Chuyến thăm là một trong những bước triển khai cụ thể Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng: “Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại.
Với những nỗ lực không ngừng nghỉ của các thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước, Việt Nam và Liên bang Nga đã tiến những bước dài trên con đường hợp tác cùng phát triển. Chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam từ ngày 19 - 20/6/2024 của Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin theo lời mời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã góp phần làm sâu sắc và nâng tầm quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Liên bang Nga, nhất là trong bối cảnh hai nước tích cực triển khai Tuyên bố chung về Tầm nhìn quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện đến năm 2030.
Chuyến thăm là một trong những bước triển khai cụ thể Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng: “Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại. Bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi. Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng; Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế”.
* Hợp tác phát triển sâu rộng trên các lĩnh vực
Sau hai ngày (19-20/6/2024) chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng thống Nga Vladimir Putin góp phần khẳng định vị thế, uy tín của đất nước; đồng thời phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại góp phần tạo lập, gìn giữ hòa bình, huy động nguồn lực cho phát triển.
Từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 30/1/1950 đến nay, mối quan hệ giữa Việt Nam với Liên Xô trước đây và Nga hiện nay luôn vững bền theo năm tháng và ngày càng phát triển sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực.
Quan hệ chính trị có độ tin cậy cao, thông qua các hình thức và cơ chế hợp tác chính trị đa dạng như trao đổi đoàn các cấp, đặc biệt là cấp cao thường xuyên, giúp Lãnh đạo hai nước trao đổi thông tin và kịp thời chỉ đạo phát triển quan hệ song phương. Hai bên đã thiết lập và triển khai hiệu quả nhiều cơ chế như họp Ủy ban Liên chính phủ, Đối thoại chiến lược, Tham vấn chính trị thường niên, góp phần tăng cường hiểu biết và tin cậy lẫn nhau, tạo cơ sở thúc đẩy hợp tác mọi mặt giữa hai nước. Việt Nam và Nga luôn ủng hộ và hợp tác chặt chẽ trong các tổ chức quốc tế và khu vực như Liên hợp quốc, ASEAN, APEC, ARF...
Hợp tác kinh tế - thương mại phát triển tích cực, có những giai đoạn kim ngạch song phương tăng từ 10-15%/năm, là kết quả của việc ký kết Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á - Âu. Mặc dù chịu tác động của tình hình bất ổn của thế giới và khu vực, kim ngạch thương mại năm 2023 vẫn đạt hơn 3,6 tỷ USD. Về đầu tư, tính đến hết tháng 5 năm 2024, Liên bang Nga có 186 dự án tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư xấp xỉ 1 tỷ USD; trong khi đó Việt Nam có khoảng 25 dự án đầu tư tại Nga với tổng vốn đầu tư khoảng 3 tỷ USD. Điểm nhấn quan trọng trong hợp tác kinh tế giữa hai nước là sự phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực năng lượng, dầu khí với các dự án lớn. Ngoài liên doanh Vietsovpetro là lá cờ đầu trong hợp tác dầu khí, hai bên đã có thêm những liên doanh khác đang hoạt động tích cực ở cả hai nước.
Hợp tác song phương trong các lĩnh vực như khoa học công nghệ, văn hóa, giáo dục, du lịch, địa phương... ngày càng được mở rộng, trong đó hợp tác khoa học công nghệ và giáo dục đào tạo giữa hai nước được đẩy mạnh và nâng lên tầm chiến lược.
Trong suốt chiều dài lịch sử hợp tác, các hoạt động giao lưu văn hóa đã đóng góp không nhỏ vào việc tạo dựng mối quan hệ bền chặt và gắn kết giữa nhân dân hai nước. Điều này không chỉ làm sâu sắc thêm tình hữu nghị giữa hai dân tộc mà còn góp phần xây dựng một nền tảng vững chắc cho mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Nga.
