Phát biểu chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 11 khóa XIII (Phần I)
Tổng Bí thư yêu cầu, phải xác định quyết tâm chính trị cao nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 11, đây là một "cuộc cách mạng" về sắp xếp bộ máy tổ chức, sắp xếp đơn vị hành chính và cải cách, đổi mới để phát triển đất nước.
Sáng 16/4, tại Thủ đô Hà Nội, Bộ Chính trị, Ban Bí thư tổ chức Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII.
Tổng Bí thư Tô Lâm dự, phát biểu chỉ đạo Hội nghị tại điểm cầu Trung ương.
Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) trân trọng giới thiệu Bài phát biểu chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII:
“Thưa các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; cấp ủy đảng Trung ương và các địa phương,
Thưa các đồng chí tham dự Hội nghị tại các điểm cầu toàn quốc,
Thưa các đồng chí, đồng bào,
Hôm nay, Bộ Chính trị, Ban Bí thư triệu tập Hội nghị toàn quốc để kịp thời quán triệt, triển khai thực hiện những chủ trương, quyết sách quan trọng vừa được Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII thông qua. Hội nghị được tổ chức với hình thức trực tiếp, kết hợp với trực tuyến tới cấp xã và truyền hình trực tiếp trên sóng VTV1 Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam cho thấy tầm quan trọng của các nội dung cần quán triệt cũng như quy mô, phạm vi tác động ảnh hưởng của các nội dung này. Đây cũng là những nội dung đông đảo cán bộ, đảng viên và Nhân dân đang rất quan tâm theo dõi, mong muốn sớm được triển khai thực hiện.
Thưa các đồng chí,
Tại Hội nghị Trung ương 11 khóa XIII, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã làm việc với tinh thần rất khẩn trương, nghiêm túc, trách nhiệm, thảo luận hết sức dân chủ, lắng nghe, trao đổi thẳng thắn nhiều vấn đề mới, hệ trọng và thống nhất rất cao những nội dung lớn, cốt lõi. Có thể nói, đây là hội nghị mang tính lịch sử, quyết sách những vấn đề rất quan trọng, đột phá của giai đoạn cách mạng mới, tạo ra khí thế mới, xung lực mới cho sự nghiệp đổi mới toàn diện, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới. Trên cơ sở thống nhất tuyệt đối, Trung ương đã ban hành Nghị quyết số 60-NQ/TW, ngày 12/4/2025 với nhiều nội dung đặc biệt quan trọng, tập trung là 2 nhóm vấn đề tiếp tục sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy, sắp xếp đơn vị hành chính, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp và chuẩn bị cho Đại hội XIV của Đảng. Những nội dung này có liên quan chặt chẽ với nhau và đều là những vấn đề trọng tâm, cấp bách mà chúng ta phải tập trung thực hiện ngay sau Hội nghị này đến hết năm 2025.
Các đồng chí đã được nghe đồng chí Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, đồng chí Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và đồng chí Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng trực tiếp quán triệt 3 chuyên đề là những nội dung cốt lõi của Hội nghị Trung ương 11 và các văn bản triển khai thực hiện, nhất là Chỉ thị số 45-CT/TW, ngày 14/4/2025 của Bộ Chính trị thay thế Chỉ thị 35 về tổ chức đại hội đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng; Kết luận số 150-KL/TW của Bộ Chính trị về hướng dẫn xây dựng nhân sự cấp ủy cấp tỉnh thuộc diện hợp nhất, sáp nhập và cấp xã thành lập mới; Kế hoạch số 47-KH/BCĐ của Ban Chỉ đạo Trung ương tổng kết Nghị quyết 18 về phân công trách nhiệm triển khai thực hiện với 121 nhóm công việc gắn với thời gian phải hoàn thành được tính theo từng ngày.
Cùng với quán triệt trực tiếp tại Hội nghị, các văn bản này cùng các hướng dẫn khác đã - đang và sẽ được gửi đến các bộ, ngành, địa phương sớm nhất để triển khai thực hiện (về cơ bản trong tháng 4/2025 sẽ ban hành đầy đủ các văn bản hướng dẫn). Cũng trong tuần này, dự thảo đầy đủ 4 văn kiện trình Đại hội XIV sẽ được gửi đến các đồng chí để tham gia ý kiến và làm căn cứ xây dựng văn kiện của cấp mình. Bộ Chính trị đã có Quyết định số 284-QĐ/TW, ngày 12/4/2025 phân công 19 đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư phụ trách các địa phương để theo dõi, đôn đốc, hướng dẫn, chỉ đạo, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các đồng chí trong quá trình triển khai.
Như vậy, về cơ bản, chủ trương đã rõ, phương án, kế hoạch, lộ trình triển khai đã cụ thể. Đây là điểm mới trong tổ chức quán triệt, triển khai các Nghị quyết của Đảng theo hướng rõ người, rõ việc, rõ cách làm, rõ trách nhiệm, rõ thời gian hoàn thành, sau Hội nghị là bắt tay thực hiện được ngay.
