Ngày 1/3, tại Hà Nội, Đại học Quốc gia Hà Nội phối hợp với Đại học Thanh Hoa, Trung Quốc tổ chức Hội thảo quốc tế “Giáo dục Đại học Việt Nam - Trung Quốc: Cơ hội và thách thức của Giáo dục Đại học trong thế kỷ 21 - Kỷ nguyên trí tuệ số”.
Hội thảo là diễn đàn trao đổi học thuật giữa các nhà nghiên cứu, nhà quản lý giáo dục và giảng viên của hai nước, thảo luận về những cơ hội mà trí tuệ nhân tạo (AI) mang lại cho giáo dục đại học, đồng thời đề xuất các giải pháp để vượt qua những thách thức, đảm bảo sự phát triển bền vững, hiệu quả của hệ thống giáo dục đại học trong thời đại mới.
* Hợp tác thúc đẩy tiến bộ khoa học trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo
Tham dự và phát biểu tại hội thảo, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng bày tỏ vui mừng và ủng hộ hoạt động hợp tác hiệu quả giữa hai đại học hàng đầu của hai nước là Đại học Quốc gia Hà Nội của Việt Nam, Đại học Thanh Hoa của Trung Quốc.
Ông Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh: Các đại học ngày nay không chỉ là nơi truyền bá, lan tỏa tri thức mà là nơi khởi nguồn các ý tưởng sáng tạo, hình thành những trung tâm nghiên cứu mới, lớn, những vườn ươm công nghệ đổi mới sáng tạo, hạt nhân của các hệ sinh thái khởi nghiệp, giúp cho sinh viên và giảng viên cùng có trách nhiệm hiện thực hóa sứ mệnh và khát vọng. Sự phát triển công nghệ ngày nay đang đặt ra rất nhiều thách thức, nhất là trong hoạt động giáo dục và đào tạo, cả về môi trường, học tập kỹ năng, thu hẹp khoảng cách số... đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng của hệ thống giáo dục hiện đại.
Vì vậy, để tận dụng tối đa các cơ hội, vượt qua thách thức trong kỷ nguyên số, theo ông Nguyễn Xuân Thắng, các đại học rất cần có chiến lược đổi mới toàn diện, kết hợp công nghệ và phương pháp giáo dục tiên tiến, đáp ứng yêu cầu một xã hội học tập suốt đời, đào tạo ra được các thế hệ công dân toàn cầu, có năng lực đổi mới sáng tạo, thích ứng với những thay đổi mang tính thời đại. Trong kỷ nguyên trí tuệ số, giáo dục đào tạo nói chung và giáo dục đại học nói riêng của hai nước Việt Nam - Trung Quốc tất yếu phải đổi mới, cùng nhau hợp tác biến thách thức thành cơ hội, tận dụng tốt nhất các cơ hội cho sự phát triển và thành công. Kế thừa truyền thống tốt đẹp và tiếp nối những kết quả to lớn đã đạt được, đây chính là thời điểm vàng để thúc đẩy, làm sâu sắc hơn mối quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo.
Chia sẻ tại hội thảo, Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội Lê Quân cho biết: Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Thanh Hoa, hai cơ sở giáo dục hàng đầu của Việt Nam và Trung Quốc, đều sở hữu tiềm năng, tiềm lực mạnh mẽ trong đào tạo và nghiên cứu khoa học, đặc biệt trong các lĩnh vực như công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, quản lý giáo dục. Sự kết hợp giữa thế mạnh đa ngành của Đại học Quốc gia Hà Nội và năng lực hàng đầu trong kỹ thuật, công nghệ của Đại học Thanh Hoa tạo ra một nền tảng lý tưởng cho hợp tác song phương.
Theo Giáo sư Lê Quân, trong kỷ nguyên trí tuệ đang định hình lại giáo dục toàn cầu, hai đại học có thể cùng nhau thúc đẩy hợp tác nghiên cứu, đặc biệt trong việc phát triển các công nghệ giáo dục tiên tiến như trí tuệ nhân tạo ứng dụng trong giảng dạy và học tập. Đồng thời, việc chuyển giao công nghệ giữa hai đại học sẽ mở ra cơ hội ứng dụng thực tiễn các kết quả nghiên cứu, từ đó nâng cao hiệu quả đào tạo và đổi mới sáng tạo. Ngoài ra, hai bên có thể chia sẻ kinh nghiệm về chính sách quản lý đại học, xây dựng các chương trình đào tạo liên kết, trao đổi học thuật về triết lý giáo dục truyền thống, tận dụng sự tương đồng văn hóa và lịch sử giữa hai nước. Tiềm năng hợp tác này nếu được khai thác hiệu quả, không chỉ mang lại lợi ích thiết thực cho cả hai đại học mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của giáo dục đại học trong khu vực và trên thế giới.
