Tại hội nghị đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP tỉnh Lạng Sơn năm 2025, sản phẩm di tích đền Công đồng Bắc Lệ, xã Tân Thành đã được hội đồng đánh giá cao và chấm điểm, phân hạng đạt OCOP 4 sao.
Trong đời sống văn hóa, tâm linh của người dân xứ Lạng, di tích đền Công đồng Bắc Lệ từ lâu đã là một điểm đến linh thiêng, gắn bó mật thiết với đời sống tinh thần, đặc biệt từ khi Tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (vào ngày 1 tháng 12 năm 2016). Việc công nhận này là dấu mốc quan trọng, khẳng định giá trị văn hóa và tâm linh đặc sắc của tín ngưỡng này, nâng tầm điểm đến di tích đền Công đồng Bắc Lệ.
Vừa qua (tháng 9/2025), tại hội nghị đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP tỉnh Lạng Sơn năm 2025, sản phẩm di tích đền Công đồng Bắc Lệ, xã Tân Thành đã được hội đồng đánh giá cao và chấm điểm, phân hạng đạt OCOP 4 sao.
Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lạng Sơn Nguyễn Đặng Ân đánh giá, di tích Công đồng Bắc Lệ được - sản phẩm du lịch đầu tiên của tỉnh được công nhận OCOP 4 sao sẽ góp phần nâng cao giá trị di sản, mở ra hướng đi mới cho việc phát triển du lịch văn hóa, phát huy lợi thế và đặc thù của địa phương, góp phần quảng bá hình ảnh và nâng cao vị thế du lịch Lạng Sơn trên bản đồ du lịch cả nước. Phát triển sản phẩm OCOP là một giải pháp cho bảo tồn và phát triển du lịch văn hóa gắn kết chặt chẽ với giá trị sinh thái và cộng đồng.
Thời gian tới, Sở tiếp tục tập trung nhân rộng điểm đến du lịch đạt chuẩn OCOP, xây dựng thương hiệu và phát triển du lịch theo hướng bền vững. Trong đó, tập trung lựa chọn điểm có tiềm năng để hỗ trợ cộng đồng, ban quản lý hoàn thiện hạ tầng, nâng cao chất lượng dịch vụ; đẩy mạnh quảng bá, xúc tiến để sản phẩm du lịch đạt chuẩn OCOP gắn với du lịch trở thành thương hiệu đặc trưng của tỉnh.
Việc di tích đền Công đồng Bắc Lệ trở thành sản phẩm du lịch đầu tiên đạt OCOP trên địa bàn tỉnh có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, khẳng định hướng đi đúng đắn trong việc mở rộng chương trình OCOP sang lĩnh vực du lịch, thay vì chỉ dừng lại ở nông sản, thực phẩm... Qua đó, tạo tiền đề để tiếp tục xây dựng sản phẩm du lịch đặc trưng, góp phần đa dạng hóa ngành kinh tế du lịch của tỉnh nói chung. Đồng thời, đây cũng là chỉ tiêu thiết yếu để hoàn thiện tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn, hướng tới xây dựng nông thôn mới nâng cao tại xã Tân Thành.
Chủ tịch UBND xã Tân Thành Trần Văn Tùng cho biết, di tích Đền Công đồng Bắc Lệ là sản phẩm OCOP thứ 3 của xã, trước đó xã đã có 2 sản phẩm OCOP 3 sao khác là Mật ong hoa rừng Hòa Sơn và Na.
Hàng năm, lượng khách du lịch đến với di tích Đền Công đồng Bắc Lệ khoảng 800.000 lượt khách, doanh thu trên 10 tỷ đồng. Để thu hút du khách đối với một sản phẩm du lịch tâm linh như Đền Công đồng Bắc Lệ đòi hỏi sự quản lý và đầu tư toàn diện. Xã sẽ tiếp tục quan tâm hơn nữa công tác bảo tồn và trùng tu, tôn tạo di tích, cảnh quan môi trường để đảm bảo vẻ đẹp, sự trang nghiêm và các tiêu chí về cơ sở vật chất, hạ tầng dịch vụ du lịch.
