Để phát triển du lịch ngoại thành, Hà Nội cần phải nâng cao liên kết vùng tạo chuỗi tour đa dạng, kết hợp tốt nội thành với ngoại thành và các tỉnh vùng lân cận.
Hà Nội có không gian ngoại thành rộng lớn, giàu tiềm năng phát triển các loại hình du lịch nhưng thời gian qua, việc khai thác phát triển du lịch chỉ mới dừng lại ở mức độ nhất định. Trước nhu cầu nâng cao chất lượng thu hút khách du lịch, thành phố đang tập trung đánh thức tiềm năng này, biến du lịch khu vực ngoại thành trở thành điếm đến hấp dẫn của du khách khi đến Hà Nội.
*Dồi dào tiềm năng
Hà Nội hiện có 75 xã ngoại thành, mỗi xã lại có những lợi thế riêng về phát triển các loại hình du lịch khác nhau. Phía tây thành phố nổi tiếng với chùa Thầy, chùa Tây Phương, Vườn quốc gia Ba Vì, Làng cổ Đường Lâm, Thành cổ Sơn Tây… Khu vực phía Bắc và phía Đông thành phố có những địa chỉ văn hoá nổi tiếng như: đền Gióng Sóc Sơn, đền Sái, làng rối nước Đào Thục, Thành cổ Cổ Loa, làng gốm Bát Tràng, làng gốm Kim Lan, đền thờ Hoàng thái hậu Ỷ Lan… Phía Nam có làng nghề thêu Quất Động, Đông Cứu, sơn mài Hạ Thái, cây cảnh Hồng Vân, di tích đền thờ Nguyễn Trãi hay làng Cựu với hàng trăm ngôi nhà cổ…
Phía Tây Nam thành phố nổi bật là các di sản, làng nghề như: Làng nghề tăm hương Quảng Phú Cầu, làng nghề mây tre đan Phú Vinh, di tích đình Nội Bình Đà, chùa Hương, chùa Bối Khê, chùa Trăm Gian…
Theo đánh giá của các chuyên gia du lịch, khu vực ngoại thành Hà Nội giàu tiềm năng để khai thác các lĩnh vực: Du lịch văn hoá – tâm linh, du lịch làng nghề, du lịch sinh thái - nghỉ dưỡng, du lịch nông nghiệp… hoặc sự kết hợp giữa các loại hình du lịch nói trên.
Tại khu vực phía Nam, các địa chỉ du lịch gồm: đình Nội Bình Đà, làng nghề tăm hương Quảng Phú Cầu, tơ lụa Phùng Xá được khai thác trong tuyến du lịch “Con đường di sản Nam Thăng Long”. Sau khi triển khai tuyến du lịch này, Hà Nội cũng mới đưa vào khai thác tuyến du lịch Nam Thăng Long thứ hai với các điểm đến gồm: Làng nghề làm vàng mã và đồ lễ phục vụ văn hóa tâm linh Phúc Am, Làng sơn mài Hạ Thái…
Phó Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Trần Trung Hiếu cho biết: “Các làng nghề ở tuyến du lịch phía Nam Hà Nội đều có giá trị mỹ thuật cao, hấp dẫn khách du lịch. Việc kết nối các làng nghề với những điểm du lịch khác sẽ tạo nên sức hấp dẫn và chúng tôi hy vọng đây sẽ là sản phẩm tập trung với thị trường khách quốc tế vào thời gian tới”.
Trong khi nhiều điểm, tuyến du lịch được đưa vào khai thác thì các tuyến du lịch sinh thái như: Thiên Sơn - Suối Ngà, Khoang Xanh - Suối Tiên, Ao Vua… cũng liên tục đổi mới phương thức hoạt động. Nếu như trước đây, những điểm du lịch này chủ yếu phục vụ tham quan, ngắm cảnh, thì nay được kết hợp với các dịch vụ như: Thể thao mạo hiểm, chèo thuyền kayak, cắm trại... và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tạo nên dòng sản phẩm du lịch nghỉ dưỡng kết hợp chăm sóc sức khỏe được nhiều khách trong nước và quốc tế đánh giá cao.
