Khởi nghiệp từ nông nghiệp, học làm nông dân đang là hướng đi của nhiều thanh niên trẻ ở Thái Bình. Dù chặng đường ấy còn nhiều khó khăn, vất vả, song với kiến thức, sức trẻ, tư duy đổi mới cùng hoài bão vươn lên, nhiều thanh niên đã và đang tạo nên diện mạo mới cho ngành Nông nghiệp của địa phương.
* Tiên phong đưa cây dược liệu về đất lúa
Vốn là cử nhân chuyên ngành ngoại ngữ và có thời gian làm việc tại nước ngoài, song cách đây 8 năm, chị Bùi Thị Duyên (sinh năm 1988, xã Thụy Văn, huyện Thái Thụy) đã quyết định “bỏ phố về làng”, gắn bó với công việc rất vất vả, đó là làm nông nghiệp.
Chia sẻ về chặng đường “học làm nông dân” của mình, chị Duyên cho biết, năm 2011, sau khi tốt nghiệp trường Đại học Ngoại ngữ (Đại học Quốc gia Hà Nội), chị làm cho một công ty dạy Tiếng Anh trực tuyến theo đúng chuyên ngành. Năm 2014, chị chuyển sang làm lĩnh vực nhà hàng - khách sạn tại Singapore. Thời điểm đó, mức lương và cuộc sống tại “đảo quốc sư tử” là mơ ước của nhiều thanh niên trẻ mới ra trường, nhưng chính thời gian làm việc tại đất nước này đã mở ra cho chị một ý tưởng khởi nghiệp mới về nông nghiệp. Đó là phát triển nông sản địa phương và bắt đầu từ cây nấm để tận dụng phế phẩm nông nghiệp.
Với ý tưởng đó, năm 2015, chị Duyên về nước, sinh sống tại Thành phố Hồ Chí Minh và bắt đầu học làm nông dân với nghề trồng nấm. Là nghề tay trái, lại chưa có kinh nghiệm, không lâu sau chị Duyên đã thất bại. Bước ngoặt lớn nhất là biến cố trong cuộc sống gia đình. Năm 2017, chị chấp nhận gác lại mọi công việc để bắt đầu làm lại hành trình khởi nghiệp từ nông nghiệp ngay trên chính quê hương Thụy Văn.
Chị Duyên chia sẻ, những thất bại trong lần khởi nghiệp đầu tiên đã cho chị thêm kinh nghiệm và bài học quý báu. Trong lần khởi nghiệp này, chị xây dựng lộ trình, kế hoạch chi tiết với mô hình “Gotafarm” hay “Got-a-farm” phát triển nông nghiệp bền vững, cung ứng, chế biến, thương mại cây gia vị, dược liệu, gắn với việc hỗ trợ người dân địa phương phát triển sinh kế từ chính ruộng vườn của mình. Đặc biệt, các công đoạn sản xuất ở Gotafarm theo phương pháp hữu cơ, không sử dụng thuốc, phân bón hóa học, vừa thân thiện với môi trường, vừa an toàn cho người sử dụng.
Từ mô hình tổ hợp tác liên kết với nông dân địa phương trong phát triển dược liệu quy mô nhỏ, đến nay, chị Duyên đã phát triển thành hợp tác xã với tên gọi “Hợp tác xã Nông dược Gotafarm”, trong đó xây dựng 9 vùng nguyên liệu ở một số huyện tại Thái Bình và thành phố Hà Nội, với nhiều loại sản phẩm thảo dược như bạc hà, hoa cúc cổ, đinh lăng, tía tô, ngải cứu..., trong đó nhiều sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao, 4 sao.
Ông Nguyễn Đức Vận, Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Thụy Văn cho biết, mô hình trồng dược liệu do chị Duyên thành lập là mô hình đầu tiên của xã, góp phần mở ra hướng đi mới trong sản xuất nông nghiệp tại địa phương. Mô hình giúp tận dụng tối đa diện tích nông nghiệp ở ngay cả những vùng khó canh tác lúa và ở những vườn nhỏ, xen kẹp trong khu dân cư, tạo thêm việc làm và sinh kế cho nông dân. Năm 2025, Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Thụy Văn sẽ quy hoạch một số vùng sản xuất lúa kém hiệu quả để tạo điều kiện phát triển, mở rộng phát triển cây dược liệu theo mô hình Hợp tác xã Gotafarm.
