Lực lượng Công an xã đã phát huy vai trò của các già làng, trưởng bản, người có uy tín trong đồng bào các dân tộc để tuyên truyền, vận động nhân dân tự giác giao nộp, tích cực tham gia phát hiện, tố giác hành vi sản xuất, mua bán, vận chuyển, sử dụng các loại vũ khí, vật liệu nổ.
Thực hiện Kế hoạch của Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hóa về mở đợt cao điểm thu hồi vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo, Công an các xã khu vực miền núi trong tỉnh đã có nhiều cách làm sáng tạo, góp phần phòng ngừa tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự ngay tại cơ sở.
*Đổi quà lấy vũ khí, vật liệu nổ
Hồi Xuân là xã miền núi, ở phía Tây tỉnh Thanh Hóa. Do phong tục tập quán săn bắn mưu sinh, bảo vệ mùa màng nên nhiều người dân nơi đây vẫn còn thói quen lưu giữ, sử dụng súng săn, súng tự chế… tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy hiểm có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Xác định công tác tuyên truyền, vận động, thu hồi vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ là giải pháp quan trọng nhằm phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm và vi phạm pháp luật, những năm qua, Công an xã Hồi Xuân đã đẩy mạnh tuyên truyền, cảnh báo hậu quả, tác hại của việc chế tạo, tàng trữ, mua bán, vận chuyển, sử dụng vũ khí tự chế. Lực lượng Công an vận động và khuyến khích người dân tự giác giao nộp các loại công cụ hỗ trợ, vũ khí tự chế như, súng săn, cung, nỏ, bẫy để săn bắt thú rừng…
Một trong những cách làm sáng tạo, hiệu quả của Công an xã Hồi Xuân trong công tác vận động nhân dân giao nộp vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ đó là chương trình “Đổi quà lấy vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ”. Để duy trì thường xuyên chương trình này, Công an xã phối hợp và kêu gọi các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp tham gia hỗ trợ phần quà, vật dụng thiết yếu như mũ bảo hiểm, ấm đun nước, nồi cơm điện, quạt điện, gạo, nước mắm, dầu ăn… để trao tặng, động viên người dân tự giác đến giao nộp vũ khí, công cụ hỗ trợ. Các phần quà tuy không lớn về giá trị vật chất nhưng mang ý nghĩa khích lệ tinh thần, động viên bà con tích cực tham gia chương trình, góp phần lan tỏa thông điệp xây dựng một môi trường sống an toàn, bình yên tại địa phương.
Anh Cao Văn Sang ở thôn Khằm, xã Hồi Xuân cho biết, người dân thường có thói quen lưu giữ trong nhà một số loại vũ khí như súng săn, nỏ… để săn bắn, bảo vệ mùa màng hoặc treo trong nhà. Anh cũng có một khẩu súng kíp tự chế, thỉnh thoảng vẫn mang ra để săn bắn. Sau khi được cán bộ Công an xã tuyên truyền về hậu quả, tác hại của việc tàng trữ, sử dụng súng săn là trái phép, anh hiểu và tự giác mang khẩu súng kíp gắn bó với mình nhiều năm ra giao nộp.
Với sự chủ động, sáng tạo trong cách làm, sự hưởng ứng tích cực của các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp và nhân dân trên địa bàn, từ đầu năm 2025 đến nay, thông qua chương trình “Đổi quà lấy vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ”, Công an xã đã vận động, thu hồi được 46 khẩu súng săn, súng tự chế các loại, 13 vũ khí thô sơ (dao, kiếm, mã tấu, cung, nỏ...), không xảy ra vụ vi phạm pháp luật liên quan đến việc sử dụng súng săn, súng tự chế và hung khí nguy hiểm.
Ngoài ra, từ đầu năm 2025 đến nay, Công an xã Hồi Xuân tổ chức 27 buổi tuyên truyền, khoảng 5.290 người tham gia; chủ động xây dựng tin, bài, video clip đăng tải trên trang facebook và các nhóm Zalo của Công an xã với khu dân cư; ký cam kết đối với 100% tổ chức, hộ gia đình, cá nhân và thành lập 21 điểm tiếp nhận vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ trên địa bàn.
