Trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam: Luật Nhà giáo là bước tiến quan trọng trong chăm sóc, giáo dục trẻ em tại Việt Nam
Theo Trưởng Đại diện UNICEF, Luật Nhà giáo là một bước tiến quan trọng, hứa hẹn mang lại tác động lâu dài đối với công tác chăm sóc và giáo dục trẻ em tại Việt Nam.
Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã biểu quyết thông qua Luật Nhà giáo. Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Nhân dịp này, Trưởng Đại diện Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) tại Việt Nam, bà Silvia Danailov đã trả lời phỏng vấn phóng viên Thông tấn xã Việt Nam.
*Phóng viên: Quốc hội Việt Nam vừa thông qua Luật Nhà giáo vào ngày 16/6/2025, trong đó nổi bật là chính sách lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp. Vậy bà có thể chia sẻ ý kiến về việc đạo luật này chính thức được thông qua?
*Bà Silvia Danailov: Thay mặt UNICEF, tôi xin gửi lời chúc mừng nồng nhiệt tới Chính phủ Việt Nam nhân dịp Quốc hội biểu quyết với đại đa số phiếu tán thành thông qua Luật Nhà giáo. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc khẳng định và nâng cao vai trò của nhà giáo trên toàn quốc.
Việc thông qua luật này cho thấy Việt Nam thực sự ghi nhận vai trò quan trọng của giáo viên – không chỉ là những người tham gia giảng dạy, mà còn là những nhân tố then chốt trong công cuộc xây dựng tương lai đất nước. Luật Nhà giáo cũng phù hợp với chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về việc thúc đẩy đầu tư vào yếu tố con người như là một trọng tâm của chiến lược phát triển nguồn nhân lực quốc gia.
Chúng tôi đặc biệt hoan nghênh các quy định trong luật nhằm bảo đảm giáo viên được hưởng mức lương cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp, cùng với các phụ cấp nghề nghiệp. Đây là những bước đi quan trọng để xây dựng một đội ngũ nhà giáo vững mạnh và có động lực cống hiến.
UNICEF cam kết đồng hành cùng Chính phủ trong việc thi hành đạo luật quan trọng này, đồng thời tiếp tục đầu tư vào đội ngũ giáo viên - lực lượng nòng cốt xây dựng nên một hệ thống giáo dục vững mạnh, hòa nhập và chất lượng cho mọi trẻ em.
*Phóng viên: Theo bà, Luật Nhà giáo có tác động, ảnh hưởng thế nào đối với công tác chăm sóc, giáo dục trẻ em của Việt Nam trong thời gian tới?
*Bà Silvia Danailov: Luật Nhà giáo là một bước tiến quan trọng, hứa hẹn mang lại tác động lâu dài đối với công tác chăm sóc và giáo dục trẻ em tại Việt Nam. Luật này tạo tiền đề cho một số thay đổi lớn trong ngành giáo dục trên các phương diện.
Trước hết, nâng cao vị thế của nghề giáo bằng cách xếp lương giáo viên ở mức cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp. Điều này có thể giúp thu hút và giữ chân những nhà giáo có năng lực, nhất là ở những khu vực còn khó khăn và từ đó nâng cao chất lượng học tập cho tất cả trẻ em.
Thứ hai, Luật giao quyền chủ động cho ngành giáo dục trong việc tuyển dụng giáo viên, nhất là tại các khu vực vùng sâu, vùng xa và khó khăn. Việc này nhằm đảm bảo các trường nhanh chóng thu hút được những giáo viên đủ trình độ, tâm huyết và am hiểu điều kiện, nhu cầu tại thực tế tại địa phương.
Luật cũng quy định rõ các phẩm chất, trách nhiệm và chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp đối với giáo viên, từ đó củng cố niềm tin giữa giáo viên với học sinh, gia đình và cộng đồng. Giữ gìn chuẩn mực đạo đức nghề giáo chính là nền tảng để xây dựng môi trường học tập an toàn, tôn trọng và hòa nhập - nơi mà mọi trẻ em đều có được cơ hội học tập và phát triển toàn diện.
*Phóng viên: Thưa bà, với việc khẳng định cam kết của UNICEF đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam trong quá trình thực thi Luật, vậy bà có thể chia sẻ cụ thể về kế hoạch, chương trình hợp tác giữa UNICEF với Việt Nam để thực thi Luật Nhà giáo có hiệu lực từ đầu năm sau (năm 2026) hiệu quả, thực chất hướng đến một hệ thống giáo dục Việt Nam bền vững, hòa nhập và chất lượng cao?
*Bà Silvia Danailov: UNICEF cam kết tiếp tục đồng hành và hỗ trợ Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc đầu tư vào đội ngũ giáo viên, những người đóng vai trò then chốt trong việc mang lại một nền giáo dục chất lượng và hòa nhập cho mọi trẻ em tại Việt Nam.
