Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn khẳng định: Công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí chính là “sứ mệnh” của Kiểm toán nhà nước.
Kiểm toán nhà nước đang ngày
càng khẳng định vị trí quan trọng của mình đối với sự phát triển của đất nước; đặc biệt, thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm của mình trong kiểm toán hoạt động quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công. Trong bối cảnh đất nước đang bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí đang đứng trước những yêu cầu, nhiệm vụ mới rất khẩn trương, cấp bách.
Trả lời phỏng vấn phóng viên Thông tấn xã Việt Nam những thông tin liên quan đến nội dung này, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn khẳng định: Công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí chính là “sứ mệnh” của Kiểm toán nhà nước.
* Phóng viên: Thưa Tổng Kiểm toán nhà nước, ông có thể cho biết những kết quả đạt được trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí thông qua hoạt động kiểm toán?
* Ông Ngô Văn Tuấn: Thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ theo quy định của pháp luật, Kiểm toán nhà nước đã xác định phòng, chống tham nhũng, lãng phí là “sứ mệnh” của mình. Để thực hiện hiệu quả chức năng phòng, chống tham nhũng, lãng phí, Kiểm toán nhà nước đã cụ thể hóa đầy đủ các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về phòng, chống tham nhũng, lãng phí vào các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền ban hành của Tổng Kiểm toán nhà nước như: Hệ thống Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước, Quy trình kiểm toán của Kiểm toán nhà nước, Quy trình kiểm toán vụ việc có dấu hiệu tham nhũng; đồng thời ban hành các hướng dẫn kiểm toán về phòng, chống lãng phí, các quy định về tổ chức hoạt động kiểm toán để tổ chức thực hiện có hiệu quả, chất lượng.
Tổ chức thực hiện, Kiểm toán nhà nước đã triển khai toàn diện, đồng bộ nhiều giải pháp để xây dựng Kế hoạch kiểm toán một cách khoa học, hiệu quả; các nhiệm vụ, chủ đề kiểm toán tập trung vào các lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro tham nhũng, thất thoát, lãng phí.
Qua hoạt động kiểm toán, Kiểm toán nhà nước đều chỉ ra các tồn tại, hạn chế trong quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công của các đơn vị được kiểm toán, qua đó, kiến nghị thu hồi, giảm chi ngân sách nhà nước, kiến nghị chấn chỉnh hoạt động của các đơn vị; đặc biệt là kiến nghị sửa đổi những kẽ hở trong cơ chế, chính sách dễ dẫn đến tham nhũng, lãng phí; đồng thời, đã kịp thời phát hiện, kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền xử lý nhiều vụ việc có dấu hiệu tham nhũng, lãng phí.
Kiểm toán nhà nước cũng đặc biệt coi trọng phòng, chống tham nhũng, lãng phí trong nội ngành. Việc phổ biến, quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, pháp luật của Nhà nước luôn được chú trọng nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy các cấp, nhận thức và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Kiểm toán nhà nước đã đẩy mạnh kiểm tra, thanh tra, giám sát nhằm kiểm soát quyền lực và đấu tranh, ngăn ngừa tiêu cực, tham nhũng, lãng phí trong nội bộ Ngành; công khai, minh bạch trong hoạt động của cơ quan, minh bạch tài sản, thu nhập và trong công tác tuyển dụng, điều động, luân chuyển, bổ nhiệm cán bộ...
* Phóng viên: Việc triển khai phòng, chống tham nhũng, lãng phí tại các bộ, ngành, địa phương trong thời gian qua được thực hiện thế nào, thưa ông?
* Ông Ngô Văn Tuấn: Qua kiểm toán cho thấy, cơ bản các bộ, ngành, địa phương rất quan tâm đến công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí; thực hiện nghiêm quy định của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước nhằm đảm bảo việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công chặt chẽ, đúng quy định. Gần đây, Kiểm toán nhà nước thường xuyên nhận được các đề nghị được kiểm toán của các cơ quan, đơn vị nhằm giúp phát hiện từ sớm, từ xa những sai sót, lãng phí, tiêu cực trong công tác quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công để kịp thời khắc phục và nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng.
Tuy nhiên, Kiểm toán nhà nước cũng phát hiện một số hiện tượng, dấu hiệu lãng phí, sử dụng kém hiệu quả nguồn lực công và đã kiến nghị xử lý tài chính tăng thu, giảm chi ngân sách nhà nước hàng chục nghìn tỷ đồng mỗi năm; kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm nhiều tập thể, cá nhân; chuyển nhiều hồ sơ cho các cơ quan chức năng để thanh tra, điều tra, xử lý theo quy định.
Kiểm toán nhà nước thấy rằng, để triển khai chất lượng và hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí trong quản lý tài chính công, tài sản công, các bộ, ngành, địa phương cần lưu ý tập trung vào một số lĩnh vực đã được Kiểm toán nhà nước chỉ ra. Trong đó, đối với lĩnh vực chi thường xuyên, cần khắc phục tình trạng phân bổ dự toán chậm, nhiều lần, không sát thực tế, không có nhiệm vụ chi cụ thể, phân bổ khi chưa đủ điều kiện dẫn đến không giải ngân được, phải hủy dự toán; phân bổ vượt định mức...
