Việt Nam tiếp tục thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc giảm thiểu mang thai tuổi vị thành niên, ngăn chặn phá thai không an toàn.
Ngày 26/9, tại Hà Nội, Cục Dân số (Bộ Y tế) tổ chức mít tinh hưởng ứng Ngày tránh thai thế giới (26/9) năm 2025. Năm nay, Việt Nam chọn chủ đề “Không mang thai ở tuổi chưa thành niên vì tương lai, hạnh phúc của chính bạn”, nhấn mạnh trách nhiệm của thanh thiếu niên trong quan hệ tình dục an toàn, chủ động phòng tránh thai ngoài ý muốn để bảo vệ sức khỏe và cơ hội học tập, việc làm của chính mình.
Phát biểu tại buổi lễ, Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế) Lê Thanh Dũng khẳng định việc nâng cao trách nhiệm của thanh thiếu niên trong quan hệ tình dục an toàn và chủ động phòng tránh mang thai ngoài ý muốn không chỉ vì lợi ích của cá nhân mà còn gắn với tương lai đất nước. Nghị quyết số 21-NQ/TW, Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa XII chỉ rõ “Tiếp tục chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển”, không có nghĩa là sẽ không thực hiện kế hoạch hóa gia đình mà vẫn tiếp tục thực hiện hiệu quả chương trình để mọi phụ nữ có nhu cầu tránh thai đều được tiếp cận thuận tiện với dịch vụ kế hoạch hóa gia đình.
Theo Cục trưởng Cục Dân số, ngành y tế các địa phương cần tập trung triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm giảm thiểu tình trạng mang thai ở tuổi vị thành niên. Theo đó, các Sở Y tế phải đảm bảo điều kiện để mọi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ được tiếp cận thuận tiện, an toàn với thông tin và dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, đặc biệt ưu tiên nhóm hộ nghèo, cận nghèo và thanh thiếu niên. Cùng với đó, cần đẩy mạnh truyền thông, tư vấn và cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản phù hợp với điều kiện học tập, lao động và sinh hoạt của giới trẻ, giúp họ trở thành lực lượng lao động khỏe mạnh, đóng góp cho sự phát triển bền vững.
Cục trưởng Lê Thanh Dũng cũng đề nghị các địa phương thí điểm đổi mới hoạt động giáo dục dân số, triển khai mô hình giảm tảo hôn, giảm mang thai sớm theo đặc thù từng vùng, nhất là tại Tây Nguyên và Trung du miền núi phía Bắc, nơi tỷ lệ sinh con ở tuổi chưa thành niên còn rất cao.
Tại buổi lễ, ông James Alexander, Phó Tổng Giám đốc Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Bayer Việt Nam cho biết: Trong ba thập kỷ qua, thế giới đã đạt được những thành tựu đáng kể. Số lượng phụ nữ sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại đã tăng gấp đôi trong khoảng thời gian từ năm 1990 đến năm 2021. Tỷ lệ sinh con ở nhóm vị thành niên trong độ tuổi 15 đến 19 tuổi đã giảm khoảng một phần ba kể từ năm 2000. Tuy nhiên, trên toàn cầu vẫn còn nhiều thách thức. Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trong số 1,1 tỷ người có nhu cầu kế hoạch hóa gia đình thì 164 triệu người có nhu cầu chưa được đáp ứng về biện pháp tránh thai. Tại các nước đang phát triển, bình quân có khoảng gần 1/3 số phụ nữ sinh con ở tuổi vị thành niên.
Theo Cục Dân số, ở nước ta chất lượng dịch vụ kế hoạch hóa gia đình đã từng bước được cải thiện, tỷ lệ sử dụng biện pháp tránh thai đạt và duy trì ở mức cao so với khu vực và trên Thế giới. Tuy nhiên, chúng ta đang đối mặt với nhiều thách thức lớn, nhất là đáp ứng nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của giới. Tuổi kết hôn lần đầu tăng, trong khi tuổi quan hệ tình dục lần đầu giảm. Nhu cầu chưa được đáp ứng về tránh thai tăng cao, đặc biệt tỷ lệ này ở nhóm chưa kết hôn/không chung sống năm 2021 lên tới 40,7%.
Bên cạnh đó, tình trạng tảo hôn và sinh con khi chưa đủ 18 tuổi vẫn phổ biến, nhất là ở khu vực nông thôn, trung du và miền núi phía Bắc. Tỷ lệ này đặc biệt cao trong nhóm nghèo, các dân tộc Mông, Tày, Thái, Mường, Nùng. Những thực trạng trên không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, học tập, cơ hội việc làm của các em, mà còn làm gia tăng bất bình đẳng xã hội, cản trở phát triển bền vững.
Hưởng ứng Ngày tránh thai Thế giới (26/9), Việt Nam tiếp tục thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc giảm thiểu mang thai tuổi vị thành niên, ngăn chặn phá thai không an toàn, hướng tới mục tiêu bảo đảm mọi thanh thiếu niên được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản an toàn, hiện đại và bình đẳng. Đây cũng là nền tảng xây dựng một thế hệ trẻ khỏe mạnh, có tri thức, góp phần phát triển đất nước bền vững./.