* Tạo liên kết chuỗi với nông dân
Những năm gần đây, nông dân nhiều xã tại huyện Quỳnh Phụ đã quen canh tác liên kết với Công ty Trách nhiệm hữu hạn Đầu tư và Thương mại Duy Nguyên do anh Nguyễn Văn Luân (sinh năm 1988, xã Trang Bảo Xá, huyện Quỳnh Phụ) làm chủ. Anh Luân cũng là một trong hai thanh niên trẻ tiêu biểu của tỉnh Thái Bình nhận giải thưởng toàn quốc tôn vinh nhà nông trẻ xuất sắc - Giải thưởng Lương Định Của lần thứ XIX năm 2024.
Anh Luân từng có thời gian làm công nhân cho một công ty đóng tàu tại Quảng Ninh. Song, do cuộc sống xa nhà và công việc không ổn định, năm 2010, anh quyết định trở về quê và khởi nghiệp với công việc thu mua thóc gạo của nhân dân trong vùng. Nhận thấy lao động lĩnh vực nông nghiệp ngày càng giảm do chuyển sang làm công nhân ngày càng nhiều, anh Luân lại trăn trở tìm cách đưa máy móc vào cơ giới hóa các khâu trong sản xuất, giải phóng sức lao động và nâng cao giá trị canh tác. Năm 2015, anh đầu tư gần 200 triệu đồng mua giàn sấy thóc, giải quyết khâu khó khăn nhất của nông dân địa phương về mặt bằng phơi thóc và tạo chất lượng đồng đều cho nông sản sau mỗi mùa vụ.
Sau 3 năm hoạt động, anh có thêm nhiều kinh nghiệm trong hành trình khởi nghiệp từ nông nghiệp. Năm 2018, anh thành lập Công ty Trách nhiệm hữu hạn Đầu tư và Thương mại Duy Nguyên với số vốn ban đầu 15 tỷ đồng, định hướng phát triển chuỗi sản xuất lúa gạo khép kín. Hiện, công ty do anh Luân làm chủ đã đầu tư nhiều lò sấy thóc với tổng công suất 200 tấn/ngày; thực hiện thu mua, sản xuất kinh doanh với sản lượng trên 10.000 tấn thóc/năm. Công ty đã xây dựng các vùng nguyên liệu với các giống lúa chính như TBR225, BC, lúa Nhật chất lượng cao, tổng diện tích liên kết lên đến 1.500 ha, tập trung tại các tỉnh Thái Bình, Bình Định, Quảng Nam, Nghệ An, Thanh Hóa. Mỗi năm, doanh thu công ty đạt khoảng 50 tỷ đồng. Mô hình của anh đã thu hút hơn 300 nông dân có diện tích canh tác lớn tham gia chuỗi, tạo phát triển bền vững cho sản phẩm lúa gạo địa phương.
Cùng với mở rộng liên kết, anh Nguyễn Văn Luân cũng là một trong những doanh nghiệp tiên phong của địa phương xây dựng thương hiệu gạo đạt OCOP 3 sao. Năm 2023 dự án “Mô hình liên kết sản xuất và tiêu thụ lúa gạo theo chuỗi sản xuất bền vững tại miền Bắc và miền Trung Việt Nam” của anh Luân đã đạt giải Nhì dự án khởi nghiệp thanh niên nông thôn do Trung ương Đoàn tổ chức.
Chia sẻ về hành trình trong tương lai, anh Luân cho biết, Công ty có định hướng tập trung phát triển bền vững nông nghiệp, hướng tới nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ; đặc biệt là tập trung xây dựng, mở rộng các vùng nguyên liệu phục vụ sản xuất theo hướng liên kết, tích tụ ruộng đất, tạo liên kết bền vững với nông dân.
Với ý chí, tinh thần khởi nghiệp, làm giàu trên chính mảnh đất quê hương, chị Duyên, anh Luân chỉ là 2 trong rất nhiều người trẻ ở Thái Bình đang bền bỉ theo đuổi đam mê làm nông nghiệp hiện đại với tư duy mới, công nghệ mới và khát vọng của tuổi trẻ. Họ đã và đang thay đổi suy nghĩ của nhiều người về việc khởi nghiệp của lớp trẻ hiện nay, góp phần xây dựng nền nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững, xây dựng quê hương ngày càng khởi sắc./.
