“Vì nhân dân”, “phục vụ nhân dân”, “của nhân dân” nổi lên là những từ khóa nổi bật, là khái niệm được nhấn mạnh và nhắc đi nhắc lại trong Dự thảo Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII tại Đại hội XIV của Đảng (công bố vào ngày 14/10/2025).
Điều đáng chú ý đầu tiên về mối liên kết giữa nội dung Dự thảo Báo cáo Chính trị với từ khóa “vì nhân dân”, “phục vụ nhân dân”, “của nhân dân” là bài học kinh nghiệm sau 40 năm đổi mới.
Đó là phải quán triệt và thực hành quan điểm "Dân là gốc".
Trong Dự thảo Báo cáo, Ban Chấp hành Trung ương Đảng nhấn mạnh: Quán triệt thì phải thật “sâu sắc” và thực hành thì phải thật “triệt để”. Không có chỗ cho sự “quán triệt hời hợt” và “thực hành nửa vời”.
“Dân là gốc”, tức phải phát huy vai trò chủ thể, vị trí trung tâm của nhân dân.
Theo Dự thảo Báo cáo, mọi chủ trương, chính sách phải thực sự xuất phát từ nguyện vọng, quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp và hạnh phúc của nhân dân. Thật sự tin tưởng, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Kiên trì thực hiện phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng". Thắt chặt mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân, dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng và hệ thống chính trị. Lấy sự hài lòng, tín nhiệm của người dân, doanh nghiệp và hiệu quả công việc làm tiêu chí đánh giá cán bộ. Tăng cường củng cố và phát huy hiệu quả sức mạnh của nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Công cuộc đổi mới ở nước ta chuẩn bị bước sang năm thứ 40. Cũng từng ấy năm Đảng ta dần hoàn thiện lý luận về đường lối đổi mới – tổng thể các quan điểm, mục tiêu, tầm nhìn, định hướng phát triển và bảo vệ đất nước.
Dự thảo Báo cáo nhấn mạnh rằng đường lối đổi mới phải thể hiện rõ nhân dân là trung tâm, là chủ thể của mọi chủ trương, chính sách; trong công cuộc đổi mới phải xác lập mô hình chủ nghĩa xã hội Việt Nam với 3 trụ cột nền tảng - nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam; nền dân chủ xã hội chủ nghĩa.
Kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và cơ đồ của đất nước sau 40 năm đổi mới được nêu rõ trong mục đầu tiên của Dự thảo Báo cáo. Theo đó, lĩnh vực phát triển văn hoá, con người và xã hội đã đạt nhiều tiến bộ; lĩnh vực an sinh xã hội và đời sống nhân dân ngày càng được nâng cao.
Các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển toàn diện con người ngày càng đầy đủ, trọng tâm và thực chất. Việc phát hiện, thu hút, đào tạo, trọng dụng nhân tài bước đầu có chuyển biến tích cực. Chỉ số phát triển con người (HDI) được cải thiện rõ rệt, tăng 14 bậc, đạt 0,766 điểm, thuộc nhóm nước phát triển con người cao. Chỉ số xếp hạng hạnh phúc tăng 33 bậc so với đầu nhiệm kỳ, xếp thứ 46/143 quốc gia.
Chính phủ đã miễn hẳn hoặc hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Sự tăng trưởng kinh tế ở nước ta gắn kết chặt chẽ hơn với việc bảo đảm tiến bộ và công bằng xã hội; Nhà nước đã ưu tiên bố trí nguồn lực cho an sinh xã hội, phát triển con người. Đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng lên rõ rệt.
Các chính sách, giải pháp giảm nghèo bền vững được triển khai đồng bộ, hiệu quả trên tinh thần "không để ai bị bỏ lại phía sau". Tỉ lệ hộ nghèo đa chiều giảm từ 4,4% năm 2021 xuống còn 1,3% năm 2025. Đến tháng 9/2025, nước ta hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước. Số người được hưởng trợ giúp xã hội thường xuyên được mở rộng, đạt trên 3,5 triệu người năm 2025, trong đó 55% là người cao tuổi.
Hệ thống y tế, chăm sóc sức khoẻ nhân dân có bước phát triển tích cực. Việc thực hiện chế độ thông tuyến khám, chữa bệnh theo bảo hiểm y tế được chú trọng. Tỉ lệ bao phủ bảo hiểm y tế tăng từ 90,9% năm 2020 lên 95,2% năm 2025. Tuổi thọ và chỉ số sức khoẻ người dân bình quân của cả nước được cải thiện - vào năm 2025 tuổi thọ trung bình tính ở nước ta là 74,8 và số năm sống khoẻ là khoảng 67.
Trong Dự thảo Báo cáo, Ban Chấp hành Trung ương cũng đánh giá cao kết quả của công tác dân vận bởi lĩnh vực này góp phần thắt chặt mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân. Các cấp ủy đảng đã chú trọng việc đối thoại, lắng nghe ý kiến, kịp thời giải quyết những bức xúc, kiến nghị chính đáng của nhân dân, phát huy vai trò của nhân dân trong tham gia xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng.
Ban Chấp hành Trung ương Đảng đặc biệt nhấn mạnh tới kết quả cuộc cách mạng bộ máy của hệ thống chính trị vào cuối nhiệm kỳ Đại hội XIII: bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp đã tinh gọn hơn và đạt hiệu quả cao hơn, gần dân, phục vụ nhân dân tốt hơn.
Một trong những quan điểm chỉ đạo được Dự thảo Báo cáo nêu ra để phát triển đất nước trong giai đoạn 2026 – 2030 là phát huy sức mạnh, bản lĩnh, trí tuệ của con người Việt Nam, khối đại đoàn kết toàn dân tộc và thế trận lòng dân; kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Thắt chặt mối quan hệ mật thiết giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân; phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa và quyền làm chủ của nhân dân.
Quan điểm “lấy dân làm gốc” trong Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XIV của Đảng được kế thừa từ văn kiện của các kỳ đại hội trước.
Tổng kết 35 năm đổi mới, 30 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, một bài học kinh nghiệm được Đại hội XIII của Đảng đúc kết là: “Phải luôn quán triệt sâu sắc, thực hiện nghiêm túc quan điểm “lấy dân là gốc”; nhân dân là trung tâm, là chủ thể của công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; mọi chủ trương, chính sách phải thực sự xuất phát từ nguyện vọng, quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân; lấy hạnh phúc, ấm no của nhân dân làm mục tiêu phấn đấu, củng cố và tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa”./.
