, thế giới hiện nay đang đối mặt với nhiều thách thức bao gồm phân cực, phân mảnh, cạnh tranh chiến lược, xung đột, an ninh phi truyền thống, biến đổi khí hậu, dịch bệnh, già hoá dân số, cạn kiệt tài nguyên, an ninh mạng, sự phát triển của trí tuệ nhân tạo…
Bên cạnh đó, xu thế hoà bình, hợp tác vẫn là chủ đạo; thế giới cũng tự vận hành để thích ứng và liên kết để ứng phó; đặc biệt, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo giúp thế giới ứng phó tốt hơn và đạt nhiều thành tựu, phát triển.
Việt Nam vượt qua được các thách thức và phát triển như hiện nay vì Việt Nam có Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo; có sức mạnh từ nhân dân, doanh nghiệp; có khối đại đoàn kết toàn dân tộc; kết hợp sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại; kiên định đường lối độc lập, tự chủ, đi lên Chủ nghĩa xã hội.
Với đề nghị chia sẻ chiến lược kép “chuyển đổi số – chuyển đổi xanh” để Việt Nam phát triển bền vững, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết chuyển đổi số – chuyển đổi xanh là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu của Việt Nam để phát triển nhanh, bền vững; đây là hai mặt song song của một quá trình. Muốn chuyển đổi số – chuyển đổi xanh, trước hết phải nâng cao nhận thức, chuyển hoá thành hành động và bằng các giải pháp cụ thể, khả thi, hiệu quả; phải hoàn thiện thể chế, biến thể chế thành lợi thế cạnh tranh quốc gia; phải có hạ tầng xanh, hạ tầng số; phải có nguồn nhân lực và quản trị thông minh.
Đặc biệt là phải có nguồn lực cho chuyển đổi xanh, chuyển đổi số. Theo đó, Việt Nam xác định nguồn lực Nhà nước có vai trò dẫn dắt, định hướng, kích hoạt và phải có cơ chế để huy động mọi nguồn lực xã hội, nhất là hợp tác công - tư phục vụ phát triển, cả nguồn lực bên trong và nguồn lực bên ngoài.
Trả lời câu hỏi của Giám đốc điều hành WEF Stephan Mergenthaler về vai trò của doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp khởi nghiệp trong quá trình phát triển của Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, trong quá trình phát triển, Việt Nam huy động tổng lực toàn xã hội, trong đó cùng với các doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài có các doanh nghiệp nhỏ và vừa, vì tại Việt Nam doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm số lượng 95-97% doanh nghiệp, đóng góp lớn cho ngân sách, đặc biệt là giải quyết việc làm cho lượng lớn lao động.
Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam đã ban hành Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó có các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Theo đó, Việt Nam có các cơ chế chính sách ưu đãi, hỗ trợ để khối doanh nghiệp này phát triển, đóng góp cho sự phát triển đất nước.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp khởi nghiệp cũng được Việt Nam rất quan tâm, tổ chức ngày hội khởi nghiệp hàng năm; có các chương trình hỗ trợ về pháp lý, nguồn lực, tư duy, phương pháp luận, cách làm để thanh niên tham gia lập nghiệp. Hiện nay, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo đang trở thành phong trào, xu thế của giới trẻ Việt Nam.
Với đề nghị của người điều phối về chia sẻ tầm nhìn dài hạn của Thủ tướng cho một ASEAN phát triển trong nền kinh tế toàn cầu, Thủ tướng Chính phủ cho rằng, sự phát triển của Việt Nam không tách rời sự phát triển của ASEAN và thế giới. ASEAN được đánh giá là khu vực năng động và là tâm điểm tăng trưởng của thế giới. ASEAN là khu vực đoàn kết, thống nhất trong đa dạng, phát huy tối đa giá trị cốt lõi và nền văn hoá của các nước ASEAN. Tầm nhìn của ASEAN cũng là tầm nhìn của thời đại, đó là phát triển nhanh nhưng phải bền vững, đến năm 2045 trở thành khu vực phát triển.
Để thực hiện mục tiêu trên, ASEAN phải giữ đoàn kết, thống nhất trong toàn khối; chia sẻ, hợp tác, kết nối để khai thác cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh, tiềm năng khác biệt của mỗi quốc gia và của cả khu vực; ASEAN phải kết hợp, tiến cùng thời đại, lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo là động lực chính; phát huy tối đa tính đa dạng văn hoá của ASEAN, tăng hưởng thụ văn hoá cho người dân; thúc đẩy hợp tác giữa ASEAN với các khu vực và thế giới, tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ của cộng đồng thế giới, đồng thời ASEAN cũng đóng góp vào hoà bình, hợp tác, phát triển của thế giới.
