Thời gian qua có dư luận phản ánh hóa đơn tiền điện tăng đột biến. Sau khi nhận phản ánh, EVN đã chỉ đạo các công ty điện lực rà soát lại tất cả khách hàng về vấn đề này.
Không có chuyện can thiệp làm sai lệch chỉ số tiêu thụ điện, đây là thông tin được Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) Nguyễn Xuân Nam khẳng định tại Tọa đàm "Phát triển bền vững ngành điện – Những vấn đề đặt ra", do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức sáng 10/9. Tọa đàm cung cấp một bức tranh đa diện, đa chiều, toàn cảnh về chính sách giá bán điện; nguyên nhân hóa đơn tiền điện tăng; minh bạch hóa các khoản lỗ của EVN; những giải pháp để tiếp tục hoàn thiện chính sách giá điện, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội.
Theo ông Nguyễn Xuân Nam, thời gian qua có dư luận phản ánh hóa đơn tiền điện tăng đột biến. Sau khi nhận phản ánh, EVN đã chỉ đạo các công ty điện lực rà soát lại tất cả khách hàng về vấn đề này. Qua rà soát lại, phần sản lượng trong tháng 8/2025 khác với mọi năm là những ngày đầu tháng 8 năm nay nắng nóng bất thường nên sản lượng của hệ thống tăng kỷ lục, đạt 1,084 tỷ kWh, lập đỉnh cao nhất từ trước đến nay.
Cũng qua rà soát, thống kê, hiện nay có khoảng 3,2 triệu/31,8 triệu hộ khách hàng sinh hoạt, chiếm hơn 10%, có sản lượng điện tăng cao hơn 30% so với tháng 7.
EVN đã giao các Tổng công ty cài App cho khách hàng để theo dõi biến động sản lượng, đồng thời có tổng đài hotline trả lời rất kịp thời. Qua quá trình rà soát, hiện chưa có vấn đề sai sót như phản ánh. Trong các phản ánh cũng có thông tin giả, một số thông tin đưa không đúng, hoặc nhằm câu view bán hàng online, và có cả thông tin không xác định được địa chỉ để làm rõ.
Hiện nay, EVN không phải là đơn vị duy nhất bán lẻ điện cho khách hàng. Ngoài EVN, có các tổ chức mua buôn, bán lẻ, như tại các khu đô thị, chung cư, khu công nghiệp, đơn vị quản lý lập ra một đơn vị mua buôn của EVN theo giá ưu đãi của Nhà nước rồi bán lại cho khách hàng trong khu vực đó, họ đưa ra định giá của đơn vị. Phần này EVN không kiểm soát được. Có hơn 700 tổ chức bán buôn, với sản lượng hệ thống chiếm hơn 8,59%. Do đó, nhiều khi có phản ánh nhưng không phải chỉ mình EVN bán điện mà còn các tổ chức khác, EVN không quản lý được.
EVN vẫn đang tiếp tục rà soát và yêu cầu cài app, công bố tổng đài hotline để nếu có phản ánh sẽ giải đáp ngay. “Chúng ta đang thực hiện công tơ điện tử nên sẽ không có chuyện can thiệp làm sai lệch chỉ số tiêu thụ được. Việc đo điện đều thực hiện từ xa, sau đó truyền online về, không còn việc đến đo chỉ số tiêu thụ tại công tơ cơ như cũ. Đối với EVN, đều là công tơ điện tử”, ông Nam nhấn mạnh.
Ông Trịnh Quốc Vũ, Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương) cho biết thêm, bên cạnh EVN, còn có 742 doanh nghiệp mua buôn và bán lẻ điện với thị phần chiếm khoảng 8,59%. Thị phần theo sản lượng điện thương phẩm EVN bán cho các khách hàng sử dụng điện chiếm khoảng 91,4%.
Sắp tới, với việc mở rộng lộ trình thị trường điện sang cấp độ thị trường điện bán lẻ cạnh tranh, sẽ có nhiều đơn vị mua buôn và bán lẻ điện để cạnh tranh với nhau. Do đó, khách hàng sẽ có nhiều lựa chọn hơn trong việc lựa chọn nhà cung cấp bán lẻ điện.