Cùng với đó, xã tiếp tục duy trì và tổ chức Lễ hội truyền thống (Lễ hội chính từ 19-20/9 Âm lịch) theo hướng văn minh, trang trọng, an toàn, giữ gìn nét văn hóa đặc sắc, chống các hoạt động mê tín dị đoan; nâng cao chất lượng dịch vụ, đào tạo nhân lực, tăng cường tập huấn cho Ban quản lý Đền, người phục vụ, hướng dẫn viên và người dân địa phương về nghiệp vụ du lịch, văn hóa ứng xử, ngoại ngữ. Đồng thời chuẩn hóa các dịch vụ ăn uống, lưu trú, bán hàng lưu niệm tại khu vực xã Tân Thành và quanh đền (ưu tiên các sản phẩm OCOP khác của xã, tỉnh); đảm bảo vệ sinh, an toàn; duy trì an ninh trật tự, vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm.
Xã tăng cường quảng bá di tích trên các nền tảng số (website, mạng xã hội, sàn thương mại điện tử du lịch), xây dựng tour/tuyến du lịch thông minh; liên kết tour: Kết nối Đền Bắc Lệ vào các tour du lịch trọng điểm của Lạng Sơn (kết hợp du lịch tâm linh, sinh thái, nghỉ dưỡng) để thu hút khách du lịch cả năm; Đẩy mạnh truyền thông: Tuyên truyền về ý nghĩa lịch sử, văn hóa của di tích và danh hiệu OCOP 4 sao để nâng cao thương hiệu.
Theo các hồ sơ tài liệu còn lưu giữ được, đền Công đồng Bắc Lệ được trùng tu lớn nhất vào khoảng cuối thế kỷ XIX, tọa lạc trên một ngọn đồi bao quanh là cây cổ thụ, không gian linh thiêng, hài hòa với thiên nhiên. Trải qua năm tháng, ngôi đền tiếp tục nhiều lần được trùng tu, tôn tạo, nhưng vẫn giữ được nét đẹp của kiến trúc và những di vật cổ vật có giá trị như: hệ thống tượng lớn nhỏ làm từ gỗ mít, những bức hoành phi, câu đối, tượng voi được chạm trổ tinh tế.
Đền thờ tam tòa Thánh Mẫu, Công Đồng Chư thánh và Chầu Bé Bắc Lệ. Đây là một ngôi đền thiêng gắn liền với tín ngưỡng Mẫu Tam phủ – Tứ phủ của người Việt, giữ vị trí, vai trò hết sức quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của cộng đồng dân tộc trong và ngoài tỉnh. Đền được cấp bằng di tích cấp tỉnh năm 1992. Hằng năm, vào trung tuần tháng 9 âm lịch, lễ hội Bắc Lệ diễn ra thu hút hàng chục nghìn lượt du khách thập phương. Nhằm quảng bá rộng rãi điểm di tích cũng như nâng cao chất lượng phục vụ, Ban Quản lý di tích đền Công đồng Bắc Lệ đã xây dựng hồ sơ để đưa di tích trở thành sản phẩm OCOP.
Trưởng Ban Quản lý di tích đền Công đồng Bắc Lệ Trương Xuân Hữu cho biết: Tham gia chương trình OCOP, chúng tôi xác định phải xây dựng sản phẩm du lịch có tính đặc thù, đảm bảo tiêu chí về chất lượng, dịch vụ, môi trường... Theo đó, chúng tôi đã đầu tư nâng cấp hạ tầng (như đổ bê tông, xử lý lại mặt nền bãi đỗ xe rộng 7.000 m2; hệ thống điện được kéo mới đảm bảo ánh sáng và an toàn cho du khách...), vệ sinh cảnh quan môi trường, xây dựng câu chuyện sản phẩm, giới thiệu về di tích, đảm bảo an ninh trật tự.
Cùng với đó, di tích đền Công đồng Bắc Lệ có thiết kế đáp ứng các tiêu chí đánh giá OCOP, từ tính độc đáo, khả năng khai thác, dịch vụ hỗ trợ đến tính bền vững trong phát triển. Đặc biệt, việc lồng ghép các giá trị truyền thống với hoạt động trải nghiệm du lịch, tham quan lễ hội, tìm hiểu tín ngưỡng thờ Mẫu giúp sản phẩm trở nên hấp dẫn hơn với du khách...
Là một trong những du khách đến tham quan đền Công đồng Bắc Lệ, anh Nguyễn Văn Luật, xã Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh cho biết: Tôi đã đi nhiều nơi, nhưng đền Công đồng Bắc Lệ để lại trong tôi ấn tượng đặc biệt. Không gian linh thiêng, lễ hội mang đậm bản sắc. Năm nay là năm thứ ba liên tiếp tôi đến đền, không chỉ cầu lộc, cầu tài, công việc kinh doanh thuận lợi mà còn là dịp để tham quan, tìm hiểu tín ngưỡng, bản sắc văn hóa nơi đây./.
