Thực hiện hai ca phẫu thuật liên tiếp cứu sống mẹ con sản phụ Campuchia mắc hội chứng Marfan hiếm gặp
Chuyên gia này khuyến cáo, phụ nữ mắc hội chứng Marfan nếu có ý định mang thai nên được khám tim mạch và siêu âm động mạch chủ trước khi thụ thai để đánh giá nguy cơ.
Ngày 20/11, Bệnh viện Chợ Rẫy Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, đơn vị này vừa thực hiện thành công hai ca phẫu thuật liên tiếp giữ an toàn tính mạng cho hai mẹ con sản phụ người Campuchia mắc hội chứng Marfan bị bóc tách động mạch chủ cấp tính hiếm gặp.
Trước đó, chị S.K (sinh năm 1989, quốc tịch Campuchia) mang thai 38 tuần, được chuyển đến Bệnh viện Chợ Rẫy trong tình trạng đau ngực dữ dội, nghi ngờ bị bóc tách động mạch chủ cấp tính. Tại Khoa Hồi sức phẫu thuật tim, kết quả thăm khám và chẩn đoán xác định, sản phụ mang hội chứng Marfan bị bóc tách động mạch chủ cấp tính loại A và phình gốc động mạch chủ - tình trạng tim mạch cực kỳ nguy kịch, đe dọa tính mạng của cả người mẹ và thai nhi. Ê-kíp điều trị nhận định, nguyên nhân khiến biến chứng này xảy ra là do sự gia tăng lưu lượng tuần hoàn và áp lực huyết động sinh lý ở giai đoạn cuối của thai kỳ.
Bác sĩ Nguyễn Thái An, Trưởng Khoa Hồi sức Phẫu thuật tim, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, bóc tách động mạch chủ cấp tính loại A là trường hợp cấp cứu tim mạch có tỷ lệ tử vong rất cao và cần được can thiệp càng sớm càng tốt, đặc biệt trong vòng 48 giờ đầu. Lúc này, các bác sĩ phải đối mặt với khó khăn là làm sao để cùng lúc đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi. Trong đó, thách thức lớn nhất là giải quyết bệnh nền của người mẹ và tình trạng chảy máu sau phẫu thuật có thể ảnh hưởng đến tính mạng của thai phụ.
Ngay lập tức, các bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy đã hội chẩn khẩn cấp với bác sĩ sản khoa của Bệnh viện Hùng Vương. Sau khi cân nhắc kỹ, cả 2 ê-kíp thống nhất tiến hành mổ lấy thai cấp cứu. Ca phẫu thuật được thực hiện thành công và bé trai khỏe mạnh đã chào đời an toàn. Sau phẫu thuật lấy thai khoảng 24 - 36 giờ, bệnh nhân tiếp tục được được ê-kíp khoa Hồi sức Phẫu thuật tim xử lý tình trạng bóc tách động mạch chủ.
“Đây là ca phẫu thuật đặc biệt khó vì ngoài thương tổn lan tỏa do hội chứng Marfan, gốc động mạch chủ của bệnh nhân bị phình rất lớn, kèm hở van động mạch chủ nặng”, bác sĩ Nguyễn Thái An đánh giá.
Trước thách thức đó, ê-kíp đã lựa chọn phương pháp thay toàn bộ gốc và đoạn động mạch chủ lên bằng mạch máu nhân tạo, đồng thời bảo tồn van động mạch chủ tự nhiên. Với kỹ thuật này, ca phẫu thuật kéo dài khoảng 8 tiếng đã giúp người bệnh không phải thay van cơ học, tránh việc sử dụng thuốc kháng đông suốt đời và cải thiện đáng kể chất lượng sống sau này.
Một tháng sau 2 ca phẫu thuật liên tiếp, sức khỏe của chị S.K đã hồi phục tốt, bé trai cũng khỏe mạnh, phát triển bình thường.
Theo bác sĩ Nguyễn Thái An, hội chứng Marfan là bệnh lý di truyền tương đối phổ biến (với tỷ lệ 1/3.000-1/5.000) nhưng không phải người bệnh nào cũng gặp biến chứng nặng như phình hoặc bóc tách động mạch chủ khi mang thai. Trong nhiều năm qua, Bệnh viện Chợ Rẫy chỉ ghi nhận khoảng 5 trường hợp sản phụ có tổn thương động mạch chủ trong thai kỳ và tất cả đều được cứu sống thành công. Tuy nhiên, đây là bệnh nhân đầu tiên có tổn thương động mạch chủ trong thai kỳ liên quan đến hội chứng Marfan.
Chuyên gia này khuyến cáo, những người mắc hội chứng Marfan cần được theo dõi định kỳ để phát hiện sớm tình trạng phình gốc động mạch chủ và có kế hoạch phẫu thuật chủ động khi cần thiết. Phụ nữ mang bệnh lý này, nếu có ý định mang thai nên được khám tim mạch và siêu âm động mạch chủ trước khi thụ thai để đánh giá nguy cơ.
Trưởng khoa Hồi sức Phẫu thuật tim, Bệnh viện Chợ Rẫy nhấn mạnh: “Phụ nữ trước khi mang thai nên kiểm tra sức khỏe tim mạch, vì trong giai đoạn thai kỳ, hệ tuần hoàn hoạt động mạnh hơn rất nhiều, có thể khiến những bệnh lý tiềm ẩn trở nên trầm trọng hơn. Nếu được phát hiện sớm, y học hiện nay có thể can thiệp để bảo vệ được cho cả mẹ và con”./.
