Các chuyên gia đã nêu lên những thách thức trong việc thu hút học sinh đọc sách trong kỷ nguyên số; đề xuất các giải pháp phối hợp giữa nhà trường, gia đình và nhà xuất bản để xây dựng môi trường đọc sách hiệu quả.
Ngày 29/8, tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia (Đông Anh, Hà Nội), Tọa đàm “Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trong sự nghiệp phát triển văn hóa đọc cho học sinh - sinh viên” đã được tổ chức trong khuôn khổ các sự kiện Triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”.
Tại tọa đàm, một số nhà văn, nhà thơ, nhà giáo cùng đại diện Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã giao lưu, đối thoại với các độc giả về một số nội dung liên quan đến phát triển văn hoá đọc và xây dựng thư viện trong nhà trường.
Các chuyên gia đã nêu lên những thách thức trong việc thu hút học sinh đọc sách trong kỷ nguyên số; đề xuất các giải pháp phối hợp giữa nhà trường, gia đình và nhà xuất bản để xây dựng môi trường đọc sách hiệu quả, biến việc đọc sách thành thói quen tốt cho học sinh. Đồng thời, trao đổi về các mục tiêu, kế hoạch phát triển lâu dài, hướng đến việc xây dựng một thế hệ học sinh không chỉ giỏi kiến thức mà còn có tình yêu và kỹ năng đọc sách.
Cô Nguyễn Thị Thu Hà, Hiệu trưởng Trường Trung học Cơ sở Trung Vương, Hà Nội chia sẻ: Hiện nay, việc tổ chức các hoạt động phát triển văn hoá đọc và hình thành thói quen đọc sách cho học sinh gặp không ít khó khăn, do ảnh hưởng từ nhiều phương tiện giải trí khác (mạng xã hội, internet…). Cùng với đó, thói quen đọc sách cần phải được nuôi dưỡng trong từng gia đình, bố mẹ và các thành viên phải làm gương để hình thành thói quen đọc sách hàng ngày cho các con. Tuy nhiên, trên thực tế, do bận rộn công việc và nhiều yếu tố khác, các gia đình chưa chú ý hình thành thói quen và tình yêu với sách cho các con.
Theo cô Nguyễn Thị Thu Hà, thời gian qua, nhà trường đã rất quan tâm đến việc hình thành, phát triển văn hoá đọc cho học sinh. Như tại Trường Trung học Cơ sở Trưng Vương, nhiều hoạt động đã được tổ chức như các cuộc thi giới thiệu về cuốn sách yêu thích; vẽ tranh minh hoạ về tình huống trong sách; vẽ nhân vật trong sách; thiết kế khu vực đọc sách trong sân trường theo mô hình thân thiện, gần gũi… Để trang bị cho học sinh kỹ năng đọc tốt, nhà trường cũng chú trọng hướng dẫn cho các em kỹ năng chọn sách để đọc. Bên cạnh đó, với Chương trình giáo dục phổ thông 2018, các bài kiểm tra môn Ngữ văn sử dụng ngữ liệu mới, không có trong sách giáo khoa cũng là cách khuyến khích học sinh mở rộng việc đọc sách ngoài nội dung được học trong chương trình.
Từ quá trình quan sát, trò chuyện với học sinh, cô Nguyễn Thị Thu Hà cũng cho biết: Học sinh thường lựa chọn các sản phẩm sách đa phương tiện (có kênh chữ, kênh hình, audio, nội dung không quá dài, sử dụng ngôn ngữ hiện đại). Đây cũng là một gợi ý với các nhà xuất bản khi biên soạn, phát hành các ấn phẩm dành cho học sinh - sinh viên.
Nhà thơ Trần Đăng Khoa, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam nhấn mạnh vai trò của các thầy cô, nhân viên thư viện tại trường học, là người giúp học sinh tìm hiểu về nội dung của các cuốn sách; định hướng cho các em trong quá trình tìm kiếm, lựa chọn sách để tham khảo, học tập, giải trí. Do vậy, việc bồi dưỡng, tập huấn nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ này đóng vai trò quan trọng để thúc đẩy văn hóa đọc trong nhà trường.
Đề cập đến việc đa dạng nguồn tài liệu trong thư viện trường học, Phó Giáo sư - Tiến sĩ Nguyễn Đăng Điệp, Chủ tịch Hội đồng Lý luận văn học, Hội Nhà văn Việt Nam, cho rằng: Đọc sách sẽ góp phần nuôi dưỡng tâm hồn và định hình nhân cách cho thế hệ trẻ. Vì vậy, việc bổ sung đa dạng các loại sách trong nhà trường sẽ giúp kích thích sự tò mò để các em lựa chọn sách nhiều hơn trong các hoạt động giải trí ngoài giờ học.
Tại Triển lãm thành tựu đất nước lần này, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam là một trong những nhà xuất bản có khu vực trưng bày tại không gian “Sáng tạo để kiến thiết” thuộc khu vực 12 lĩnh vực công nghiệp văn hóa do Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch) chủ trì tổ chức.
Tại đây, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trưng bày các sản phẩm tiêu biểu như: Hai bộ sách giáo khoa theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 là bộ sách “Kết nối tri thức với cuộc sống” và “Chân trời sáng tạo”; sách tham khảo, sách nghiệp vụ sư phạm, sách truyện dành cho lứa tuổi mầm non và các học liệu, đồ dùng dạy học.
Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam là đơn vị chủ lực trong việc biên soạn và cung cấp sách giáo khoa, tài liệu giáo dục cho toàn ngành giáo dục. Ngoài sách giáo khoa, nhà xuất bản còn phát triển các loại sách tham khảo, sách văn học, sách văn hoá – chính trị - xã hội, các công trình nghiên cứu, các sách thường thức khoa học, nâng cao dân trí… phục vụ đông đảo độc giả trên cả nước. Sự tham gia của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam tại Triển lãm lần này là cơ hội để khẳng định những đóng góp to lớn của mình vào sự nghiệp “trồng người”, vào hành trình xây dựng và phát triển một nền giáo dục Việt Nam tiên tiến, nhân văn./.
