Hầu hết đường biên giới trên đất liền của Việt Nam đã được phân định và cắm mốc, tạo điều kiện cho việc thúc đẩy biên mậu, ổn định trật tự xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh.
(TTXVN)- Ngày 16/11, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu Phát triển bền vững vùng (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) tổ chức Hội thảo “Kinh nghiệm của các nước về phát triển kinh tế vùng biên giới đất liền và bài học cho Việt Nam”.
Đây là diễn đàn để các nhà khoa học, nhà hoạch định chính sách chia sẻ, thảo luận kết quả nghiên cứu khoa học, kinh nghiệm thực tiễn của các nước trong phát triển kinh tế, từ đó rút ra các bài học kinh nghiệm cho Việt Nam.
Phát biểu khai mạc, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Nghiên cứu Phát triển bền vững vùng, Tiến sỹ Lê Văn Hùng khẳng định, vùng biên giới luôn đóng vai trò quan trọng trong sự tồn tại và phát triển của các quốc gia trên thế giới.
Sự ổn định của vùng biên giới đóng góp hết sức tích cực vào phát triển kinh tế, ổn định xã hội; đặc biệt là an ninh, hòa bình của các quốc gia, khu vực và thế giới.
Tiến sỹ Lê Văn Hùng khẳng định, đường biên giới trên đất liền giữa Việt Nam và các nước bạn đã có nhiều chuyển biến tích cực nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước. Hầu hết đường biên giới trên đất liền của Việt Nam đã được phân định và cắm mốc, tạo điều kiện cho việc thúc đẩy biên mậu, ổn định trật tự xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh. Các vùng biên giới còn nhiều dư địa để phát triển cũng như tồn tại thách thức, cần giải quyết để thúc đẩy sự phát triển.
Về kinh tế, vùng biên giới đã có những thay đổi nhiều mặt so với trước đây. Cơ sở hạ tầng giao thông, các cửa khẩu phục vụ cho giao thương, thương mại xuyên biên giới ngày càng trở nên sôi động.
Các quốc gia tham gia ngày càng nhiều vào các hiệp định thương mại tự do (FTA), đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế.
Tại Đông Nam Á, ASEAN đã và đang thực hiện xây dựng một Cộng đồng ASEAN với việc dỡ bỏ các hàng rào thuế quan và nhiều trở ngại về kết nối khác. Myanmar, Thái Lan, Lào và Việt Nam đã xây dựng Hành lang kinh tế Đông - Tây (EWEC) nhằm thúc đẩy thương mại và đầu tư, trong đó các vùng biên giới được đầu tư xây dựng thành các khu vực kinh tế cửa khẩu.
Việc tạo cơ chế thu hút các nhà đầu tư cùng hợp tác kinh doanh theo các hình thức đối tác công - tư là tiền đề hết sức quan trọng, góp phần phát triển và tăng trưởng kinh tế, giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống đáng kể.
Người dân vùng biên đã thực hiện định cư lâu dài, ổn định cuộc sống. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, các vùng biên giới vẫn là những vùng có điều kiện kinh tế khó khăn nhất cả nước, đặc biệt cư dân ở những vùng này chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số và sinh kế dựa vào nông nghiệp.
Do đó, giảm nghèo và thu hẹp khoảng cách giàu nghèo với các vùng khác trong cả nước, nhất là vùng đồng bằng, vẫn đang là trọng tâm của các địa phương vùng biên giới.
Nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế Việt Nam - Campuchia trong thời gian tới, ông Trương Quang Hoàn, Viện Nghiên cứu Đông Nam Á đưa ra một số giải pháp như: Tăng cường hợp tác đầu tư vào những lĩnh vực tạo ra hiệu quả bền vững, thích ứng với xu hướng phát triển của nền kinh tế xanh như sản xuất, chế biến các sản phẩm nông, lâm nghiệp sạch; tăng cường kết nối, tập trung vào giao thông - vận tải, bưu chính và viễn thông, thương mại, đầu tư, tài chính và ngân hàng, du lịch, mỏ và năng lượng; đẩy mạnh hợp tác khu vực biên giới hai nước. Hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tham gia phát triển thương mại, đầu tư với Campuchia, tập trung vào hỗ trợ cơ chế chính sách, vốn, kỹ thuật và nguồn nhân lực.
Ông Trương Quang Hoàn cho rằng, cần đẩy mạnh hợp tác trong phục hồi sau đại dịch, thúc đẩy hợp tác kinh tế số, phát triển các nền tảng của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; hoàn thiện, tiến tới triển khai thực hiện Đề án “Xây dựng quy hoạch kết nối hai nền kinh tế” nhanh nhất có thể; coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, đột phá trong nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác kinh tế Việt Nam - Campuchia thời gian tới.
Đánh giá về Hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh, trong tham luận, các tác giả Lê Thị Thu Hiền và Phan Thị Song Thương (Viện Nghiên cứu và Phát triển bền vững vùng) cho rằng, với việc xây dựng Hành lang kinh tế dựa trên tuyến giao thông sẵn có gồm: Đường sắt, đường bộ và đường thủy nối liền 5 tỉnh/thành phố lớn của Trung Quốc và Việt Nam cùng những mục tiêu lớn đa ngành, đa lĩnh vực, kết quả đạt được của Hành lang kinh tế này giúp quản lý tốt, sử dụng an toàn, hiệu quả, bền vững nguồn nước.
Đồng thời, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng, an ninh lương thực; bảo đảm sinh kế, xóa đói giảm nghèo, cải thiện đời sống cho người dân hai bên; tiếp tục phối hợp chặt chẽ để củng cố vững chắc đường biên giới hòa bình, hữu nghị; đẩy nhanh việc mở mới, nâng cấp một số cửa khẩu phù hợp với quy hoạch, kế hoạch phát triển cho từng thời kỳ; tạo thuận lợi hơn nữa cho nhân dân khu vực biên giới an cư, lạc nghiệp và tăng cường giao thương...
Các đại biểu tập trung thảo luận, tìm giải pháp, trong đó nhấn mạnh các đề xuất, kiến nghị về kinh nghiệm phát triển hành lang kinh tế; phát triển ngành du lịch vùng biên giới; hợp tác thương mại và đầu tư; kinh nghiệm phát triển kinh tế khu vực biên giới của Thái Lan.../.