Khi Giám đốc điều hành WEF cho biết, WEF Davos sắp tới sẽ có chủ đề là đối thoại và đề nghị Thủ tướng chia sẻ quan điểm và vai trò của Việt Nam thúc đẩy tinh thần đối thoại trên thế giới, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hoan nghênh, đánh giá cao chủ đề của WEF Davos sắp tới; cho rằng trong thế giới ngày nay đối thoại càng có vai trò quan trọng để giải quyết hiệu quả mọi vấn đề mà không gây ra xung đột lợi ích, tổn thương đối với mọi chủ thể. Để đối thoại thành công, phải kích hoạt được giá trị chung của tất cả các dân tộc trên thế giới; đối thoại phải dựa trên công bằng, tôn trọng, hiểu nhau.
Việt Nam theo đuổi đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, là bạn bè của tất cả các nước, là bạn bè tốt và đối tác tin cậy của tất cả các quốc gia, là thành viên có trách nhiệm vì mục tiêu hoà bình, hợp tác, phát triển trên thế giới.
Việt Nam sẵn sàng làm cầu nối để các nước, các chủ thể đối thoại với nhau, đơn cử Việt Nam đã từng là nơi diễn ra Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên, hay mỗi lần gặp Tổng thống Nga, Tổng thống Ukraine, Việt Nam đều nêu vấn đề đàm phán, đối thoại. Việt Nam sẵn sàng xây dựng các chương trình, làm cầu nối đối thoại về các vấn đề trên thế giới. Đặc biệt, với tinh thần đối thoại, Việt Nam không quên quá khứ, nhưng gác lại quá khứ, hướng tới tương lai; sẵn sàng cùng WEF thúc đẩy đối thoại vì hoà bình, hợp tác, phát triển.
Chia sẻ về hành trang cho giới trẻ trong thời đại công nghệ, Thủ tướng Chính phủ khẳng định, sự chuyển động của đất nước cũng là sự chuyển động của mọi người dân trong đất nước. Vừa qua, Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam đã ban hành nhiều Nghị quyết chiến lược là nền tảng về đường lối, chính sách để cùng Nghị quyết Đại hội lần thứ XIV tới đây đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới.
Trong đó, Việt Nam xác định con người là trung tâm, chủ thể, động lực, nguồn lực của sự phát triển, trong đó có người trẻ. Việt Nam nâng cao nhận thức về vai trò của người trẻ; có thể chế để người trẻ được tự do sáng tạo, cống hiến; tạo nền tảng kiến thức cho người trẻ; hỗ trợ người trẻ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo; hỗ trợ người trẻ khi họ khó khăn về nguồn nhân lực; bảo vệ, giúp đỡ người trẻ khi họ khó khăn, gặp rủi ro; tạo không gian để giới trẻ Việt Nam kết nối với giới trẻ thế giới để chia sẻ, cùng phát triển…
Phần đối thoại của Thủ tướng Chính phủ với Giám đốc điều hành WEF được Diễn đàn đánh giá rất cao, nồng nhiệt hưởng ứng.
* Vạn sự khởi đầu nan, hướng tới Diễn đàn Kinh tế quốc tế thường niên
Phát biểu tổng kết Diễn đàn Kinh tế mùa Thu 2025, thay mặt Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Chính phủ chân thành cảm ơn toàn thể quý vị đã dành thời gian, tâm huyết tới tham dự Diễn đàn; đặc biệt là phiên Đối thoại chính sách cấp cao vừa diễn ra hết sức sôi nổi, thực chất, hiệu quả.
Theo Thủ tướng, sau 2 ngày làm việc khẩn trương và một loạt các sự kiện, Diễn đàn Kinh tế mùa Thu năm 2025 với chủ đề “Chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số” đã thành công rất tốt đẹp với nhiều dấu ấn đặc biệt. Trong đó, Diễn đàn có ý nghĩa lịch sử: Lần đầu tiên Việt Nam phối hợp với Diễn đàn Kinh tế Thế giới tổ chức, tạo tiền đề để trở thành Diễn đàn Kinh tế mùa Thu thường niên tại Thành phố Hồ Chí Minh. Sự tham gia của lãnh đạo Diễn đàn Kinh tế Thế giới và đông đảo đại biểu khách mời khẳng định sự ủng hộ đối với sáng kiến này của Việt Nam.
