Đầu tư xây dựng và phát huy hiệu quả các thiết chế văn hóa, thể thao góp phần đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần của người dân, lan tỏa các giá trị văn hóa dân tộc.
Những năm gần đây, nhiều địa phương đã chú trọng đến việc đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao có quy mô, tầm vóc trên địa bàn, đồng thời chú trọng đến việc phát huy hiệu quả các thiết chế này. Việc này không chỉ đáp ứng nhu cầu hưởng thụ về văn hóa tinh thần của người dân tại địa phương, mà còn góp phần lan tỏa các giá trị văn hóa, con người địa phương đến với người dân trong nước và quốc tế.
* Chú trọng đầu tư cho thiết chế văn hóa
Nhà thi đấu thể thao tỉnh Bắc Giang được xây dựng trên khu đất rộng 2,8 ha thuộc địa phận phường Dĩnh Kế và xã Dĩnh Trì, thành phố Bắc Giang, được xem là điểm nhấn kiến trúc, làm nổi bật cảnh quan đô thị của thành phố. Nơi đây đáp ứng nhu cầu thi đấu các môn thể thao trong nhà theo tiêu chuẩn SEA Games.
Cách đó không xa, Trung tâm Văn hóa - Triển lãm cũng là một thiết chế điểm nhấn của Bắc Giang. Công trình có thiết kế hiện đại, ngôn ngữ kiến trúc khoáng đạt, khúc triết và sang trọng. Hiện công trình đang trong quá trình hoàn thiện, dự kiến quý 1 năm 2025 sẽ đi vào hoạt động.
Cán bộ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Giang cho biết, sau khi hoàn thành và đi vào hoạt động, Trung tâm Văn hóa - Triển lãm hứa hẹn trở thành điểm hẹn văn hóa, nghệ thuật của người dân thành phố, với nhiều chức năng như: biểu diễn nghệ thuật với khán phòng gần 1.000 chỗ, chiếu phim, triển lãm… Trung tâm cũng đồng thời là trụ sở làm việc, có phòng tập luyện cho đội ngũ nghệ sỹ, diễn viên…
Theo ông Đỗ Tuấn Khoa, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bắc Giang, những năm gần đây, Bắc Giang là một trong những địa phương có mức đầu tư cho văn hóa liên tục tăng, năm sau cao hơn năm trước. Trong đó, tỉnh đặc biệt quan tâm và ưu tiên nguồn kinh phí để đầu tư xây dựng, phát huy hiệu quả hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao trên địa bàn. Nhờ vậy, các thiết chế văn hóa từ tỉnh đến cơ sở thường xuyên được quan tâm đầu tư xây dựng, củng cố và hoàn thiện, cơ bản đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa, rèn luyện thể dục thể thao ngày càng cao của nhân dân.
Tại tỉnh Hải Dương, Trung tâm Văn hóa xứ Đông cũng là một thiết chế văn hóa mang tính biểu tượng của đất học - minh chứng sống động về đầu tư cho văn hóa của tỉnh Hải Dương những năm gần đây. Công trình có diện tích xây dựng hơn 4.500 m2, quy mô gồm 4 tầng và 1 tầng hầm, 1 tầng áp mái. Với các hạng mục chính gồm trung tâm hội nghị và quảng trường, Trung tâm Văn hóa xứ Đông là một trong những thiết chế văn hóa cấp tỉnh có sức chứa lên tới 19.000 người.
Bà Đỗ Thị Mai Huệ, Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật tỉnh Hải Dương cho biết, Trung tâm Văn hóa xứ Đông là thiết chế văn hóa do Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật tỉnh quản lý, sử dụng. Trung tâm được xây dựng với kiến trúc mở, mang phong cách hiện đại, hoành tráng. Điểm nhấn trung tâm là hội trường lớn ở tầng 1, có sức chứa 1.200 chỗ, hai bên sảnh dành cho trưng bày triển lãm. Các tầng còn lại đều có các hội trường nhỏ với 100 chỗ, 150 chỗ và 250 chỗ… Đây là công trình văn hóa lớn của tỉnh Hải Dương, được đầu tư xây dựng với kinh phí trên 648 tỉ đồng.
Quảng Ninh cũng là địa phương luôn dành nguồn lực ưu tiên đầu tư cho văn hóa. Ông Nguyễn Thanh Tùng, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao tỉnh Quảng Ninh cho biết, hệ thống thiết chế văn hóa thể thao trên địa bàn nhiều năm qua đã được chú trọng, quan tâm đầu tư xây dựng, đồng bộ từ cấp tỉnh đến cơ sở. Theo đó, ở cấp tỉnh, các thiết chế như bảo tàng, thư viện, khu liên hợp thể thao, cung văn hóa, sân vận động… được xây dựng quy mô, hiện đại, đáp ứng nhu cầu đăng cai, tổ chức các sự kiện trong nước và quốc tế. Hiện 13/13 huyện, thị xã, thành phố ở Quảng Ninh có trung tâm văn hóa, thể thao; có 13/13 thư viện thuộc trung tâm văn hóa thể thao. Cấp xã có 104/177 trung tâm văn hóa thể thao cấp xã; cấp thôn có 1449/1452 thôn khu có nhà văn hóa thôn khu…
Theo ông Nguyễn Thanh Tùng, cùng với hệ thống thiết chế văn hóa thể thao được đầu tư xây dựng từ nguồn ngân sách, tỉnh Quảng Ninh luôn xác định xã hội hóa các hoạt động văn hóa là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, phù hợp với quy luật vận động và phát triển của lĩnh vực xây dựng đời sống văn hóa cơ sở. Những năm qua, Quảng Ninh đã thu hút mạnh mẽ nhiều doanh nghiệp, nhà đầu tư và tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng, kinh doanh các thiết chế văn hóa thể thao quy mô lớn, với hơn 500 công trình, tổng kinh phí đầu tư trên 10.000 tỉ đồng.
