Phiên họp thứ 52 Ủy ban Thường vụ Quốc hội: Thẩm quyền của Công an xã trong bảo vệ môi trường
Dự thảo Pháp lệnh tập trung sửa đổi quy định về chủ thể thực hiện thẩm quyền kiểm tra việc chấp hành pháp luật về môi trường. Theo đó, thẩm quyền này được chuyển từ Công an cấp huyện trước đây về Công an cấp xã (bao gồm Trưởng Công an xã, phường, đặc khu, đồn công an).
Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 52, ngày 3/12, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến đối với dự án Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Cảnh sát môi trường và dự án Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế.
*Về thẩm quyền của Công an xã trong bảo vệ môi trường
Dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận và biểu quyết thông qua về mặt nguyên tắc đối với dự án Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Cảnh sát môi trường.
Trước đó, trình bày Tờ trình, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long cho biết, dự thảo Pháp lệnh tập trung sửa đổi quy định về chủ thể thực hiện thẩm quyền kiểm tra việc chấp hành pháp luật về môi trường. Theo đó, thẩm quyền này được chuyển từ Công an cấp huyện trước đây về Công an cấp xã (bao gồm Trưởng Công an xã, phường, đặc khu, đồn công an) để phù hợp với việc phân cấp chính quyền mới và mô hình tổ chức mới của lực lượng Công an.
Bên cạnh đó, dự thảo sửa đổi tên gọi của "lực lượng Cảnh sát môi trường" thành "lực lượng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường" tại Điều 8, đồng thời đề xuất thay thế cụm từ "Bộ Tài nguyên và Môi trường" bằng cụm từ "Bộ Nông nghiệp và Môi trường" để phù hợp với tên gọi trong bối cảnh mới.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh đây là nội dung cấp thiết, đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường trong tình hình vi phạm diễn biến phức tạp. Chủ tịch Quốc hội yêu cầu việc sửa đổi phải bảo đảm đồng bộ hóa tổ chức bộ máy, giao quyền mạnh cho Cảnh sát môi trường ở cơ sở để giảm khoảng trống, tăng hiệu quả xử lý vi phạm nhỏ lẻ.
Đặc biệt, Chủ tịch Quốc hội lưu ý cần mở rộng quyền hạn liên quan đến công nghệ mới, sử dụng cảm biến, dữ liệu vệ tinh để giám sát theo thời gian thực; đồng thời tăng cường phối hợp liên ngành với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Y tế và Hải quan trong xử lý ô nhiễm và kiểm soát an toàn thực phẩm, nhập lậu chất thải.
Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí sự cần thiết ban hành và cơ bản nhất trí các nội dung của dự thảo Pháp lệnh.
Với 100% thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt biểu quyết tán thành, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí, thông qua về mặt nguyên tắc Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Cảnh sát môi trường. Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Cơ quan soạn thảo (Bộ Công an) chủ trì, phối hợp với Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại, các cơ quan có liên quan khẩn trương tiếp thu, hoàn thiện Pháp lệnh trên cơ sở ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến thẩm tra của Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại, trình Chủ tịch Quốc hội ký ban hành Pháp lệnh.
*Tòa án chuyên biệt phải bảo đảm tính cạnh tranh quốc tế vượt trội
Dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Đỗ Văn Chiến, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự án Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế.
Theo Tờ trình của Tòa án nhân dân tối cao, dự án Luật đề xuất thành lập 1 Tòa án chuyên biệt tại Thành phố Hồ Chí Minh, có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp phát sinh tại Trung tâm tài chính quốc tế ở cả Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Mô hình này được xây dựng nhằm áp dụng các nguyên tắc của hệ thống thông luật trong giải quyết tranh chấp, bảo đảm sự linh hoạt, đặc thù và phù hợp với thông lệ quốc tế,.
Về cơ cấu, Tòa án chuyên biệt sẽ tổ chức theo hai cấp xét xử: Sơ thẩm và Phúc thẩm. Đối với các vấn đề còn ý kiến khác nhau, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và cơ quan thẩm tra tán thành phương án: Xét xử sơ thẩm, do 1 Thẩm phán thực hiện; trường hợp phức tạp hoặc theo đề nghị của các bên sẽ do Hội đồng 3 Thẩm phán giải quyết. Xét xử phúc thẩm gồm 3 Thẩm phán. Chánh án Tòa án chuyên biệt do Chánh án Tòa án nhân dân tối cao bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức để bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống.
Cho ý kiến về dự án Luật, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh Tòa án chuyên biệt này phải bảo đảm "tính cạnh tranh quốc tế vượt trội", các quy định về tổ chức và hoạt động phải thực sự đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư quốc tế mới thành công. Chủ tịch Quốc hội yêu cầu rà soát kỹ các quy định về áp dụng pháp luật, cho phép các bên thỏa thuận lựa chọn áp dụng pháp luật nước ngoài, tập quán thương mại quốc tế.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Đỗ Văn Chiến đánh giá hồ sơ dự án Luật đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, quyết định tại Kỳ họp thứ 10 theo thủ tục rút gọn. Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội lưu ý, dự án Luật phải bảo đảm: đặc thù, vượt trội, theo bộ quy tắc nhưng phải tuân thủ thông lệ quốc tế, mục tiêu là thu hút nhà đầu tư quốc tế./.