Sau Hội nghị quán triệt hôm nay, tôi cho rằng, các đồng chí đã xác định được những công việc cần làm trong thời gian tới tại cơ quan, đơn vị, địa phương mình. Từng cán bộ, đảng viên dự Hội nghị cũng đã hình dung ra được trách nhiệm cá nhân trong "cuộc cách mạng" chung của đất nước. Sau Hội nghị này, các cấp ủy, tổ chức đảng có trách nhiệm tiếp tục nghiên cứu, quán triệt đầy đủ, thấu đáo, kỹ lưỡng các nội dung của Nghị quyết và xây dựng kế hoạch, chương trình hành động cụ thể để thực hiện. Trước yêu cầu cùng lúc phải triển khai một khối lượng công việc rất lớn, phạm vi rộng, thời gian ngắn, chất lượng cao, nhiều việc chưa có tiền lệ như vậy, tôi nhấn mạnh thêm 3 yêu cầu chung và 4 lưu ý để thống nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện như sau:
Ba yêu cầu chung là:
(1) Phải xác định quyết tâm chính trị cao nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 11, xác định đây là một "cuộc cách mạng" về sắp xếp bộ máy tổ chức, sắp xếp đơn vị hành chính và cải cách, đổi mới để phát triển đất nước. Các cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu các cấp phải sâu sát, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo, quán triệt cho đội ngũ cán bộ, đảng viên nhận thức đầy đủ, sâu sắc tầm quan trọng đặc biệt của chủ trương này, tạo được sự thống nhất nhận thức, tư tưởng trong toàn Đảng và lan tỏa ra toàn xã hội, quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu, định hướng mà Trung ương đã đề ra. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan triển khai quyết liệt các công việc trên tinh thần "đúng vai, thuộc bài", phối hợp đồng bộ, nhịp nhàng, chặt chẽ từ Trung ương đến các địa phương và giữa các địa phương với nhau, không được có tư tưởng "quyền anh, quyền tôi", địa phương này, địa phương kia, tất cả vì lợi ích chung của đất nước, vì Nhân dân.
(2) Triển khai các công việc trên tinh thần "vừa chạy vừa xếp hàng", nhưng phải thận trọng, chắc chắn, bài bản, không nóng vội, chủ quan; có thứ tự ưu tiên, làm việc nào chắc việc đó, làm việc này phải tính đến việc khác liên quan, và phải thực hiện đúng các quy trình thủ tục theo quy định, không làm tắt, làm ẩu, làm qua loa đại khái bất cứ công việc nào. Bám sát các mốc thời gian trong kế hoạch, bảo đảm các công việc được thực hiện đúng tiến độ thời gian quy định, nhất là các mốc thời gian quan trọng như: Trước ngày 30/6/2025, phải hoàn thành sửa đổi Hiến pháp và pháp luật có liên quan; bắt đầu kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã mới đi vào hoạt động từ ngày 1/7/2025 theo lộ trình chuyển tiếp và hoàn thành toàn bộ trước ngày 15/8/2025; hoàn thành sáp nhập các tỉnh trước ngày 1/9/2025; hoàn thành đại hội đảng tại cấp xã trước ngày 31/8/2025; hoàn thành đại hội cấp tỉnh trước ngày 31/10/2025; Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng vào đầu quý I/2026; Bầu cử Đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp vào tháng 3/2026. Căn cứ lộ trình nêu trên, khuyến khích các địa phương, cơ quan, đơn vị hoàn thành sớm các công việc trước mốc thời gian quy định trên tinh thần "ổn định sớm để phát triển".
(3) Tăng cường thông tin, tuyên truyền tạo sự đồng thuận trong xã hội, phát huy đầy đủ quyền làm chủ của Nhân dân, tôn trọng, lắng nghe ý kiến của Nhân dân, các quy trình, thủ tục lấy ý kiến Nhân dân phải được thực hiện theo đúng quy định, nhất là những nội dung liên quan đến sửa đổi, bổ sung Hiến pháp, sáp nhập các tỉnh, sáp nhập các xã. Vận động, tuyên truyền trong Nhân dân, chịu sự giám sát, đóng góp của Nhân dân, tạo sự đồng tình, hưởng ứng triển khai thực hiện của Nhân dân.
Bốn vấn đề cần lưu ý là:
Một là, về thực hiện chủ trương sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính và xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp. Đây là chủ trương xuất phát từ tầm nhìn chiến lược phát triển đất nước lâu dài; Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã thảo luận đánh giá kỹ lưỡng, cân nhắc nhiều mặt để đi đến thống nhất cao về thực hiện chủ trương này với nguyên tắc, tiêu chí thực hiện việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, xác định tên gọi và địa điểm đặt trung tâm chính trị - hành chính cấp tỉnh sau sắp xếp; các tiêu chí, tiêu chuẩn và định hướng sắp xếp cấp xã như đã thông báo với các đồng chí. Triển khai thực hiện chủ trương này sẽ tác động nhất định đến tâm tư, tình cảm của cán bộ, đảng viên và Nhân dân - Đây là điều dễ hiểu bởi mỗi con người Việt Nam chúng ta đều in sâu trong ký ức những hình ảnh về quê hương, nơi chôn rau cắt rốn của mình. Tuy nhiên, trước yêu cầu phát triển mới của đất nước, chúng ta phải thay đổi về tư duy, tầm nhìn; thống nhất về nhận thức, tư tưởng; phải vượt lên chính mình, hy sinh lợi ích cá nhân vì lợi ích chung của đất nước; vượt qua những băn khoăn, lo lắng, tâm lý, thói quen bình thường; vượt qua những tâm lý, tâm trạng vùng miền để hướng tới tư duy, tầm nhìn rộng lớn hơn - "đất nước là quê hương".
