Các tổ chức chính trị - xã hội cùng 30 hội quần chúng được sắp xếp lại theo mô hình trực thuộc Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, giảm đầu mối, tránh chồng chéo nhiệm vụ và nâng cao hiệu quả hoạt động
Chiều 29/7, tại Hà Nội, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam tổ chức Hội nghị góp ý Đề án sắp xếp, tinh gọn các Hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ.
Hội nghị xác định: Những năm qua, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, nghị quyết nhằm kiện toàn tổ chức bộ máy hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Đối với các tổ chức hội quần chúng, yêu cầu sắp xếp, đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động đã được đề cập cụ thể trong một số văn bản chỉ đạo quan trọng. Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII (Nghị quyết số 18-NQ/TW) đã xác định rõ: "Rà soát, sắp xếp lại các tổ chức hội, liên hiệp hội; khắc phục tình trạng tổ chức nhiều hội không cần thiết, hoạt động kém hiệu quả hoặc trùng lặp về chức năng, nhiệm vụ; giảm dần và tiến tới chấm dứt cấp kinh phí thường xuyên từ ngân sách Nhà nước cho các hội hoạt động không hiệu quả". Kết luận số 102-KL/TW ngày 22/9/2014 của Bộ Chính trị về hội quần chúng cũng xác định quan điểm: Chỉ tổ chức và giao nhiệm vụ cho các hội thật sự cần thiết, có phạm vi ảnh hưởng rộng, thiết thực với đời sống xã hội. Từ đó cho thấy, việc thực hiện các chủ trương sắp xếp, tinh gọn các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ là nhiệm vụ cấp thiết nhằm cụ thể hóa chỉ đạo của Trung ương.
Tại Hội nghị Trung ương 11 khóa XIII đã thống nhất chủ trương sắp xếp, tinh gọn, hợp nhất tổ chức bộ máy của MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội, hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ. Cụ thể, các tổ chức chính trị - xã hội cùng 30 hội quần chúng được sắp xếp lại theo mô hình trực thuộc Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, giảm đầu mối, tránh chồng chéo nhiệm vụ và nâng cao hiệu quả hoạt động.
Tại Kết luận số 174-KL/TW ngày 4/7/2025, Kết luận số 177-KL/TW ngày 11/7/2025, Kết luận số 178-KL/TW ngày 17/7/2025 của Bộ Chính trị về tiếp tục kiện toàn, sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã đã giao Đảng ủy MTTQ, các đoàn thể Trung ương tiếp tục rà soát, sắp xếp tinh gọn các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ theo hướng giảm số lượng hội, tinh gọn tổ chức bộ máy bên trong, loại bỏ các đầu mối trung gian, hoạt động thiết thực, hiệu quả.
Từ những vấn đề và yêu cầu nêu trên, việc xây dựng Đề án sắp xếp, tinh gọn các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ là rất cần thiết nhằm cụ thể hoá các chủ trương của Đảng, đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong giai đoạn hiện nay để đảm bảo đồng bộ, thống nhất với việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức, bộ máy của Đảng, Nhà nước hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả từ Trung ương đến cơ sở.
Ngày 24/7, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã có công văn gửi các Hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ để hướng dẫn, sắp xếp hoạt động nhằm thực hiện Kết luận số 174-KL/TW ngày 04/7/2025; Kết luận số 177-KL/TW ngày 11/7/2025 và Kết luận số 178-KL/TW ngày 18/7/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về một số nhiệm vụ tiếp tục tiếp tục xây dựng, tổ chức, hoạt động của đơn vị hành chính 2 cấp bảo đảm thông suốt, hiệu quả.
Cụ thể, đối với Hướng dẫn 18-HD/MTTW-BTT ngày 2/6/2025 của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam có nêu: Bám sát các quy định của Trung ương, sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng ở địa phương, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh (theo mô hình mới) chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan, triển khai việc rà soát chức năng, nhiệm vụ, tinh gọn tổ chức bộ máy bên trong của các Hội quần chúng do Đảng, nhà nước giao nhiệm vụ. Trên cơ sở đánh giá hiệu quả hoạt động và tình hình thực tiễn, Ban Thường trực phối hợp với các ban Đảng phụ trách, các sở ngành quản lý Nhà nước đề xuất với cấp ủy cho thực hiện việc: sắp xếp các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ có chức năng, nhiệm vụ trùng lặp; kết thúc hoạt động của các hội hoạt động không có hiệu quả; hợp nhất đối với các hội có đối tượng, tính chất, nội dung hoạt động tương đương.
Đối với việc tổ chức Đại hội MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị xã hội, các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ, Hướng dẫn 18- HD/MTTW-BTT đã nêu Thời gian tổ chức: tổ chức ngay sau khi tổ chức đại hội đảng bộ cùng cấp. Đối với MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị xã hội thực hiện theo Chỉ thị của Ban Bí thư (sẽ ban hành) và hướng dẫn của Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam, Ban Thường vụ các tổ chức chính trị xã hội ở Trung ương. Đối với các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ: Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam phối hợp với các cơ quan liên quan hướng dẫn.
Các đại biểu đã tập trung thảo luận về quan điểm, nguyên tắc, tiêu chí sắp xếp, tinh gọn các hội quần chúng; phân loại các hội theo nhóm chức năng, nhiệm vụ; quy mô, phạm vi ảnh hưởng; tính đặc thù; khả năng tự chủ về tài chính; cam kết quốc tế…; các phương án tổ chức bộ máy sau sắp xếp; những thay đổi về cách tiếp cận trong quản lý và hoạt động hội so với giai đoạn trước; các vấn đề khó khăn, thách thức và đề xuất giải pháp trong tổ chức thực hiện.
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Hà Thị Nga nhấn mạnh: Đề án sắp xếp, tinh gọn các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ được xây dựng trên tinh thần giảm đầu mối, tinh gọn tổ chức, đổi mới phương thức hoạt động của các hội được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ nhằm đảm bảo vừa kế thừa, ổn định, vừa đột phá, phát triển, hiệu quả, thiết thực dựa trên 4 quan điểm, 5 nguyên tắc, 6 tiêu chí. Cụ thể: Tiêu chí về tính cần thiết theo định hướng chiến lược phát triển đất nước; Tiêu chí trùng lắp về chức năng, đối tượng; Tiêu chí về quy mô hoạt động và phạm vi ảnh hưởng; Tiêu chí về khả năng tự chủ về tài chính, nhân lực; Tiêu chí yếu tố lịch sử và cam kết quốc tế và tiêu chí gắn với tính đặc thù của đối tượng quần chúng.
Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam sẽ hoàn thiện Đề án để trình Bộ Chính trị xem xét, quyết định trước ngày 31/8/2025 để khi Đề án được phê duyệt, hoạt động của các hội quần chúng được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ hoạt động hiệu quả, phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò của các tổ chức hội trong thời gian tới./.
