Dự báo bão Matmo là cơn bão mạnh sẽ đi vào đất liền nước ta trở thành bão số 11 nên ngay từ khi cơn bão Matmo cách Biển Đông 1.200km, Cục Quản lý Đê điều và Phòng chống thiên tai đã tham mưu cho Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành văn bản chỉ đạo hướng dẫn các địa phương chủ động hướng dẫn từ sớm, từ xa
Trong khi nhiều địa phương còn đang tập trung khắc phục hậu quả nặng nề do bão số 10 (Bualoi) gây ra, các lực lượng chức năng lại phải tập trung ứng phó với bão số 11 (Matmo). Hiện các địa phương nằm trong vùng nguy hiểm của bão số 11 như Quảng Ninh, Hải Phòng đang chạy đua với thời gian để thực hiện các công tác chuẩn bị, chủ động ứng phó với các tình huống thiên tai nghiêm trọng từ bão chồng bão.
Liên quan đến công tác khắc phục hậu quả của hoàn lưu bão số 10 và sớm triển khai ứng phó với bão số 11 đang tiến vào, phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Hải, Trưởng phòng Ứng phó và Khắc phục sự cố thiên tai (Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường).
Phóng viên: Thưa ông, xin ông cho biết những khó khăn trong công tác khắc phục hậu quả của hoàn lưu bão số 10?
Ông Nguyễn Văn Hải: Bão số 10 và mưa lũ sau bão đã gây thiệt hại nặng nề về người, tài sản, cơ sở hạ tầng tại các địa phương khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Theo tổng hợp của các địa phương, tính đến ngày 1/10, đợt bão và mưa lũ vừa qua đã làm 54 người chết và mất tích, 140 người bị thương; ít nhất 154 nhà sập đổ, trôi; trên 154.000 nhà bị tốc mái, hư hỏng; hàng chục nghìn ha lúa và hoa màu, thủy sản bị ngập, thiệt hại; 1.392 điểm trường bị tốc mái, hư hại; nhiều công trình đê điều, giao thông, thủy lợi, điện lực, viễn thông bị sự cố, chia cắt, mất điện, mất nước, mất sóng viễn thông… thiệt hại về kinh tế sơ bộ ước tính lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng.
Việc khắc phục hậu quả thiên tai do bão số 10 gây ra đã được lãnh đạo Đảng, Nhà nước tập trung quán triệt chỉ đạo xuyên suốt bằng nhiều văn bản điều hành. Đến thời điểm hiện tại, ưu tiên tập trung công tác tìm kiếm cứu nạn cứu hộ những trường hợp mất tích; khôi phục nhanh nhất cơ sở hạ tầng thiết yếu như điện, nước sạch, trường học, viễn thông... đảm bảo khôi phục sớm nhất cuộc sống cho người dân.
Đặc biệt, lực lượng chức năng gặp không ít khó khăn khi vừa phải đảm bảo an toàn hệ thống hồ chứa phía trên, lại cắt lũ ở phía dưới. Vừa phải đảm bảo an toàn hệ thống đê điều lại phải khẩn trương khắc phục hậu quả mưa bão số 10, sẵn sàng ứng phó đối với cơn bão Matmo đang đi vào. Cùng với việc đảm bảo an toàn hệ thống đê điều, khắc phục triệt để ách tắc giao thông, tránh gián đoạn công tác ứng phó lụt bão khác, phải phối hợp triển khai các hoạt động khôi phục sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi… để tiếp tục triển khai ứng phó với bão số 11 sắp tới.
Phóng viên: Thưa ông, tình hình hồ chứa hiện nay như thế nào khi mưa lũ dồn dập đổ về? Theo ông, đâu là giải pháp mấu chốt để ứng phó, giảm thiểu tối đa thiệt hại do bão gây ra?
Ông Nguyễn Văn Hải: Năm 2025 có nhiều hình thái thời tiết bất thường, bão lũ dồn dập ở miền Bắc và miền Trung, kèm theo đó là mưa lớn diện rộng. Bão số 10 ảnh hưởng tới 18 tỉnh, thành phố và gây hậu quả hết sức nặng nề về người, tài sản và phá hủy nhiều cơ sở hạ tầng...