Ðối với chi đầu tư, cần khắc phục tình trạng bố trí vốn khi chưa đủ điều kiện, không có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, phân bổ vượt khả năng thực hiện, vượt nhu cầu... dẫn đến không giải ngân được, phải điều chỉnh giảm hoặc tỷ lệ giải ngân thấp, kế hoạch vốn phải hủy bỏ lớn; thiết kế chưa tiết kiệm, chưa phù hợp; nhiều dự án đầu tư chậm tiến độ làm giảm hiệu quả vốn đầu tư, gây lãng phí...
Liên quan đến việc quản lý, sử dụng tài sản, cần khắc phục tình trạng bỏ hoang đất, chưa sử dụng hết diện tích đất được giao hoặc sử dụng không hiệu quả, chưa đúng mục đích, để bị lấn chiếm, tranh chấp; thực hiện liên doanh, liên kết, cho thuê, mượn đất không đúng quy định...
* Phóng viên: Xin ông cho biết những nguyên nhân chủ yếu gây thất thoát, lãng phí trong quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công và giải pháp trong thời gian tới?
* Ông Ngô Văn Tuấn: Qua tổng kết thực tiễn và kết quả kiểm toán cho thấy, tình trạng thất thoát, lãng phí đã và đang gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho phát triển, trong đó có nguyên nhân do cơ chế, chính sách còn bất cập, chồng chéo, không đầy đủ, thiếu nhất quán hoặc chưa theo kịp yêu cầu phát triển... Việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương quản lý tài chính công, tài sản công tại một số nơi, một số đơn vị chưa nghiêm. Trình độ, năng lực chuyên môn của một bộ phận cán bộ, công chức thực thi pháp luật còn hạn chế; hiệu quả hoạt động của một số bộ phận còn thấp. Công tác tự kiểm tra, kiểm soát của đơn vị cũng như kết quả kiểm tra, giám sát, kiểm toán chưa đáp ứng nhu cầu mong muốn; chưa thực sự chú trọng đi sâu kiểm tra đánh giá công tác lãng phí đến cùng...
Do đó, giải pháp được Kiểm toán nhà nước đề xuất là tiếp tục hoàn thiện, sửa đổi, bổ sung các văn bản, quy định về quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công theo hướng minh bạch, chặt chẽ, đầy đủ và đồng bộ. Tăng cường quản lý nhà nước về tài chính công, tài sản công theo hướng gắn trách nhiệm với quyền hạn và nghĩa vụ; trách nhiệm cá nhân, nhất là người đứng đầu. Thực hiện nghiêm việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và các quy định về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí… nhằm quản lý chặt chẽ, khai thác, sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính, tài sản công.
* Phóng viên: Thời gian tới, Kiểm toán nhà nước sẽ có những định hướng, giải pháp gì trong hoạt động phòng, chống tham nhũng, lãng phí để phù hợp với bối cảnh mới, thưa ông?
* Ông Ngô Văn Tuấn: Trong bối cảnh mới đặt ra hiện nay, Kiểm toán nhà nước sẽ bám sát chỉ đạo của Trung ương Đảng, các nghị quyết, yêu cầu của Quốc hội để tổ chức hoạt động kiểm toán hiệu quả; quan tâm lựa chọn kiểm toán các lĩnh vực có nhiều nguy cơ tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, những vấn đề “nóng” được dư luận xã hội và cử tri quan tâm; tập trung phát hiện những bất cập trong cơ chế, chính sách để kiến nghị với Ðảng, Nhà nước hoàn thiện đồng bộ hệ thống pháp luật.
Đồng thời, đẩy mạnh kiểm toán hoạt động, kiểm toán chuyên đề, tập trung vào lĩnh vực có nguy cơ cao về lãng phí nguồn lực như tài nguyên khoáng sản, đất đai, mua sắm trang thiết bị, đầu tư xây dựng; chú trọng nâng cao chất lượng ý kiến về dự toán ngân sách, phương án phân bổ ngân sách, ý kiến về chủ trương đầu tư các dự án quan trọng quốc gia để phòng ngừa lãng phí ngay từ đầu.
Kiểm toán nhà nước sẽ đẩy mạnh công khai kết quả kiểm toán, đặc biệt là công khai các vụ việc lãng phí và trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan, tạo áp lực và tác động mạnh mẽ mang tính hiệu ứng, tạo dư luận xã hội rộng rãi để cùng tham gia vào quá trình giám sát hoạt động của các đơn vị trong việc quản lý, sử dụng nguồn lực đầu tư công, góp phần tích cực vào công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí.
Cùng với việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, Kiểm toán nhà nước tiếp tục chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, nâng cao năng lực, bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức nghề nghiệp của các kiểm toán viên; tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát hoạt động kiểm toán...
* Phóng viên: Trân trọng cảm ơn Tổng Kiểm toán nhà nước!