Theo quy định của Nghị định 80/2024/NĐ-CP về cơ chế mua bán điện trực tiếp, từ tháng 7/2024, khách hàng sử dụng điện lớn có thể lựa chọn mua điện trực tiếp từ các đơn vị phát điện năng lượng tái tạo theo 2 hình thức. Một là, mua điện qua lưới điện kết nối riêng do đơn vị phát điện năng lượng tái tạo xây và cung cấp điện trực tiếp cho khách hàng. Cách thứ hai là mua bán điện trực tiếp nhưng qua lưới điện quốc gia thông qua thị trường điện giao ngay.
Đây là cơ chế đột phá giúp cho chúng ta tiến gần hơn đến thị trường bán lẻ điện cạnh tranh và cũng giúp cho khách hàng sử dụng điện, nhất là khách hàng sử dụng điện lớn, có nhiều lựa chọn hơn ngoài việc mua điện từ Tập đoàn Điện lực Việt Nam như trước đây và cũng thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh, giúp phát triển các nguồn năng lượng tái tạo và giúp đạt được mục tiêu Net Zero vào năm 2050 như cam kết của Chính phủ đối với cộng đồng quốc tế.
Phó Cục trưởng Trịnh Quốc Vũ cũng cho hay, giá bán lẻ điện áp dụng đồng đều cho các khách hàng trên toàn quốc, các đơn vị mua buôn-bán lẻ điện cũng phải tuân thủ bán điện theo giá Chính phủ quy định. Tuy nhiên, họ được hưởng giá bán buôn điện thấp hơn giá bán lẻ điện để bảo đảm thu hồi đủ chi phí đầu tư lưới điện trong các khu công nghiệp, khu dân cư, bảo đảm sản xuất kinh doanh của mình.
Hiện chúng ta cũng có ưu đãi cho đơn vị mua buôn-bán lẻ để hình thành nhiều đơn vị bán lẻ điện ngoài EVN. Phản ánh về hóa đơn tăng đột biến và vấn đề đo đếm công tơ không phải chỉ từ khách hàng sử dụng điện của EVN, mà còn có cả khách hàng sử dụng điện của các đơn vị mua buôn-bán lẻ điện này.
Ông Vũ cũng thông tin về việc hạch toán các chi phí vào giá bán lẻ điện; cho hay, các chi phí nhiên liệu đầu vào ảnh hưởng rất lớn đến chi phí giá thành điện năng, chi phí mua điện của EVN từ các nguồn điện, nhất là từ các nguồn sử dụng năng lượng hóa thạch, bao gồm than, khí và dầu, đều tăng rất lớn. Theo quy định về giá điện thì các chi phí hợp lý, hợp lệ trong cấu thành chi phí giá điện đầu vào của EVN sẽ được tính vào giá bán lẻ điện bình quân để điều chỉnh, tuy nhiên, trong năm 2022 không lần nào tăng giá điện. Năm 2023 có 2 lần tăng nhưng rất nhỏ giọt và thấp. Cuối năm 2023, EVN chịu một khoản thâm hụt do chi phí khoảng 50.000 tỷ đồng, chưa tính đến khoảng 21.800 tỷ đồng chênh lệch tỷ giá điện mà EVN phải trả cho các đơn vị phát điện theo hợp đồng mua bán điện. Điều đó tạo ra thâm hụt giữa doanh thu so với tổng chi phí cấu thành nên giá điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam.
“Không sớm thì muộn chúng ta phải cho doanh nghiệp hạch toán tính đúng, tính đủ vào giá điện, bởi vì EVN cũng không thể chịu được mãi”, nêu rõ điều này, ông Vũ cho rằng, giờ là thời điểm điều chỉnh bổ sung Nghị định số 72 để cho phép EVN hạch toán được các chi phí giá thành điện năng kịp thời, tính đúng, tính đủ trong giá điện phù hợp./.