Đối với hệ thống hồ chứa, hiện các hồ chứa đang tích nước cuối mùa, đây là bài toán rất “cân não” trong chỉ đạo điều hành, vận hành hồ chứa bởi nếu xả nước quá sớm, quá sâu trong khi mưa ít thì sẽ bị ảnh hưởng khi đến mùa khô. Tuy nhiên, tình hình mưa lũ sau bão số 10 và diễn biến như dự báo hiện nay, khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ còn xảy ra những cơn bão lớn như ngoài khơi Philippines đang xuất hiện bão mang tên Matmo (dự báo đi vào đất liền nước ta trở thành bão số 11) và đang tiến vào biển Đông trong những giờ tới. Do vậy, nhiệm vụ trọng tâm trong công tác vận hành liên hồ chứa là quan tâm đến xả nước sớm, tính toán khoa học, chính xác để đảm bảo vừa cắt lũ cho hạ du, đủ dung tích đón lũ, giảm thiểu thiệt hại cho hạ du. Đồng thời, dành dung tích đủ lớn để phát điện, sinh hoạt đa mục tiêu và tưới tiêu cho các mùa tiếp theo. Đây cũng là một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng để ứng phó với bão số 11. Dự báo bão Matmo là cơn bão mạnh sẽ đi vào đất liền nước ta trở thành bão số 11 nên ngay từ khi cơn bão Matmo cách Biển Đông 1.200km, Cục Quản lý Đê điều và Phòng chống thiên tai đã tham mưu cho Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành văn bản chỉ đạo hướng dẫn các địa phương chủ động hướng dẫn từ sớm, từ xa.
Rút kinh nghiệm từ những cơn bão trước đây, việc chỉ đạo phòng ngừa từ sớm, từ xa và thông tin truyền thông đến cộng đồng càng sớm để mọi người chủ động ứng phó là một cách ứng phó hiệu quả, giảm thiểu tối đa thiệt hại.
Phóng viên: Có thể nói hiện nay Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ đang trải qua giai đoạn vô cùng khó khăn khi bão chồng bão, lũ chồng lũ, xin ông cho biết khó khăn trong công tác khắc phục thiên tai cũ và ứng phó với đợt thiên tai mới?
Ông Nguyễn Văn Hải: Hiện nay mưa, bão, lũ dồn dập, cùng với đó lại bão chồng bão đã đặt ra khó khăn cho cả hệ thống khi phía trên là hồ chứa, phía dưới là ngập lụt, an toàn hệ thống đê điều… Hiện Cục Quản lý Đê điều và Phòng chống thiên tai đã đặt ra những kịch bản rất bất lợi, trong hoàn cảnh huy động tất cả các lực lượng vào cuộc để rà soát, đặc biệt là hệ thống đê điều, hồ chứa nhằm giảm thiểu ngay thiệt hại do sạt lở cũng như điều tiết mực nước đảm bảo an toàn.
Hiện nay, cần khẩn trương tập trung khắc phục nhanh đối với khu vực dân cư chịu cảnh ngập lụt ở ven sông, sẵn sàng ứng phó đối với cơn bão sắp tới tiến vào. Để ứng phó với bão sắp tới đang tiến vào, ưu tiên ngay lúc này là cần đảm bảo an toàn về người, chuẩn bị lương thực, nước sạch… Một trong những yếu tố ứng phó với thiên tai quan trọng nhất là nâng cao nhận thức của cộng đồng, cùng với đó là công tác dự báo, truyền thông để cho cả hệ thống chính trị vào cuộc và người dân tham gia ứng phó từ sớm từ xa với tinh thần quyết liệt nhất sẽ giảm thiểu tối đa thiệt hại.
Theo báo cáo của Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), tính đến chiều 3/10, các lực lượng chức năng đã thông báo, hướng dẫn cho các phương tiện, người lao động biết diễn biến của bão để chủ động phòng tránh, đặc biệt là các tàu, thuyền và phương tiện hoạt động ở khu vực Vịnh Bắc Bộ từ Quảng Ninh đến Thanh Hóa.
Theo Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai, dự báo từ đêm 5/10 đến hết đêm 7/10, khu Trung du và miền núi Bắc Bộ có mưa to đến rất to, lượng mưa phổ biến 150-250mm, cục bộ có nơi hơn 400mm. Khu vực Đông Bắc Bắc Bộ và Thanh Hóa lượng mưa phổ biến 70-150mm, cục bộ có nơi hơn 200mm. Lũ trên sông ở Bắc Bộ, Thanh Hóa đang xuống; mực nước sông Lô tại Tuyên Quang đang lên; trên sông Hồng tại Hà Nội đang xuống. Dự báo từ tối 5-9/10, trên các sông ở khu vực Bắc Bộ, Thanh Hóa có khả năng xuất hiện một đợt lũ, biên độ lũ lên ở thượng lưu các sông 4-8m, hạ lưu các sông 2-5m.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn ông!