Đánh giá về sự phát triển của quan hệ Việt Nam - Liên bang Nga kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược, Đại sứ Việt Nam tại Liên bang Nga Đặng Minh Khôi khẳng định, quan hệ song phương ngày nay kế thừa quan hệ hữu nghị đặc biệt giữa Việt Nam và Liên Xô trước đây. Sau một thời gian bị gián đoạn hồi đầu thập niên 90 của thế kỷ trước, bằng quyết tâm và nỗ lực của lãnh đạo và nhân dân hai nước, quan hệ Việt Nam - Liên bang Nga đã có những bước tiến mạnh mẽ, tiếp nối xứng đáng truyền thống quan hệ tốt đẹp giữa hai dân tộc. Hai nước đã thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược vào năm 2001 và Đối tác chiến lược toàn diện vào năm 2012. Đến nay, hai nước có thể tự hào về những thành tựu đã đạt được khi quan hệ ngày càng phát triển toàn diện, cả về chiều rộng lẫn chiều sâu.
Nhìn lại chặng đường hợp tác tốt đẹp trong hơn những năm qua, Đại sứ Liên bang Nga tại Việt Nam Gennady Stepanovich Bezdetko khẳng định, kể từ khi thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, quan hệ truyền thống hữu nghị giữa Việt Nam và Liên bang Nga phát triển mạnh mẽ trên mọi lĩnh vực. Liên bang Nga quan tâm ưu tiên thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược với ASEAN, trong đó luôn coi trọng và mong muốn củng cố hơn nữa quan hệ hữu nghị bền chặt với Việt Nam, một trong những đối tác then chốt của Liên bang Nga tại khu vực Đông Nam Á, vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực và trên thế giới.
* Tạo xung lực thúc đẩy hợp tác
Trong khuôn khổ chuyến thăm, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có các cuộc hội đàm với Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch nước Tô Lâm, hội kiến với Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Tổng thống Vladimir Putin cũng đã đặt hoa tại Đài tưởng niệm các Anh hùng, liệt sĩ và Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Chủ tịch nước Tô Lâm và Tổng thống Vladimir Putin đã gặp gỡ với cựu sinh viên Việt Nam từng tốt nghiệp tại các trường đại học của Liên Xô và Nga.
Trong bầu không khí thân tình và hữu nghị, hai bên đã trao đổi sâu rộng về nhiều nội dung và phương hướng thúc đẩy quan hệ Việt Nam - Nga trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế - thương mại, khoa học - công nghệ và nhân văn. Hai bên cũng đã thảo luận về nhiều vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm trên tinh thần tin cậy.
Tại Hội đàm, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Nga Vladimir Putin bày tỏ vui mừng thời gian qua, quan hệ Việt Nam - Liên bang Nga tiếp tục phát triển tích cực, thể hiện nổi bật qua quan hệ chính trị - ngoại giao tốt đẹp, hợp tác kinh tế - thương mại được duy trì, hợp tác quốc phòng - an ninh được củng cố, hợp tác trên các lĩnh vực khác được thúc đẩy và quan hệ giữa các tổ chức xã hội và giao lưu nhân dân ngày càng hiệu quả. Trên cơ sở các thành quả đã đạt được, hai nhà Lãnh đạo đã trao đổi ý kiến sâu rộng, nhất trí về các phương hướng và biện pháp lớn nhằm tạo xung lực thúc đẩy hợp tác song phương trên toàn diện các lĩnh vực đi vào chiều sâu, thực chất, hiệu quả, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định ở khu vực và trên thế giới.
Hai bên nhất trí tiếp tục tăng cường sự hiểu biết và tin cậy lẫn nhau, theo đó sẽ thúc đẩy các chuyến thăm, trao đổi ở các cấp trên các kênh Đảng, Nhà nước, Quốc hội, tích cực phát triển hợp tác kinh tế - thương mại, đầu tư, khoa học, kỹ thuật và củng cố hợp tác quốc phòng - an ninh; cùng nhau trao đổi, giải quyết một số khó khăn, tồn tại phù hợp với luật pháp quốc tế và điều kiện cụ thể của mỗi nước. Đối với lĩnh vực năng lượng và dầu khí, hai bên nhất trí tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp của hai nước thực hiện hiệu quả những dự án hiện có, đồng thời mở rộng các dự án đầu tư với sự tham gia của các công ty dầu khí quốc gia trên lãnh thổ hai nước. Hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực quan trọng khác như nông nghiệp, giáo dục - đào tạo, văn hóa, du lịch, giao lưu nhân dân, hợp tác địa phương hai nước. Hai nhà lãnh đạo đánh giá cao những đóng góp quan trọng của cộng đồng người Việt Nam tại Nga, là cầu nối quan trọng cho quan hệ giữa hai nước.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định Việt Nam luôn coi trọng quan hệ truyền thống, Đối tác chiến lược toàn diện với Nga, là một ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của mình. Việt Nam ủng hộ nước Nga đóng góp tích cực vào công việc chung của cộng đồng quốc tế, chính sách hướng Đông của nước Nga, đồng thời tin tưởng chắc chắn rằng một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, vững mạnh có uy tín và vị thế ngày càng cao cũng phù hợp với lợi ích lâu dài của Nga ở châu Á-Thái Bình Dương và trên thế giới.