Nội dung các hướng dẫn đã đầy đủ, Tôi nhấn mạnh thêm 3 vấn đề cần tiếp tục quán triệt sâu sắc là: (1) Tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị, sáp nhập tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập xã không chỉ đơn thuần là vấn đề điều chỉnh tổ chức bộ máy, địa giới hành chính mà còn là vấn đề điều chỉnh không gian kinh tế, điều chỉnh sự phân công, phân cấp, phân bổ nguồn lực cho phát triển. Là cơ hội để chúng ta sàng lọc, sắp xếp, xây dựng đội ngũ cán bộ thực sự đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới. (2) Tinh thần thực hiện phải quyết liệt, khẩn trương, "vừa chạy vừa xếp hàng", "không được để gián đoạn công việc", "bộ máy mới phải tốt hơn, hiệu quả hơn bộ máy cũ"; lộ trình thực hiện phải bài bản, khoa học, bảo đảm đúng Điều lệ Đảng, quy định, nguyên tắc, định hướng chỉ đạo của Trung ương; mạnh mẽ, triệt để, khoa học, nhân văn, bảo đảm tầm nhìn xa, bảo đảm hình thành và mở rộng không gian phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa phù hợp cho phát triển đất nước. (3) Chính quyền địa phương sau sắp xếp phải bảo đảm tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân, đáp ứng các yêu cầu quản trị xã hội hiện đại, thực hiện được các mục tiêu tăng trưởng nhanh, bền vững; tạo thế và lực mới cho nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại; tạo đà và động lực cho phát triển kinh tế; đẩy mạnh phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; chăm lo ngày một tốt hơn đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân.
Trong quá trình thực hiện chủ trương này, các địa phương phải hết sức chủ động và trách nhiệm trong việc xây dựng phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, phường; bởi các đồng chí là những người am hiểu địa bàn hơn ai hết. Căn cứ các tiêu chí, tiêu chuẩn và định hướng số lượng giảm khoảng 60 - 70% của Trung ương, các địa phương chủ động nghiên cứu để có phương án sắp xếp cụ thể cho phù hợp với địa bàn, mục tiêu cao nhất là xây dựng chính quyền cấp xã tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân, chủ động hướng về nhân dân để phục vụ tốt hơn. Cần lưu ý khắc phục cả 2 khuynh hướng: (1) Sáp nhập các xã, phường quá rộng như một "cấp huyện thu nhỏ" dẫn đến không quán xuyến được địa bàn, không chủ động phục vụ được nhân dân, dẫn đến biến chủ trương không tổ chức cấp huyện thành không tổ chức cấp xã. (2) Sáp nhập các xã, phường quá nhỏ, dẫn đến hạn chế về không gian, dư địa phát triển, đầu mối nhiều hơn dẫn đến cồng kềnh, kém hiệu quả. Đây là những vấn đề Tôi đề nghị ban thường vụ các tỉnh phải bàn bạc, tính toán rất kỹ, trên tinh thần tầm nhìn lâu dài, vì nước, vì dân để có phương án bố trí, sắp xếp hợp lý nhất.
Trên cơ sở mô hình chính quyền địa phương hai cấp, các cơ quan Trung ương và địa phương cần sớm rà soát, ban hành cơ chế, chính sách, chiến lược, quy hoạch, các vấn đề có tính chất liên vùng, liên cơ sở, bảo đảm thống nhất trên toàn quốc và từng địa phương. Nhất quán nguyên tắc "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm", đẩy mạnh phân quyền từ Trung ương về cấp tỉnh, nhất là trong việc ban hành cơ chế, chính sách, lĩnh vực quy hoạch, tài chính, ngân sách, đầu tư. Cấp cơ sở tổ chức thực hiện chính sách (từ Trung ương và tỉnh), tập trung vào các nhiệm vụ phục vụ người dân, trực tiếp giải quyết các vấn đề của cộng đồng dân cư, cung cấp các dịch vụ công cơ bản, thiết yếu cho người dân trên địa bàn. Chính quyền đặc khu (hải đảo) được trao nhiều quyền tự chủ, bảo đảm linh hoạt, chủ động ứng phó khi có sự kiện, tình huống đột xuất, bất ngờ xảy ra nhằm bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia.
Tất cả công việc này đều phải triển khai cùng lúc, bảo đảm đồng bộ, thống nhất, thông suốt, hiệu quả, không để việc sắp xếp tổ chức bộ máy làm gián đoạn hoạt động của các cơ quan, hoạt động sản xuất kinh doanh và hoạt động thường ngày của người dân, doanh nghiệp".
(Còn nữa)
