Với sự đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng giao thông và các giải pháp đồng bộ về vốn, Tây Ninh đang được kỳ vọng sẽ trở thành "đại công trường giao thông", mở đường cho sự bứt phá kinh tế trong nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Trong bối cảnh cả nước đang bước vào giai đoạn tăng tốc phát triển theo hướng bền vững, Tây Ninh - một tỉnh biên giới đang chuẩn bị những bước đi chiến lược đầy tham vọng. Cụ thể, với loạt chương trình đột phá được hoạch định bài bản, từ hạ tầng giao thông, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đến phát triển kinh tế xanh, chuyển đổi số và khai thác hiệu quả tiềm năng du lịch, tỉnh đang nỗ lực tái định vị vai trò của mình trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
Phóng viên TTXVN thực hiện chùm 4 bài viết đi sâu vào các “mũi nhọn” then chốt trong chiến lược phát triển của tỉnh giai đoạn 2025 - 2030 để thấy rõ một Tây Ninh đang chuyển mình mạnh mẽ để bứt phá.
Bài 1: Tham vọng "cất cánh" từ chiến lược siêu hạ tầng kết nối
Tỉnh Tây Ninh đang bước vào nhiệm kỳ 2025 - 2030 với mục tiêu chiến lược là trở thành cực tăng trưởng năng động, bền vững của vùng liên kết Đông Nam Bộ - Đồng bằng sông Cửu Long. Để hiện thực hóa khát vọng này, tỉnh xác định huy động mọi nguồn lực xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại là một trong ba khâu đột phá chiến lược. Đây được xem là "bệ đỡ" quan trọng nhằm tái định vị Tây Ninh thành cửa ngõ giao thương quốc tế và trung tâm logistics mới ở phía Nam.
* Vị thế và quyết tâm "khơi thông"
Tây Ninh hiện nằm trên trục hành lang kinh tế Đông - Tây, tiếp giáp trực tiếp với Thành phố Hồ Chí Minh và là cửa ngõ quan trọng kết nối vùng Đông Nam Bộ với Đồng bằng sông Cửu Long. Đặc biệt, tỉnh có đường biên giới đất liền dài khoảng 369km tiếp giáp Vương quốc Campuchia với 4 cửa khẩu quốc tế (gồm: Xa Mát, Mộc Bài, Tân Nam, Bình Hiệp) và 1 cảng quốc tế (Cảng quốc tế Long An). Việc hợp nhất tỉnh Tây Ninh cũ và Long An cũ đã mở rộng không gian phát triển, tạo nên thế và lực mới.
Nhận thức rõ hạ tầng là yếu tố then chốt, phải đi trước dẫn dắt, tạo đòn bẩy thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Nguyễn Văn Út nhấn mạnh, trong nhiệm kỳ 2025 - 2030, địa phương dự kiến sẽ đầu tư khoảng 35.000 tỷ đồng cho hạ tầng giao thông, tập trung vào các tuyến kết nối Thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh lân cận; đồng thời liên thông giữa hai khu vực của tỉnh sau sáp nhập (Long An cũ và Tây Ninh cũ) bằng nguồn vốn của địa phương. Đây là kế hoạch đầu tư chưa từng có tiền lệ, thể hiện quyết tâm khơi thông điểm nghẽn về hạ tầng giao thông vốn đã tồn tại lâu.
Ông Nguyễn Văn Út cho biết, tỉnh định hướng quy hoạch nhiều tuyến đường với quy mô tối thiểu 8 - 10 làn xe. Khi giao thông rộng mở, Tây Ninh mới thật sự trở thành trung tâm giao thương của khu vực.
Tuy nhiên, Tây Ninh vẫn đối mặt với nhiều thách thức như sự quá tải và thiếu đồng bộ của hạ tầng hiện hữu. Ông Huỳnh Huy Cường, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Tây Ninh phản ánh, tuyến đường độc đạo với tỉnh Tây Ninh cũ là Quốc lộ 22B đã quá tải làm tăng thời gian đi lại và chi phí logistics cho doanh nghiệp. Tình trạng trì trệ, ùn ứ hàng hóa thường xuyên xảy ra ảnh hưởng lớn đến chuỗi cung ứng.
Ngoài ra, mạng lưới đường tỉnh và đường ven biên giới còn nhỏ hẹp, chưa kịp đầu tư mở rộng. Hệ thống giao thông nông thôn còn nhiều hạn chế như: trong tổng số 5.285km đường xã thì có hơn một nửa (khoảng 55,99%) vẫn là đường đất hoặc cấp phối, chưa đạt tiêu chuẩn của giao thông nông thôn loại A và B. Điều này gây khó khăn lớn cho việc di chuyển tại các vùng nông thôn và biên giới, cản trở sự phát triển kinh tế và giao thương của tỉnh.