Diễn đàn có quy mô và tầm vóc rất ấn tượng, với hơn 1.500 đại biểu, gần 100 đoàn khách quốc tế; 10 trung tâm Cách mạng công nghiệp 4.0 và hơn 75 trung tâm khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trên toàn cầu. Thành phần tham dự bao trùm, toàn diện từ giới trẻ, doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp vừa và nhỏ, các tập đoàn toàn cầu, từ chính quyền trung ương đến các chính quyền địa phương trong nước và quốc tế.
Diễn đàn tập trung vào 2 chuyển đổi có ý nghĩa chiến lược đối với sự phát triển của tất cả các quốc gia, 2 chuyển đổi đang định hình tương lai của nhân loại: chuyển đổi số và chuyển đổi xanh; được các đại biểu đều đánh giá rất cao và rất tâm huyết với chủ đề lần này.
Sự tham gia và các phát biểu đều rất trí tuệ, tâm huyết, không khí trao đổi rất thực chất, hiệu quả, đầy trách nhiệm; và quan trọng là tinh thần quyết tâm, hứng khởi, đồng lòng, cùng hướng về tương lai; tạo cảm hứng, truyền động lực rất lớn.
Đánh giá cao sự chủ động, năng động, sáng tạo của Đảng bộ, chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh; sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành; và sự đồng hành hiệu quả của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) để có một Diễn đàn Kinh tế mùa Thu năm 2025 hết sức thành công, Thủ tướng cho rằng có 5 điểm hội tụ nhận thức rất quan trọng.
Trong đó, Diễn đàn cùng chia sẻ nhận thức chung về thế giới. Trong một thế giới đầy biến động, "phẳng" nhưng cũng rất "chông gai", với những vấn đề, thách thức mang tính toàn cầu, toàn dân, toàn diện, chúng ta đều nhất trí cao về việc tăng cường hơn nữa đoàn kết, hợp tác, đối thoại; đề cao chủ nghĩa đa phương, luật pháp quốc tế, củng cố và phát huy cao nhất tinh thần đoàn kết quốc tế để cùng nhau giải quyết những thách thức chung của thời đại.
Các chủ thể tham gia Diễn đàn cùng thống nhất chuyển đổi xanh và chuyển đổi số là hai yếu tố căn bản cấu thành một xu thế tất yếu, không thể đảo ngược; chuyển đổi kép (xanh và số) đã trở thành yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược và ưu tiên hàng đầu của các quốc gia để phát triển nhanh và bền vững.
Các đại biểu tham dự Diễn đàn đều chia sẻ “3 đòn bẩy then chốt” để thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển bền vững trong thời gian tới đó là: Thể chế, nguồn lực và đổi mới sáng tạo.
Theo Thủ tướng, Diễn đàn nhất trí cách tiếp cận đặt con người ở vị trí trung tâm; con người vừa là chủ thể, là mục tiêu, là động lực, là nguồn lực phát triển; phát triển phải mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho người dân. Chuyển đổi xanh, chuyển đổi số phải vì con người; công nghệ và trí tuệ nhân tạo phải phục vụ con người và không thay thế con người.
Các đại biểu đều thể hiện sự đánh giá cao, ủng hộ và sẵn sàng đồng hành, hợp tác cùng Việt Nam trong chặng đường phát triển mới. Việt Nam sẽ tiếp tục là đối tác tin cậy, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, đóng góp cho hoà bình, ổn định và phát triển chung của nhân loại, tiếp tục là điểm đến an toàn, đầy tiềm năng đối với các nhà đầu tư nước ngoài, trên tinh thần ‘lợi ích hài hoà, rủi ro chia sẻ”.
Thủ tướng khái quát kết quả của Diễn đàn: “Hội tụ trí tuệ, củng cố niềm tin, gia tăng đoàn kết, xanh số hòa nhịp, hướng tới tương lai, chia sẻ lợi ích”.