Khi các sáng kiến đổi mới trong ngành giáo dục đang được triển khai, như áp dụng chương trình giáo dục mầm non mới, chuyển đổi giáo dục phổ thông sang định hướng phát triển năng lực, hay chuyển đổi số trong toàn ngành thì giáo viên cần được trang bị những kỹ năng mới để đáp ứng các yêu cầu này.
Để hỗ trợ cho quá trình đó, UNICEF sẽ tiếp tục hợp tác với Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc nâng cao năng lực cho giáo viên và cán bộ quản lý nhà trường, tập trung vào các lĩnh vực mới như: lồng ghép giáo dục kỹ năng cảm xúc, xã hội vào chương trình mầm non; tích hợp sớm tư duy máy tính vào chương trình giáo dục mầm non nhằm tạo nền tảng cho kỹ năng số sau này; tăng cường kỹ năng số và trí tuệ nhân tạo (AI), cũng như giúp giáo viên giảm tải công việc thông qua việc áp dụng AI vào soạn giáo án, xây dựng học liệu...
Đây là những nỗ lực nằm trong khuôn khổ hợp tác chiến lược giữa UNICEF và Chính phủ Việt Nam, nhằm hỗ trợ giáo viên phát triển năng lực chuyên môn và đổi mới sáng tạo trong giảng dạy, từ đó thúc đẩy một hệ thống giáo dục công bằng và có khả năng thích ứng cao.
*Phóng viên: Nhân dịp Tháng hành động vì trẻ em năm 2025 của Việt Nam, bà có nhận định gì về công tác chăm sóc, giáo dục trẻ em thời gian qua cũng như việc Quốc hội Việt Nam đang thảo luận việc ban hành Nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân?
*Bà Silvia Danailov: Năm nay có hai sự kiện quan trọng, đó là kỷ niệm 35 năm Việt Nam phê chuẩn Công ước về Quyền trẻ em (CRC) và 50 năm UNICEF triển khai chương trình hợp tác trên toàn quốc tại Việt Nam. Trong suốt nhiều thập kỷ qua, Việt Nam đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong chăm sóc, giáo dục, phát triển và bảo vệ trẻ em.
Nhờ sự đầu tư bền vững, trẻ em ngày nay được bảo vệ tốt hơn bao giờ hết trước nguy cơ bị bạo lực, sao nhãng và xâm hại. Phần lớn trẻ em được học tiểu học và trung học, được chăm sóc sức khỏe có chất lượng, và sẽ có tuổi thọ trung bình cao hơn so với các thế hệ trước. Đây là những chỉ số mạnh mẽ cho thấy Việt Nam đã tiến xa trong việc thực hiện quyền của trẻ em về y tế, dinh dưỡng, giáo dục và an sinh xã hội.
Tiếp nối những thành tựu đó, các cuộc thảo luận đang diễn ra tại Quốc hội về dự thảo Nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân là một bước tiến quan trọng. Sáng kiến này thể hiện cam kết ngày càng sâu sắc của Chính phủ đối với một nền giáo dục có chất lượng và hòa nhập cho mọi trẻ em. Đồng thời, điều này cũng phù hợp với tầm nhìn dài hạn của Việt Nam về phát triển nguồn nhân lực nhằm đạt được mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.
Song song với việc hoàn thiện khung chính sách, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã và đang tích cực đổi mới hệ thống giáo dục nhằm nâng cao chất lượng học tập cho học sinh. Gần đây, những sáng kiến nổi bật như Chương trình giáo dục phổ thông mới – tập trung phát triển năng lực và kỹ năng, bao gồm cả năng lực số, cùng với việc xây dựng Chương trình giáo dục mầm non quốc gia chú trọng vào kỹ năng cảm xúc-xã hội và các kỹ năng nền tảng khác, là những minh chứng cụ thể cho nỗ lực đó. Những đổi mới này đóng vai trò quan trọng để bảo đảm trẻ em không chỉ được đến trường mà còn được tiếp cận với nền giáo dục có chất lượng, chuẩn bị cho các em hành trang vững chắc cho tương lai.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức. Việc bảo đảm tiếp cận công bằng với giáo dục mầm non chất lượng vẫn là vấn đề cấp bách, đặc biệt tại các khu vực khó khăn, bao gồm các địa phương có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số, trẻ khuyết tật và trẻ em sống trong các khu công nghiệp và chế xuất.
UNICEF cam kết tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam để giải quyết những thách thức này. Chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ những nỗ lực nhằm tiếp cận các nhóm trẻ em dễ bị tổn thương nhất và triển khai những đổi mới sâu rộng, nhằm mang đến cho mọi trẻ em tại Việt Nam khởi đầu tốt nhất trong cuộc sống.
*Phóng viên: Trân trọng cảm ơn Trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam!
