Việt Nam và Nhật Bản là đối tác chiến lược toàn diện, doanh nghiệp Nhật Bản và người Nhật Bản có quan hệ chặt chẽ, uy tín đối với Việt Nam.
Ngày 2/10, tại trụ sở Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cùng đoàn công tác đã có các cuộc gặp với lãnh đạo Bộ Nội vụ và Truyền thông (MIC) và lãnh đạo Cơ quan khoa học công nghệ Nhật Bản (JST).
Trong chuyến thăm Việt Nam hồi tháng 4/2025, Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đã có tuyên bố về hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Quốc vụ khanh Bộ Nội vụ và Truyền thông, ông Adachi Masashi tin rằng hợp tác Nhật Bản-Việt Nam trong lĩnh vực khoa học - công nghệ là định hướng hợp tác quan trọng giữa hai nước trong thời gian tới.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã thông tin với Quốc vụ khanh Adachi Masashi về việc Việt Nam thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy hành chính, trong đó Bộ Khoa học và Công nghệ hiện nay là hợp nhất từ hai bộ gồm Bộ Khoa học Công nghệ và Bộ Thông tin và Truyền thông.
Bộ trưởng nhấn mạnh Việt Nam và Nhật Bản có quan hệ đặc biệt, là đối tác chiến lược toàn diện. Doanh nghiệp Nhật Bản và người Nhật Bản có uy tín lớn đối với người Việt Nam và doanh nghiệp Việt Nam. Hiện tại có trên 60 doanh nghiệp công nghệ thông tin của Việt Nam đã tiếp cận thị trường Nhật Bản.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết Việt Nam vừa công bố một chiến lược mới về chuyển đổi trí tuệ nhân tạo (AI). Theo Bộ trưởng, hiện nay định hướng lớn của Bộ Khoa học và Công nghệ là tập trung vào hạ tầng di động và hạ tầng AI. Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng bày tỏ mong muốn chính phủ và doanh nghiệp Nhật Bản sẽ tham gia với Việt Nam trong quá trình này.
Tại Cơ quan Khoa học Công nghệ Nhật Bản (JST), Tiến sỹ Kazuhito Hashimoto, Chủ tịch JST cảm ơn Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã ủng hộ chương trình NEXUS của JST, một trong những chương trình trọng điểm trong hợp tác khoa học-công nghệ giữa Nhật Bản với các nước ASEAN.
Tập trung vào lĩnh vực bán dẫn, ông Kazuhito cho biết Nhật Bản và Việt Nam đã thống nhất về việc chọn bán dẫn là lĩnh vực hợp tác trọng tâm trong khuôn khổ NEXUS. Ông bày tỏ mong muốn các nhà nghiên cứu trẻ của Việt Nam sang Nhật Bản, tham gia các chương trình nghiên cứu chung về bán dẫn với các nhà nghiên cứu Nhật Bản.
Việt Nam đã đồng ý cử 60 nhà nghiên cứu trẻ đang làm tiến sĩ tại Việt Nam sẽ sang Nhật Bản để thực hiện chương trình nghiên cứu chung. Ông tin tưởng một trong những thành quả của chương trình này là sẽ có 500 nhân lực chất lượng cao trong ngành bán dẫn của Việt Nam.
Về chương trình NEXUS, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết Việt Nam đang tập trung vào chương trình bán dẫn, coi đó là lĩnh vực chiến lược của khoa học-công nghệ Việt Nam. JST đã ký với Vụ hợp tác quốc tế của Bộ Khoa học và Công nghệ về hợp tác bán dẫn với nội hàm là thiết kế bán dẫn và vật liệu.
Việt Nam mong muốn mở rộng thêm một số lĩnh vực như đóng gói tiên tiến và hai bên sẽ thúc đẩy mạnh mẽ để đồng tài trợ cho các dự án nghiên cứu trong lĩnh vực bán dẫn. Một thay đổi trong chương trình hợp tác này là tập trung vào các chương trình nghiên cứu dài hạn 5 năm hoặc 10 năm, cũng như tăng mức chi cho các dự án này.
Bộ trưởng đề xuất bên cạnh lĩnh vực bán dẫn, hai nước có thể ưu tiên mở rộng sang các lĩnh vực chiến lược khác, tài trợ cho việc thương mại hóa các kết quả nghiên cứu của Nhật Bản vào Việt Nam cũng như ở chiều ngược lại. Việt Nam cũng đặt mục tiêu mạnh mẽ về vấn đề này.
Chủ tịch JST Kazuhito Hashimoto hoàn toàn nhất trí với những đề xuất của Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng. Với tư cách là cố vấn khoa học-công nghệ của Thủ tướng Shigeru Ishiba, ông cam kết sẽ xem xét các đề xuất của Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng để đưa ra các kiến nghị, đề xuất trình lên Thủ tướng và Chính phủ Nhật Bản.
