Trong 5 năm có 264 người đứng đầu, cấp phó bị kỷ luật do thiếu trách nhiệm để xảy ra tham nhũng
5 năm qua, các bộ, ngành, địa phương và cơ quan, tổ chức, đơn vị liên quan tiếp tục thực hiện nghiêm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về trách nhiệm người đứng đầu trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.
Sáng 24/12, Thanh tra Chính phủ tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết 5 năm thực hiện Luật Phòng, chống tham nhũng.
* Kiến nghị về phát huy vai trò của xã hội trong phòng, chống tham nhũng
Trình bày báo cáo sơ kết, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Tiến Đạt nêu rõ, các kết quả đạt được qua 5 năm thi hành Luật Phòng, chống tham nhũng và các văn bản hướng dẫn thi hành, công tác phòng, chống tham nhũng đã đạt được nhiều kết quả tích cực.
Trong đó, công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức trong thi hành nhiệm vụ, công vụ và trong quan hệ xã hội được các bộ, ngành, địa phương quan tâm, chú trọng. Các cơ quan, tổ chức, đơn vị đã xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện việc chuyển đổi vị trí công tác người có chức vụ, quyền hạn theo quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng và các văn bản hướng dẫn.
Công chức, viên chức đã thực hiện chuyển đổi vị trí công tác nhằm phòng ngừa tham nhũng là 235.271 người... Các bộ, ngành, địa phương, cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập cũng tích cực thực hiện các quy định của Đảng, pháp luật Nhà nước về kiểm soát tài sản, thu nhập.
Trong 5 năm (giai đoạn 2020-2024), đã có 2.060.550 người thực hiện kê khai tài sản, thu nhập trong kỳ, tỷ lệ công khai đạt trên 98%; 37.106 người được xác minh tài sản, thu nhập; có 147 người bị kỷ luật do vi phạm quy định về kiểm soát tài sản, thu nhập.
Công tác phát hiện, xử lý tham nhũng có bước tiến mạnh, đột phá. Các cơ quan chức năng đã chủ động, tập trung xác minh, truy tìm và triển khai có hiệu quả để thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát. Việc thu hồi đạt tỷ lệ cao. Các vụ án đưa ra xét xử bảo đảm đúng người, đúng tội được dư luận và nhân dân đồng tình đánh giá cao.
Các bộ, ngành, các địa phương và các cơ quan, tổ chức, đơn vị liên quan tiếp tục thực hiện nghiêm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về trách nhiệm người đứng đầu trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; kịp thời miễn nhiệm, thay thế những cán bộ bị kỷ luật, năng lực hạn chế, uy tín giảm sút...
Trong giai đoạn 2020-2024, có 264 người đứng đầu, cấp phó người đứng đầu bị xử lý kỷ luật do thiếu trách nhiệm để xảy ra hành vi tham nhũng; 73 người bị xử lý hình sự do thiếu trách nhiệm để xảy ra hành vi tham nhũng.
Ngoài ra, hiệu quả hoạt động của các đơn vị chuyên trách chống tham nhũng ngày càng được nâng cao. Việc phòng, chống tham nhũng tại các doanh nghiệp, tổ chức khu vực ngoài Nhà nước, vai trò, trách nhiệm của xã hội trong phòng, chống tham nhũng được tăng cường.
Tuy nhiên, tình trạng tham nhũng vẫn diễn biến hết sức phức tạp với tính chất nghiêm trọng, số lượng tài sản tham nhũng và chức vụ, quyền hạn của người có hành vi tham nhũng. Hiệu quả thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng còn hạn chế; tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng, thất thoát còn thấp; giá trị tài sản phải thu hồi trong các vụ án tham nhũng, tiêu cực còn lớn. Các quy định của pháp luật về xử lý người có hành vi tham nhũng còn chưa đủ mạnh, chưa đủ chế tài, sức răn đe nên chưa thực sự phát huy hiệu quả trong công tác phòng ngừa tham nhũng.
Tại hội nghị, các đại biểu tham luận về chủ trương, chính sách, chỉ đạo của Trung ương trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; công tác phát hiện, khởi tố, điều tra tội phạm tham nhũng; công tác phòng ngừa, phát hiện, xử lý tham nhũng...
Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Lê Hồng Sơn, mặc dù hệ thống các quy định pháp luật đã được quan tâm, hoàn thiện, tuy nhiên, vẫn còn một số bất cập, vướng mắc, có nội dung chưa cụ thể, chặt chẽ thống nhất, thiếu văn bản hướng dẫn chi tiết để điều chỉnh kịp thời một số vấn đề phát sinh trên thực tế dẫn đến việc thực hiện khó khăn, lúng túng khi áp dụng. Trong đó, UBND thành phố Hà Nội kiến nghị Thanh tra Chính phủ sớm ban hành Thông tư hướng dẫn thực hiện kiểm soát tài sản, thu nhập, đồng thời sớm hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập…
Để nâng cao vai trò của xã hội trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, theo bà Nguyễn Quỳnh Liên (Trưởng ban Dân chủ, Giám sát và Phản biện xã hội, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam), các cơ quan Nhà nước cần nhận thức được vai trò, tầm quan trọng của xã hội trong công tác này, những tác động, hiệu quả to lớn của việc huy động đông đảo các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội - nghề nghiệp và đông đảo quần chúng nhân dân tham gia giám sát; phát hiện và tố cáo các hành vi tham nhũng trong bộ máy công quyền. Mỗi tổ chức xã hội và người dân cũng phải thấy rõ trách nhiệm, vai trò, thực hiện một cách tự giác, có trách nhiệm những quyền và nghĩa vụ của mình trong cuộc đấu tranh cam go này.
Tiếp đến là hoàn thiện chính sách, pháp luật nhằm phát huy vai trò của xã hội trong phòng, chống tham nhũng, quy định cụ thể để Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, nghề nghiệp, doanh nghiệp, báo chí và người dân chủ động tham gia, tránh tình trạng chỉ khi được giao nhiệm vụ hoặc “được mời” thì mới tham gia.
* Hoàn thiện chính sách, pháp luật
Phát biểu tại hội nghị, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong nhấn mạnh, sau hơn 5 năm thi hành Luật Phòng, chống tham nhũng, công tác phòng, chống tham nhũng được triển khai mạnh mẽ, kiên quyết, kiên trì, không ngừng, không nghỉ, không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai. Công tác phòng, chống tham nhũng đã đạt được những kết quả quan trọng, toàn diện, đồng bộ, rõ rệt hơn. Tham nhũng từng bước được kiềm chế, ngăn chặn và có chiều hướng thuyên giảm.
Tổng Thanh tra nêu lên một số vụ án được dư luận đặc biệt quan tâm như vụ Vạn Thịnh Phát, công ty AIC, Phúc Sơn, Thuận An… Qua các vụ án này thể hiện rõ quan điểm “quyết tâm chính trị rất cao, hành động mạnh mẽ, có tính đột phá và không có vùng cấm, không có ngoại lệ”.
Bên cạnh những kết quả đạt được, Tổng Thanh tra nhìn nhận, công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thời gian qua vẫn còn có tồn tại, hạn chế. Trong đó, cơ chế, chính sách, pháp luật trên một số lĩnh vực còn sơ hở, bất cập, dễ bị lợi dụng để tham nhũng, tiêu cực.
Để phát huy những kết quả đạt được và khắc phục những tồn tại, hạn chế, Tổng Thanh tra cho rằng cần tập trung hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về phòng, chống tham nhũng. Bên cạnh sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng còn bất cập, cần tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách về quản lý kinh tế - xã hội. Việc này nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, đảm bảo chặt chẽ, không để sơ hở, thiếu sót, không để các đối tượng lợi dụng để tham nhũng, tiêu cực. Khi chưa sửa được luật thì tiếp tục thực hiện nghiêm Luật Phòng, chống tham nhũng, trong đó thực hiện đồng bộ các giải pháp phòng ngừa tham nhũng; tăng cường công tác phát hiện, xử lý tham nhũng, thu hồi tài sản tham nhũng.
Các cơ quan thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án cần quan tâm kiện toàn tổ chức, bộ máy, bố trí lực lượng đảm bảo thực hiện tốt công tác phòng, chống tham nhũng.
Với ngành Thanh tra, ông Đoàn Hồng Phong nhấn mạnh, cần tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về phòng, chống tham nhũng; tiến hành thanh tra, kiểm tra trách nhiệm của Thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước trong việc thực hiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng. Cần tăng cường phát hiện, xử lý tham nhũng qua thanh tra, nhất là kịp thời chuyển vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan điều tra.
Ngoài ra, tiếp tục phát huy vai trò của xã hội trong công tác phòng, chống tham nhũng; tăng cường hoạt động giám sát của Quốc hội, Hội đồng nhân dân và Mặt trận Tổ quốc về công tác phòng, chống tham nhũng./.