Về phía Đại học Thanh Hoa, Giáo sư Khưu Dũng, Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội, Chủ tịch Hội đồng Đại học Thanh Hoa (Trung Quốc) bày tỏ, Đại học Thanh Hoa rất coi trọng giao lưu, hợp tác với các cơ sở giáo dục và trường đại học của Việt Nam, trong đó có Đại học Quốc gia Hà Nội. Trong tương lai, Đại học Thanh Hoa sẽ tiếp tục tăng cường hợp tác sâu rộng với các đối tác Việt Nam trong lĩnh vực bồi dưỡng nhân tài, nghiên cứu khoa học, giao lưu văn hóa… cùng nhau hợp tác và chia sẻ trách nhiệm để nắm bắt cơ hội cũng như ứng phó với những thay đổi, thách thức của giáo dục đại học trong kỷ nguyên thông minh số.
Tại hội thảo, Giáo sư Khưu Dũng hy vọng các chuyên gia, nhà khoa học sẽ đóng góp trí tuệ và giải pháp cho quá trình chuyển đổi giáo dục đại học trong thời đại thông minh, tạo thêm động lực thúc đẩy sự phát triển giáo dục đại học ở hai nước, góp phần xây dựng cộng đồng chiến lược Trung Quốc - Việt Nam cùng chung tương lai.
Nhân chuyến thăm Việt Nam và Đại học Quốc gia Hà Nội lần này, lãnh đạo Đại học Thanh Hoa và Đại học Quốc gia Hà Nội sẽ thảo luận về việc thành lập Trung tâm/Phòng thí nghiệm nghiên cứu chung về trí tuệ nhân tạo. Trung tâm sẽ có sự tham gia của các doanh nghiệp theo mô hình: Đại học + Doanh nghiệp + Đối tác quốc tế uy tín (Đại học Thanh Hoa).
Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Thanh Hoa cũng kí kết thỏa thuận hợp tác về trao đổi sinh viên, dựa trên cơ sở của bản ghi nhớ hợp tác toàn diện giữa hai đại học được ký hồi tháng 8/2024. Theo đó, sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội tham gia chương trình trao đổi tại Đại học Thanh Hoa và ngược lại sẽ được miễn toàn bộ học phí, được công nhận tín chỉ tích lũy trong thời gian trao đổi. Sinh viên được hỗ trợ tìm kiếm chỗ ở, chăm sóc y tế, các chương trình giao lưu ngôn ngữ và văn hóa. Trong quá trình học tập, hai đại học cũng tạo cơ hội giao lưu quốc tế, mở rộng quan hệ và trải nghiệm môi trường học tập đa dạng cho sinh viên.
Năm 2025, hai đại học dự kiến triển khai các chương trình hợp tác đào tạo quản trị điều hành cao cấp cho cán bộ quản lý, lãnh đạo doanh nghiệp Việt Nam; hợp tác nghiên cứu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, công nghệ thông tin, vật liệu mới và các lĩnh vực công nghệ cao.
* Thành lập Công viên Công nghệ cao và Đổi mới sáng tạo
Trong khuôn khổ sự kiện, Đại học Quốc gia Hà Nội chính thức giới thiệu việc thành lập Công viên công nghệ cao và đổi mới sáng tạo (VNU-TIP), để triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia, thực hiện sứ mạng, tầm nhìn và chiến lược phát triển Đại học Quốc gia Hà Nội trong thời gian tới.
Được xây dựng, phát triển trên diện tích 22,9ha tại Hòa Lạc, VNU-TIP là một tổ hợp bao gồm một số đơn vị nghiên cứu khoa học thành viên và trung tâm hỗ trợ, dịch vụ: Viện Công nghệ Thông tin, Viện Tài nguyên và Môi trường, Viện Vi sinh vật và Công nghệ sinh học, Trung tâm Chuyển giao tri thức và Hỗ trợ khởi nghiệp, Trung tâm Dự báo và Phát triển nguồn nhân lực. Đây sẽ là cầu nối quan trọng giữa nhà khoa học, doanh nghiệp và nhà đầu tư. Mô hình này không chỉ giúp ươm tạo công nghệ mà còn hỗ trợ phát triển các nghiên cứu theo hướng ứng dụng, thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ và đưa kết quả nghiên cứu ra thị trường. VNU-TIP sẽ tiếp nhận đặt hàng từ doanh nghiệp và địa phương, đồng thời phát triển các doanh nghiệp spin-off và start-up từ những công trình nghiên cứu có tiềm năng.
VNU-TIP được xây dựng, phát triển trở thành trung tâm khoa học và công nghệ thông minh, hiện đại, dẫn đầu các xu thế, nguồn gốc của các phát minh, sáng chế mang thương hiệu quốc gia. Đây cũng là nơi thu hút nguồn lực và tạo điều kiện thuận lợi cho nghiên cứu phát triển (R&D), đào tạo, ươm tạo, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ, sản xuất sản phẩm công nghệ cao trong các lĩnh vực trọng điểm, mũi nhọn: Công nghệ thông tin, Khoa học dữ liệu, Công nghệ bán dẫn, Công nghệ sinh học, Khoa học và Công nghệ môi trường, Công nghệ y dược học, Công nghệ vật liệu - năng lượng./.
