Đổi mới sáng tạo chỉ có thể đạt được trong một xã hội cởi mở, nơi con người có điều kiện tự do trải nghiệm và khám phá.
Việt Nam đang đối mặt với nhiều vấn đề như bẫy thu nhập trung bình, già hóa dân số, ô nhiễm môi trường và áp lực tại các siêu đô thị. Việc phối hợp triển khai Cộng đồng đổi mới sáng tạo mở xã hội được kỳ vọng mang đến các giải pháp công nghệ mới, tạo ra giá trị kinh tế – xã hội thiết thực cho nhiều nhóm cộng đồng.
Đó là nội dung phát biểu khai mạc Hội thảo “Đổi mới sáng tạo mở xã hội – Thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo toàn dân” của ông Phạm Hồng Quất – Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp Công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ). Hội thảo do Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp Công nghệ, Trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo quốc gia, Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Viện Nghiên cứu quản lý phát triển bền vững (MSD) - Trưởng Cộng đồng đổi mới sáng tạo mở xã hội tổ chức.
Sự kiện diễn ra trong khuôn khổ Ngày hội Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo Quốc gia (Techfest Việt Nam 2025) tại Hà Nội ngày 12/12.
Theo ông Phạm Hồng Quất, đổi mới sáng tạo mở có vai trò then chốt trong quá trình phát triển quốc gia, giúp Việt Nam vượt qua các thách thức về tăng trưởng và xã hội. Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp Công nghệ sẽ đồng hành cùng Viện Nghiên cứu quản lý phát triển bền vững, Cộng đồng đổi mới sáng tạo mở xã hội và các hiệp hội góp phần thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững và hướng tới các đô thị xanh, thông minh.
Chia sẻ tại sự kiện, Đại sứ Kees van Baar, Đại sứ Vương quốc Hà Lan tại Việt Nam nhận định, đổi mới sáng tạo mở xã hội là cầu nối quan trọng giữa phát triển kinh tế và phúc lợi cộng đồng. Hà Lan đánh giá cao những nỗ lực của Việt Nam trong thúc đẩy đổi mới sáng tạo toàn dân và chuyển đổi số, coi đây là động lực tạo ra những thay đổi thực chất trong kỷ nguyên số. Theo Đại sứ Kees van Baar, triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đặt ra yêu cầu công nghệ phải gắn liền với con người. Đổi mới sáng tạo chỉ có thể đạt được trong một xã hội cởi mở, nơi con người có điều kiện tự do trải nghiệm và khám phá. Khẳng định quan hệ giữa Hà Lan và Việt Nam không chỉ giới hạn trong lĩnh vực thương mại mà là quan hệ đối tác chia sẻ giá trị, Đại sứ cam kết tiếp tục đồng hành với Việt Nam trong các sáng kiến thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển bền vững và tăng trưởng bao trùm.
Định hướng xu thế và bối cảnh đổi mới sáng tạo mở, bà Nguyễn Phương Linh – Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý phát triển bền vững cho biết hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo xã hội tại Việt Nam có các rào cản lớn về dữ liệu, cơ chế hợp tác, đo lường tác động và năng lực nhân lực. Để hệ sinh thái thực sự phát triển bền vững, Việt Nam cần tập trung xây dựng các trụ cột đổi mới - mở - kết nối - bao trùm - bay lên. “Đổi mới sáng tạo mở xã hội đã trở thành xu thế tất yếu trên thế giới, bởi đây là cách tiếp cận hiệu quả nhất để giải quyết các thách thức phức tạp như bất bình đẳng, biến đổi khí hậu hay đô thị hóa nhanh. Sức mạnh của đổi mới sáng tạo mở chính là sức mạnh của kết nối: kết nối tiếng nói của cộng đồng với năng lực của startup, kết nối thách thức của doanh nghiệp với tri thức của viện - trường và các tổ chức hỗ trợ, kết nối mọi nguồn lực để không ai bị bỏ lại phía sau”, bà Nguyễn Phương Linh nhấn mạnh.
Dịp này, Viện Nghiên cứu quản lý Phát triển bền vững, Trưởng Cộng đồng đổi mới sáng tạo mở xã hội TECHFEST chính thức giới thiệu sáng kiến đánh giá và đo lường tác động xã hội SOAR (Social Open Innovation for All Resilience – “Bay lên”). Đây là mô hình đổi mới sáng tạo mở xã hội thúc đẩy hệ sinh thái hợp tác có trách nhiệm tại Việt Nam.
SOAR được xây dựng dựa trên bốn trụ cột: Thúc đẩy mô hình kinh doanh và giải pháp bền vững; Đồng kiến tạo với cộng đồng để cải tiến liên tục, bảo đảm giải pháp phản ánh đúng nhu cầu và trải nghiệm của người dân; Thúc đẩy đổi mới sáng tạo mở – mô hình win–win–win để kết nối thách thức của doanh nghiệp, nhà đầu tư, tổ chức xã hội và cộng đồng với các giải pháp đổi mới sáng tạo, bảo đảm startup – doanh nghiệp/nhà đầu tư – cộng đồng cùng hưởng lợi; Đánh giá và đo lường tác động xã hội với việc phát triển hệ thống đo lường tác động minh bạch, theo dõi giá trị xã hội tạo ra…/.