Hai bên đã ra Tuyên bố chung về làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Liên bang Nga trên cơ sở thành tựu 30 năm thực hiện Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị Việt Nam - Nga.
Dịp này, Chủ tịch nước Tô Lâm và Tổng thống Vladimir Putin đã chứng kiến lễ trao đổi các văn kiện hợp tác giữa các bộ, ngành hai nước được ký kết nhân dịp chuyến thăm, bao gồm: Hiệp định giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ Liên bang Nga về hợp tác trong lĩnh vực giáo dục đại học; Chương trình hợp tác giai đoạn 2024-2025 giữa Bộ Tư pháp Việt Nam và Bộ Tư pháp Liên bang Nga; Bản Ghi nhớ về Lộ trình thực hiện Dự án Trung tâm Khoa học công nghệ hạt nhân trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam giữa Bộ Khoa học và Công nghệ và Tập đoàn Năng lượng nguyên tử Rosatom; Bản Ghi nhớ giữa Trung tâm nghiên cứu khoa học và công nghệ Nhiệt đới hỗn hợp Việt - Nga và Cơ quan Liên bang Nga về giám sát, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và an sinh con người về hợp tác phát triển cơ sở hạ tầng phòng thí nghiệm để phòng, chống dịch bệnh; trao Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư điều chỉnh Lô 11-2 cho Tập đoàn Zarubezhneft; Thỏa thuận hợp tác trao đổi khoa học giữa Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam và Học viện kinh tế quốc dân và Hành chính công trực thuộc Tổng thống Liên bang Nga (RANEPA); Thỏa thuận hợp tác giữa Đại học Hà Nội và RANEPA; Thỏa thuận hợp tác giữa Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Tổng hợp liên bang Viễn Đông (FEFU); Thỏa thuận hợp tác giữa Đại học Quốc gia Hà Nội và Trường Kinh tế cao cấp (HSE); Bản Ghi nhớ về hợp tác tại Việt Nam giữa Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và Công ty Cổ phần NOVATEK; Biên bản ghi nhớ giữa Công ty Cổ phần Quản lý BVIM và Quỹ Đầu tư trực tiếp Nga (RDIF).
Theo Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung, chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam diễn ra chỉ ít lâu sau khi Tổng thống Vladimir Putin nhậm chức nhiệm kỳ mới, thể hiện sự đánh giá cao của nước Nga, cá nhân Tổng thống Vladimir Putin cũng như cộng đồng quốc tế về cơ đồ, tiềm lực, vị thế, uy tín quốc tế của Việt Nam qua 40 năm đổi mới, trên cơ sở kế thừa quá trình đấu tranh với nhiều nỗ lực của dân tộc ta qua nhiều thế hệ. Đồng thời, chuyến thăm khẳng định sự coi trọng đối với sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự trân trọng của Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin đối với cá nhân Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng - người có nhiều đóng góp đối với quan hệ hai nước.
Việc Tổng thống Nga Vladimir Putin thăm Việt Nam còn là thông điệp mạnh mẽ về sự tôn trọng lẫn nhau giữa hai quốc gia. Đây là một biểu hiện rõ ràng của tình hữu nghị và sự đoàn kết, qua đó góp phần nâng cao vị thế của cả hai nước trên trường quốc tế, vì lợi ích chung của cả hai dân tộc và vì hòa bình, ổn định ở khu vực và trên thế giới./.
