Nghị quyết 201 không chỉ tháo gỡ về pháp lý mà còn là cam kết chính trị ở cấp cao nhất đối với người dân có thu nhập thấp chưa có nhà ở, mở ra không gian về thể chế, điều kiện phát triển nhà ở xã hội.
Sáng 5/6, tại Tọa đàm "Đột phá để phát triển nhà ở xã hội" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức, đại diện cơ quan chức năng cùng các chuyên gia, doanh nghiệp đều có chung nhận định thể chế, cơ chế chính sách về phát triển nhà ở xã hội đã đầy đủ, rõ ràng. Nghị quyết 201/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội là Nghị quyết đột phá, mở ra không gian về thể chế, điều kiện phát triển nhà ở xã hội, tháo gỡ hầu hết các vướng mắc, cắt giảm rất lớn các chi phí về thủ tục và thời gian. Chúng ta đã có nền tảng rất cơ bản để đảm bảo đạt mục tiêu 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội, thúc đẩy an sinh, tạo điều kiện cho người dân “an cư, lạc nghiệp”.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo sát sao để thúc đẩy đầu tư phát triển nhà ở xã hội. Cả nước đã quy hoạch 1.309 vị trí với quy mô 9.737 ha đất làm nhà ở xã hội. Có 686 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô 627.867 căn.
5 tháng đầu năm 2025, cả nước đã khởi công, đang triển khai đầu tư xây dựng 159 dự án, với quy mô 135.563 căn; trong đó khởi công mới 21 dự án, với quy mô 20.428 căn, 22.649 căn hộ nhà ở xã hội đã hoàn thành.
Mặc dù đã đạt một số kết quả, tuy nhiên số lượng dự án hoàn thành chưa đạt mục tiêu. Một số dự án nhà ở xã hội đã khởi công nhưng chưa triển khai thi công hoặc thi công chậm tiến độ. Việc triển khai các dự án đầu tư nhà ở xã hội vẫn còn nhiều vướng mắc về thủ tục, trình tự phải tuân thủ như một dự án nhà ở thương mại thông thường. Các thủ tục liên quan đến xác định chủ trương đầu tư, lựa chọn chủ đầu tư, cấp phép xây dựng, xác định giá bán, lựa chọn đối tượng mua nhà vẫn còn nhiều bất cập.
Để tháo gỡ khó khăn và thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, đảm bảo mục tiêu đầu tư ít nhất 1 triệu căn hộ đến năm 2030, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt, yêu cầu rà soát vướng mắc và đề xuất biện pháp tháo gỡ.
Nghị quyết số 201 của Quốc hội mang tính đột phá, nhằm tháo gỡ các thủ tục còn vướng mắc, cản trở quá trình đầu tư phát triển nhà ở xã hội, cũng như giải quyết những khó khăn từ thực tiễn đặt ra. Một số cơ chế, chính sách đáng chú ý như thành lập Quỹ nhà ở quốc gia nhằm tạo nguồn vốn để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội của dự án nhà ở xã hội, tạo lập nhà ở xã hội để cho thuê, nhà ở cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuê.
Nhiều thủ tục hành chính được cắt giảm, cải cách như: Không thực hiện thủ tục đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư mà thực hiện giao chủ đầu tư không thông qua đấu thầu (cắt giảm được khoảng 200 ngày, tương ứng khoảng 70% thời gian thực hiện so với quy định hiện hành); không yêu cầu thực hiện bước lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết, theo đó cắt giảm được 65 ngày so với quy định hiện hành.
Cho biết Bắc Giang đã lựa chọn xong nhà đầu tư và triển khai khoảng 14 dự án với quy mô khoảng 29.000 căn hộ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Văn Thịnh chia sẻ, địa phương này xác định người lao động là một nguồn lực rất quan trọng để đem lại sự phát triển của tỉnh, việc chăm lo cho người lao động là trách nhiệm. Mỗi một dự án nhà ở xã hội là một dự án phát triển kinh tế mang tính chất bền vững.
Bắc Giang đặt kế hoạch xây dựng khoảng 70.000 căn nhà ở xã hội, quy mô khoảng 110.000 tỷ đồng trong cả giai đoạn từ 2021 đến 2030. Năm 2024, tỉnh đã xác định được vị trí các khu đất với tổng số hơn 200 ha để triển khai thực hiện số lượng căn nhà ở xã hội trên. Đến nay, đã phê duyệt và lựa chọn xong chủ đầu tư của 14 dự án, đối với 29.000 căn hộ.
Nếu áp dụng Nghị quyết 201 này và mọi việc nhanh chóng, thuận lợi thì trong tháng 7, tỉnh sẽ lựa chọn được khoảng 15 chủ đầu tư với trên 30.000 căn. Theo kế hoạch, trong quý I/2006, Bắc Giang sẽ lựa chọn được toàn bộ chủ đầu tư để triển khai khoảng 70.000 căn nhà ở xã hội.
“Quan trọng là phải xuất phát từ nhận thức của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền và bằng các biện pháp, kế hoạch cụ thể để huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc, gắn việc thực hiện kế hoạch đó vào trách nhiệm người đứng đầu các cấp trong giải phóng mặt bằng, trong vấn đề xây dựng hạ tầng ở khu vực xung quanh để đảm bảo dự án nhà xã hội hoàn thành đồng bộ”, ông Thịnh nói.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh nhìn nhận, Nghị quyết 201 thể hiện quyết tâm lớn của Đảng, Nhà nước, của các cấp có thẩm quyền và đáp ứng mong đợi của toàn xã hội, kể cả của cộng đồng doanh nghiệp bất động sản, để thực hiện được mục tiêu phát triển ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội giai đoạn 2021 – 2030, đáp ứng được nhu cầu nhà ở xã hội của công nhân lao động, của cán bộ, công chức, viên chức nhà nước, cán bộ lực lượng vũ trang và của người nhập cư, cũng như người lao động nước ngoài.
Còn theo ông Phạm Tiến Dũng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Cát Tường, Nghị quyết 201 của Quốc hội và Quyết định số 444/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ không chỉ tháo gỡ về pháp lý mà còn là cam kết chính trị ở cấp cao nhất đối với người dân có thu nhập thấp chưa có nhà ở. Đây là một trong những chính sách rất nhân văn. Giải pháp, quyết sách đó ngoài tháo gỡ khó khăn còn tạo được niềm tin thể chế để các doanh nghiệp tin tưởng khi phát triển các dự án nhà ở xã hội. Khi bắt tay vào một dự án, không thể lường trước được những khó khăn, nhưng nếu có lòng tin vào thể chế, chính sách thì doanh nghiệp cũng sẽ dám mạnh dạn "tháo gỡ" và đương đầu, vượt qua những khó khăn./.