Vấn đề nhu cầu vốn đầu tư cho hạ tầng chiến lược giai đoạn 2026 - 2030 rất lớn nhưng nguồn lực đầu tư vẫn chưa đáp ứng kịp thời. Vấn đề hành chính sau sáp nhập đã ảnh hưởng đến tốc độ triển khai dự án. Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Nguyễn Văn Út cho biết, sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, các chủ đầu tư cấp huyện thay đổi, phát sinh thêm nhiều thủ tục hành chính khiến tiến độ giải ngân chậm lại.
* Giải pháp đột phá
Giải pháp then chốt của tỉnh là đẩy nhanh tiến độ các công trình trọng điểm cấp quốc gia và cấp tỉnh, sử dụng đầu tư công dẫn dắt và kích hoạt mọi nguồn lực của xã hội; thực hiện hiệu quả các công trình trọng điểm và khâu đột phá, ưu tiên phát triển hạ tầng đồng bộ, hiện đại. Địa phương đã đưa ra 11 công trình trọng điểm tập trung vào các trục giao thông chiến lược kết nối liên vùng.
Cụ thể, đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh được xác định là trục giao thông chiến lược kết nối vùng Đông Nam Bộ với Tây Nam Bộ. Đoạn qua Tây Ninh tuy chỉ dài gần 7km nhưng có vai trò đặc biệt trong việc mở rộng không gian phát triển và kết nối đồng bộ với Thành phố Hồ Chí Minh và các địa phương lân cận. Tỉnh đã hoàn thành 100% giải phóng mặt bằng, dự kiến thông xe kỹ thuật vào tháng 10/2025 và hoàn thành toàn bộ vào năm 2026.
Tuyến cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Mộc Bài được coi là "huyết mạch" xuyên biên giới, giảm tải Quốc lộ 22. Tuyến dài gần 51km (đoạn qua Tây Ninh dài 26,3km), quy mô ban đầu 4 làn xe; phấn đấu bàn giao toàn bộ mặt bằng vào tháng 12/2025 để triển khai thi công xây dựng.
Tuyến cao tốc Gò Dầu - Xa Mát sẽ là trục giao thông chính chạy dọc từ Bắc xuống Nam của tỉnh, kết nối các cửa khẩu Xa Mát, Tân Nam với Vùng Kinh tế trọng điểm phía Nam. Đặc biệt, đoạn từ phường Gò Dầu đến phường Bình Minh sẽ kết nối trực tiếp đến Khu du lịch quốc gia Núi Bà Đen. Tổng mức đầu tư giai đoạn 1 dự kiến là 7.500 tỷ đồng, quy mô 4 làn xe tiêu chuẩn.
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Nguyễn Hồng Thanh, hiện, tỉnh ưu tiên nguồn lực để hoàn thiện các trục động lực, tuyến cao tốc, đường vành đai huyết mạch, kết nối thông suốt từ khu công nghiệp đến cảng biển. Việc khai thác hiệu quả Cảng quốc tế Long An (với khả năng tiếp nhận tàu tải trọng 70.000 DWT) là ưu tiên hàng đầu.
Cảng quốc tế Long An đã ký kết hợp tác chiến lược với các đối tác Trung Quốc nhằm hình thành một hành lang vận tải biển mới “hai cảng, một tuyến”, kết nối trực tiếp từ miền Bắc Trung Quốc đến miền Nam Việt Nam. Ông Võ Quốc Huy, Chủ tịch Hội đồng quản trị Cảng quốc tế Long An cho biết, Cảng sẽ nhanh chóng cung cấp thông tin cho các doanh nghiệp trong khu vực để kịp thời nắm bắt cơ hội, gom hàng theo tuyến cố định; góp phần tối ưu chi phí logistics cho doanh nghiệp. Mối liên kết này góp phần thúc đẩy việc hình thành và phát triển “nguồn hàng hai chiều” ổn định và bền vững.
Để phát triển giao thông thủy nội địa, Tây Ninh đã kiến nghị nghiên cứu nâng tĩnh không của cầu Bến Lức 1 trên sông Vàm Cỏ Đông để đảm bảo tĩnh không thông thuyền Htt = 7,0m, phục vụ cho luồng đường thủy cấp II, nâng cao năng lực vận tải hàng hóa giữa Đồng bằng sông Cửu Long, Đông Nam Bộ với Thành phố Hồ Chí Minh.
Với sự đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng giao thông và các giải pháp đồng bộ về vốn, Tây Ninh đang được kỳ vọng sẽ trở thành "đại công trường giao thông", mở đường cho sự bứt phá kinh tế trong nhiệm kỳ 2025 - 2030./. (còn nữa)