Qua công tác nắm tình hình, Công an xã Nam Xuân xác định trên địa bàn xã còn nhiều hộ dân lưu giữ và sử dụng vũ khí tự chế như súng săn, cung, nỏ, bẫy để săn bắt thú rừng... tiềm ẩn nhiều vấn đề phức tạp về an ninh, trật tự. Để khuyến khích người dân tự giác giao nộp, cùng với đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, Công an xã Nam Xuân đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền và chủ động xây dựng, triển khai chương trình “Đổi quà lấy vũ khí và công cụ nguy hiểm”. Mục tiêu của mô hình là thu hồi, vô hiệu hóa các loại vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ đang tàng trữ, lưu hành trái phép trong dân cư; nâng cao nhận thức, trách nhiệm phòng, chống tội phạm, tai nạn và các rủi ro liên quan. Cách làm rất đơn giản, nhân văn và hiệu quả: người dân mang các loại vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ đến điểm tiếp nhận của Công an xã sẽ được nhận quà tặng - những phần quà thiết thực nhằm khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi để đồng bào tự nguyện giao nộp.
Tạo thuận lợi cho người dân trong giao nộp vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, Công an xã Nam Xuân tổ chức chương trình tại hai điểm: Trụ sở Nhà văn hóa bản Phố Mới và Trụ sở Công an xã Nam Xuân. Do làm tốt công tác tuyên truyền, sau 2 tháng phát động, người dân trên địa bàn xã Nam Xuân tự giác mang đến giao nộp cho lực lượng Công an hàng trăm khẩu súng săn các loại, vũ khí thô sơ gồm kiếm, nỏ, côn, kích điện... Đổi lại, lực lượng Công an trao những phần quà tặng gồm các loại nhu yếu phẩm như nước mắm, mì chính, đường, sữa, mũ bảo hiểm... cho những người tự giác mang đến giao nộp.
Trung tá Hà Mạnh Hùng, Trưởng Công an xã Nam Xuân cho biết, thông qua chương trình nhằm nâng cao nhận thức pháp luật cho người dân, mang lại hiệu quả trong công tác vận động thu hồi vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, góp phần giữ vững an ninh trật tự, đảm bảo an toàn cho cộng đồng. Hiện với nguồn kinh phí hạn hẹp, chương trình mới chỉ trao những phần quà mang tính chất động viên, khuyến khích. Thời gian tới, đơn vị rất mong các nhà hảo tâm đồng hành với chương trình, vừa góp phần phòng ngừa tội phạm, vừa hỗ trợ nhiều gia đình có hoàn cảnh khó khăn những phần quà thiết thực hơn.
*Phát huy vai trò già làng, trưởng bản
Xã Pù Nhi có đường biên giới giáp nước bạn Lào dài 15 km, có 95% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó đồng bào dân tộc Mông chiếm 74%. Do tập tục và môi trường sinh sống nên nhiều người dân trên địa bàn xã thường có thói quen lưu giữ và sử dụng súng săn…
Để quản lý và thu hồi triệt để số vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ còn lưu giữ trong nhân dân, thời gian qua, Công an xã Pù Nhi chủ động phối hợp các ban, ngành, đoàn thể đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, ký cam kết thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ.
Lực lượng Công an xã đã “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng” để rà soát, nắm tình hình, lập danh sách những địa bàn trọng điểm, đối tượng có biểu hiện nghi vấn chế tạo, lưu giữ, sử dụng vũ khí. Từ đó, tranh thủ và phát huy vai trò của các già làng, trưởng bản, người có uy tín trong đồng bào các dân tộc để tuyên truyền, vận động nhân dân tự giác giao nộp, đồng thời tích cực tham gia phát hiện, tố giác hành vi sản xuất, mua bán, vận chuyển, sử dụng các loại vũ khí, vật liệu nổ.
Thành công bước đầu trong thực hiện chương trình là tín hiệu đáng mừng. Tuy nhiên, để giữ vững bình yên cần tiếp tục duy trì, nhân rộng và nhận được sự chung tay của toàn thể nhân dân./.