* Phát huy hiệu quả các thiết chế văn hóa, thể thao
Không chỉ quan tâm đến việc đầu tư, xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao đa năng, hiện đại, các địa phương còn chú trọng và đẩy mạnh việc phát huy giá trị của những thiết chế đó, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ ngày càng cao của nhân dân.
Ở Bắc Giang, hiện Nhà thi đấu thể thao tỉnh là địa điểm thường xuyên tập luyện, thi đấu các môn thể thao, là nơi tổ chức các sự kiện văn hóa, xã hội của địa phương. Bên cạnh đó, các thiết chế văn hóa, thể thao ở Bắc Giang sau một thời gian chuyển đổi cơ chế, đã từng bước đổi mới về phương thức tổ chức và hoạt động, góp phần phục vụ nhu cầu hưởng thụ về văn hóa tinh thần của người dân tại địa phương; qua đó lan tỏa các giá trị văn hóa, con người đặc trưng vùng Kinh Bắc đến với người dân trong nước và quốc tế.
Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Thanh Tùng cho biết, hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao tại Quảng Ninh ngày càng được hoàn thiện với các công trình quy mô, hiện đại, qua đó đã thu hút đông đảo người dân trong đó phần lớn là trẻ em tham gia trong các dịp hè, góp phần làm phong phú thêm hệ thống thiết chế văn hóa thể thao trên địa bàn... Nhiều thiết chế hiện đại ra đời đã làm thay đổi diện mạo và nâng cao đời sống văn hóa cho người dân như các sân golf cao cấp Tuần Châu, Đông Triều; khu vui chơi Sun World Hạ Long…
Hải Dương là một trong những địa phương đã phát huy tốt vai trò, công năng của các thiết chế văn hóa tại địa phương. Bà Đỗ Thị Mai Huệ, Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật tỉnh Hải Dương cho biết, khi Trung tâm văn hóa xứ Đông đi vào hoạt động, ban lãnh đạo Trung tâm đã xây dựng đề án quản lý và vận hành một cách có hệ thống.
Ngay khi đi vào hoạt động, Trung tâm đã là địa điểm được lựa chọn để tổ chức các hội nghị lớn của tỉnh, các sở, ban, ngành. Nhiều chương trình nghệ thuật quy mô lớn như kỷ niệm 80 năm Đề cương về văn hóa Việt Nam, kỷ niệm các ngày lễ lớn, ngày sinh của các lãnh đạo… đã được tổ chức tại thiết chế văn hóa này. Trung tâm còn xây dựng đội tuyên truyền lưu động, phát thanh trên các tuyến phố để thu hút đông đảo người dân biết và tham gia mỗi khi có sự kiện hay chương trình lớn.
“Có những ngày, Trung tâm có 2- 3 hoạt động được tổ chức. Những sự kiện lớn diễn ra đều đặn hằng tháng, tỉ lệ “sáng đèn” tại đây đạt khoảng 50- 60% quỹ thời gian trong tháng. Dù vậy, chúng tôi vẫn luôn trăn trở và nỗ lực để có thể phát huy hơn nữa hiệu quả và công năng sử dụng của công trình, nhằm thu hút và phục vụ được ngày càng nhiều người dân”, bà Đỗ Thị Mai Huệ chia sẻ.
Trao đổi về việc phát huy hiệu quả của thiết chế văn hóa, bà Bùi Thị Ánh Ngọc, Trưởng phòng Quản lý Văn hóa, Gia đình (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hải Dương cho rằng, có được những công trình, thiết chế văn hóa quy mô, hiện đại như Trung tâm văn hóa xứ Đông là điều lý tưởng. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn là hệ thống thiết chế văn hóa đó phải được phát huy hiệu quả, không thể chỉ có vỏ mà rỗng ruột.
Bà Bùi Thị Ánh Ngọc cho biết, về tổng thể, hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao các cấp trên địa bàn tỉnh Hải Dương thời gian qua tăng về số lượng và từng bước cải thiện về chất lượng. Các thiết chế văn hóa, thể thao đã phát huy công năng một cách hiệu quả, ngày càng khẳng định vai trò quan trọng, là nơi sinh hoạt cộng đồng, hội họp, học tập, luyện tập thể dục thể thao, góp phần nâng cao đời sống tinh thần, thể chất, tầm vóc, chất lượng cuộc sống của nhân dân trong tỉnh.
Bà Bùi Thị Ánh Ngọc khẳng định, hệ thống thiết chế văn hóa những năm qua đã đóng vai trò quan trọng xây dựng môi trường văn hóa cơ sở, xây dựng đời sống văn hóa trong cộng đồng dân cư, góp phần không nhỏ trong tăng cường khối đại đoàn kết, góp phần giảm thiểu được các sai phạm, các tệ nạn xã hội trong xã hội…
Có thể khẳng định, các thiết chế văn hóa, thể thao đang được các địa phương ngày càng quan tâm, chăm lo, đầu tư có chiều sâu và đi vào thực chất, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ ngày càng cao của nhân dân, góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước và để văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh thần, tạo động lực phát triển kinh tế- xã hội đất nước./.