Để biến tầm nhìn và các nhận thức chung thành hành động thực tiễn, với tinh thần "đã nói là làm; đã cam kết là phải thực hiện”, “không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm”, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, cơ quan Trung ương nghiêm túc nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến, đề xuất của các đại biểu tại Diễn đàn; trên cơ sở đó, khẩn trương rà soát, hoàn thiện đồng bộ hệ thống thể chế, pháp luật; sớm ban hành các cơ chế, chính sách ưu đãi vượt trội để khuyến khích đầu tư vào công nghệ xanh, công nghệ số. Đặc biệt là đẩy mạnh cải cách hành chính, cắt giảm thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh, tạo mọi thuận lợi cho doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Thủ tướng chỉ đạo Thành phố Hồ Chí Minh cần sớm ban hành Kế hoạch hành động chi tiết để thực hiện các cam kết của Diễn đàn. Cần phát huy tinh thần tự lực, tự cường, chủ động, sáng tạo, "dám nghĩ, dám làm". Sẵn sàng tiên phong trở thành một "phòng thí nghiệm" (sandbox) cho các mô hình kinh tế xanh, tài chính xanh, đô thị thông minh.
Các địa phương khác cần xây dựng lộ trình chuyển đổi xanh phù hợp với ưu thế so sánh, tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh, tạo thành các liên kết xanh, hành lang kinh tế xanh.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị cộng đồng doanh nghiệp – lực lượng tiên phong cho phát triển tiếp tục phát huy tinh thần đổi mới sáng tạo, thay đổi tư duy kinh doanh, mạnh dạn đầu tư cho nghiên cứu và phát triển (R&D), đổi mới công nghệ, áp dụng các mô hình kinh tế mới; nâng cao năng lực quản trị và chuẩn bị sẵn sàng cho các tiêu chuẩn xanh của các thị trường quốc tế. Đồng thời, tích cực tham gia vào quá trình xây dựng chính sách cùng Chính phủ.
Thủ tướng cũng đề nghị các nhà khoa học, các chuyên gia, và toàn thể Nhân dân tiếp tục phát huy tinh thần chung sức, đồng lòng, đoàn kết hợp tác, phát huy trí tuệ và tinh thần đổi mới sáng tạo. Các viện nghiên cứu, trường đại học phải là cái nôi của đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.
Mỗi người dân cần không ngừng nâng cao nhận thức, tích cực tham gia vào quá trình chuyển đổi xanh, chuyển đổi số. Từng hành động nhỏ như tiết kiệm năng lượng, tiêu dùng xanh cũng sẽ góp phần tạo nên thay đổi lớn về nhận thức và hành vi trong toàn xã hội.
Đối với các đối tác, tổ chức quốc tế và WEF, Thủ tướng Chính phủ đề nghị tiếp tục đồng hành, hỗ trợ Việt Nam với tinh thần hợp tác "thực chất, chân thành, hiệu quả" để có thêm nhiều Diễn đàn trao đổi hiệu quả về các vấn đề phát triển chung; đồng hành để Việt Nam trở thành “phòng thí nghiệm xanh – số” của khu vực; tiếp tục chia sẻ tri thức, kinh nghiệm quản trị tiên tiến; cung cấp hỗ trợ cụ thể về tài chính ưu đãi, chuyển giao công nghệ cao và hỗ trợ kỹ thuật cho Việt Nam.
Theo Thủ tướng Chính phủ, thành công lớn nhất mà chúng ta đạt được trong tổ chức Diễn đàn Kinh tế mùa Thu năm 2025 là việc đưa Diễn đàn trở thành điểm khởi đầu cho một hành trình hợp tác dài hạn, bền vững và mang tầm chiến lược, mang lại lợi ích cho tất cả các nước và các đối tác quốc tế.
Đây cũng là chủ trương của Việt Nam trong Kỷ nguyên phát triển mới, như tinh thần chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm: “Việt Nam ở một tâm thế mới, mong muốn và sẵn sàng tham gia, đóng góp một cách tích cực, trách nhiệm hơn vào nền chính trị toàn cầu, nền kinh tế thế giới và nền văn minh nhân loại”.
Nhấn mạnh, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử để phát triển bứt phá, trong đó, cuộc cách mạng chuyển đổi kép (xanh và số) là một hành trình dài, nhiều thách thức, nhưng không có con đường nào khác, Thủ tướng Phạm Minh Chính mong muốn và tin tưởng, Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng sẽ vượt qua mọi thách thức, vươn lên bứt phá mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới, trở thành một “siêu đô thị quốc tế”, góp phần quan trọng vào sự phát triển thịnh vượng của Việt Nam và không ngừng đóng góp tích cực cho hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững của khu vực và thế giới./.