Khu vực phía Bắc, Trung tâm quản lý khu du lịch - di tích đền Sóc Sơn phối hợp cùng các đơn vị du lịch và Trung tâm chăm sóc sức khỏe, Đông y VHT xây dựng sản phẩm tour du lịch mới: Du lịch tâm linh kết hợp chăm sóc sức khỏe nhằm quảng bá, giới thiệu du khách tham quan, trải nghiệm du lịch Sóc Sơn, Hà Nội.
Bên cạnh những sản phẩm du lịch mới, các sản phẩm du lịch ngoại thành truyền thống như: Gốm Bát Tràng, mây tre đan Phú Vinh, làng cổ Đường Lâm, du lịch chùa Hương… vẫn liên tục được làm mới, giúp khách du lịch có nhiều lựa chọn.
*Nâng cao chất lượng tạo lợi thế cạnh tranh
Khu vực ngoại thành có lợi thế phát triển du lịch tâm linh, nghỉ dưỡng và du lịch nông thôn. Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy, du lịch ngoại thành phong phú về loại hình, nhiều tiềm năng phát triển nhưng còn nhiều rào cản khiến du lịch ngoại thành chưa thể bứt phá.
Chính bởi vậy, việc quy hoạch các cụm tuyến du lịch gắn với văn hóa, nông nghiệp và sinh thái là hướng đi quan trọng để các địa phương có thể khai thác tốt tiềm năng du lịch ngoại thành nhằm thu hút khách. Hơn cả là khẩ năng tăng thời gian lưu trú và giá trị chi tiêu.
Tiềm năng lớn, nhưng việc thiếu đầu tư bài bản khiến tài nguyên chưa thể biến thành sản phẩm hấp dẫn. Một số điểm sáng như Bát Tràng, Vạn Phúc, Phú Vinh, Sơn Đồng… đã từng bước hình thành mô hình du lịch làng nghề, song phần lớn mới dừng ở mức “tham quan, mua sắm”, thiếu chiều sâu văn hóa. Tỷ lệ làng nghề gắn kết chặt với hoạt động du lịch mới đạt khoảng 15%, chủ yếu tự phát, thiếu định hướng chiến lược.
Các chuyên gia cho rằng các điểm đến ngoại thành chưa tận dụng tốt khả năng gắn kết với du lịch. Ngoài ra, thiếu sự phối hợp và chưa có sự quan tâm đúng mức của các ngành, nhất là việc phát triển hạ tầng trong và ngoài phạm vi làng nghề. Các di tích lịch sử chưa được đầu tư, khai thác và nâng tầm thỏa đáng để phát triển. Công tác tuyên truyền, quảng bá du lịch còn manh mún, thiếu chuyên nghiệp, quà lưu niệm còn nghèo nàn, chưa có sản phẩm đặc trưng của địa phương. Bên cạnh đó, chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu, địa phương còn nhiều hạn chế, thiếu kinh nghiệm phát triển du lịch...
Để đánh thức những tiềm năng, lợi thế nhằm hấp dẫn du khách, theo các chuyên gia cùng nhiều doanh nghiệp lữ hành, các địa phương cần có giải pháp để phát triển, nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch trên địa bàn, đẩy mạnh sự kết nối với ngành du lịch.
Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Du lịch Việt Nam Cao Thị Ngọc Lan cho rằng, để phát triển du lịch ngoại thành, Hà Nội cần phải nâng cao liên kết vùng tạo chuỗi tour đa dạng, kết hợp tốt nội thành với ngoại thành và các tỉnh vùng lân cận; đồng thời, đẩy mạnh truyền thông kỹ thuật số qua mạng xã hội, video quảng bá và tour ảo để tăng sức lan tỏa.
Bên cạnh đó, hạ tầng giao thông kết nối các điểm tham quan ngoại thành cần đồng bộ, hạ tầng du lịch của những khu du lịch trọng điểm cần đầu tư; tạo môi trường du lịch lành mạnh, đồng thời đẩy mạnh hỗ trợ các địa phương đào tạo nhân lực, quảng bá hình ảnh để du khách biết đến những nét đặc sắc của vùng, từ đó dựng xây các điều kiện cần và đủ để phát triển du lịch./.
