Tại phiên tòa giả định, Tòa án tiến hành xét xử vụ án đối với hành vi "Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý hiếm" quy định tại điểm a khoản 3 Điều 244 của Bộ luật Hình sự
Ngày 05/11, Tòa án nhân dân tỉnh Đồng Tháp phối hợp với Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Đồng Tháp, Tòa án Quân sự khu vực Quân khu 9 và Báo Công lý tổ chức phiên tòa giả định, tọa đàm tuyên truyền, phổ biến pháp luật chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU) cho ngư dân tại xã Tân Đông, tỉnh Đồng Tháp, với chủ đề “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm".
Tại phiên tòa giả định, Tòa án tiến hành xét xử vụ án đối với hành vi "Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý hiếm" quy định tại điểm a khoản 3 Điều 244 của Bộ luật Hình sự.
Phiên tòa giả định với tình tiết như sau: ngày 17/3/2025 bị can Lê Văn T làm thuyền trưởng tàu cá khai thác thủy sản do bà Nguyễn Thị H, trú tại ấp T, xã T, huyện G, tỉnh T (nay là ấp T, xã T, tỉnh Đ) làm chủ. Bị can T đi cùng 7 ngư phủ (không rõ họ tên, năm sinh, nơi cư trú) đánh bắt từ vùng biển tỉnh T (nay là tỉnh Đ) đến tỉnh C và giáp ranh vùng biển Malaysia. Khoảng 20 giờ ngày 27/3/2025, bị can cho ngư phủ thả lưới rê 10, dài khoảng 9.000 mét, đến 4 giờ ngày 28/3/2025 thì kéo lưới, kéo đến khoảng 6 giờ cùng ngày thì phát hiện cá thể đồi mồi đầu tiên mắc vào lưới nhưng đã chết. Tiếp tục kéo lưới đến 8 giờ thì xong, lúc này phát hiện có tất cả 15 cá thể đồi mồi mắc vào lưới, trong đó có 12 cá thể đã chết, bị can kêu ngư phủ thả lại biển 3 cá thể còn sống.
Bị can chỉ đạo cho ngư phủ mổ bụng những cá thể đồi mồi đã chết, bỏ nội tạng cho vào bao tải ướp đá chứa trong khoang tàu vận chuyển vào đất liền tìm nơi tiêu thụ. Khoảng 10 giờ 30 phút ngày 30/3/2025, tàu cá vào tới bờ và neo đậu tại cảng cá V, đến khoảng 10 giờ 45 phút ngày 31/3/2025 thì bị Trạm Kiểm soát biên phòng V thuộc Đồn Biên phòng K kiểm tra, phát hiện trên tàu có 12 cá thể đồi mồi đã chết không còn nội tạng nên lập biên bản tạm giữ 12 cá thể đồi mồi và chuyển vụ việc đến cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh T (nay là tỉnh Đ) xử lý theo thẩm quyền.
Qua kết luận giám định của Viện Sinh học nhiệt đới thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam; Kết luận giám định của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh T (nay là tỉnh Đ), 12 mẫu vật giám định thuộc loài đồi mồi (Eretmochelys imbricate); họ Vích (Cheloniidae), bộ có Vẩy (Squamata), lớp Bòsát (Reptilia).
Từ những căn cứ nêu trên, Hội đồng xét xử sơ thẩm đã tuyên bố mức xử phạt là 10 năm tù đối với bị can Lê Văn T vì đã phạm tội với hành vi "Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm" quy định tại điểm a khoản 3 Điều 244 của Bộ luật Hình sự.
Đối với bà Nguyễn Thị H là chủ sở hữu hợp pháp, bà H không biết bị can Lê Văn T dùng tàu để vận chuyển trái phép 12 cá thể đồi mồi nên cơ quan Cảnh sát điều tra không xử lý.
Riêng đối với 7 ngư phủ cùng đi trên tàu là những người đi biển thuê mướn theo thời vụ thông qua người giới thiệu nên bị can Lê Văn T không rõ họ tên, địa chỉ của những người này. Khi tàu cá bị lực lượng Bộ đội Biên phòng kiểm tra thì 7 người này đã bỏ đi, đến nay bị can không liên lạc được, cơ quan điều tra đang xác minh nhân thân, làm rõ hành vi của từng người, khi có cơ sở sẽ tiếp tục xử lý theo quy định.
Sau khi kết thúc phiên tòa giả định, một số bà con ngư dân tham dự tỏ thái độ đồng tình với mức án mà Hội đồng xét xử đã tuyên đối với Lê Văn T. Đây cũng là bài học cảnh tỉnh, nhắc nhở bà con ngư dân khi tham gia đánh bắt, khai thác trên biển phải nắm chắc quy định của pháp luật về các loài thủy, hải sản nào được phép đánh bắt, loài nào cần phải bảo tồn để tránh khai thác bừa bãi, không theo quy định sẽ dẫn đến cạn kiệt nguồn lợi, ảnh hưởng môi trường sinh thái biển.
Qua phiên tòa giả định, mong muốn các cơ quan chức năng của địa phương, đặc biệt là bà con ngư dân nâng cao nhận thức, trách nhiệm, phát huy sức mạnh tổng hợp trong công tác phòng, chống khai thác IUU, giúp ngành thủy sản nước nhà phát triển bền vững./.
