Bài toán nhân sự cho bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp: Đồng bộ giải pháp kiện toàn và nâng chất bộ máy
Việc cử cán bộ biệt phái xuống cơ sở là nhằm giải bài toán về công tác cán bộ “vừa thừa vừa thiếu”, nhất là thiếu cán bộ chuyên môn các lĩnh vực đất đai, xây dựng, môi trường, quản lý dự án và tài chính...
Để giải bài toán thiếu nhân sự chuyên môn tại xã, phường, Thành phố Hồ Chí Minh đã và đang khẩn trương triển khai đồng thời nhiều giải pháp. Trước mắt, Thành phố điều động hơn 200 nhân sự từ Sở Nông nghiệp và Môi trường xuống các xã, phường để “cầm tay chỉ việc”, hỗ trợ giải quyết hồ sơ thủ tục về đất đai; đồng thời nghiên cứu biệt phái gần 900 thanh tra xây dựng về cơ sở hỗ trợ thủ tục xây dựng…
Về lâu dài, Thành phố có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ cán bộ công chức cấp xã, đáp ứng yêu cầu công việc trong tình hình mới, đặc biệt là hướng tới xây dựng nền hành chính hiện đại, chính quyền số với mục tiêu giảm ít nhất 1/3 khối lượng công việc thủ công cho cán bộ cơ sở…
*Thành phố “chia lửa” cùng chính quyền cơ sở.
Để giảm tải cho cán bộ, công chức, đặc biệt là trong lĩnh vực đất đai, Sở Nông nghiệp và Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh đã có quyết định cử hơn 200 viên chức thuộc Văn phòng đăng ký đất đai Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu cũ xuống nhận nhiệm vụ tại 168 xã, phường, đặc khu.
Ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh nêu rõ, viên chức được cử đi có trách nhiệm “chia lửa”, hỗ trợ cán bộ, công chức địa phương trong việc giải quyết thủ tục hành chính liên quan đến lĩnh vực đăng ký đất đai thuộc thẩm quyền cấp xã; đồng thời “cầm tay chỉ việc” hướng dẫn về chuyên môn nghiệp vụ để chuyển giao nhiệm vụ cho cán bộ, công chức cấp xã.
Trước đó, cuối tháng 7, Sở Nông nghiệp và Môi trường Thành phố cũng đã cử 168 nhân sự thuộc các chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai của Thành phố Hồ Chí Minh xuống tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ tại 168 xã, phường, đặc khu về giải quyết các thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai thuộc thẩm quyền cấp xã.
Ngoài ra, để tăng cường lực lượng quản lý nhà nước trong lĩnh vực xây dựng cho các xã, phường và đặc khu, Sở Nội vụ Thành phố Hồ Chí Minh cũng đang tham mưu trình Bộ Nội vụ về xây dựng vị trí việc làm, để điều chuyển gần 900 cán bộ trong đội thanh tra địa bàn thuộc Sở Xây dựng Thành phố về làm công tác quản lý trật tự xây dựng tại cơ sở.
Theo Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được, đây là lực lượng cán bộ có chuyên môn cao, nhiều kinh nghiệm trong quản lý trật tự xây dựng. Trước mắt, việc cử cán bộ biệt phái xuống cơ sở là nhằm giải bài toán về công tác cán bộ “vừa thừa vừa thiếu”, nhất là thiếu cán bộ chuyên môn các lĩnh vực đất đai, xây dựng, môi trường, quản lý dự án và tài chính... Do đó cần phải làm ngay để hỗ trợ các địa phương giải quyết hồ sơ hành chính được thông suốt, phục vụ hiệu quả cho người dân và doanh nghiệp.
Ông Phạm Đăng Nam, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Bàn Cờ (Thành phố Hồ Chí Minh) nhìn nhận, việc các sở, ngành cử cán bộ biệt phái xuống cơ sở đã thể hiện tinh thần trách nhiệm, cùng “chia lửa” với địa phương tháo gỡ những điểm nghẽn do thiếu cán bộ có chuyên môn, giải quyết hồ sơ cho người dân và doanh nghiệp được nhanh chóng.
Đồng quan điểm, ông Lê Sa Lin, Trưởng ban Xây dựng Đảng phường An Lạc (Thành phố Hồ Chí Minh) cũng cho rằng, đội ngũ công chức tại cơ sở có thế mạnh hiểu địa bàn, được đào tạo chuyên môn, nhưng lại thiếu kinh nghiệm thực tế do trước kia cấp xã chỉ thừa hành cấp huyện, cần thêm thời gian để thích nghi. Do đó, khi được các cán bộ biệt phái từ các sở xuống hỗ trợ, giúp cho cán bộ, công chức ở cơ sở giảm tải áp lực, có thêm thời gian nghiên cứu để tích lũy kinh nghiệm dần dần sẽ tự tin tiếp nhận, chuyển giao.
*Bồi dưỡng chuyên môn cho cán bộ cơ sở
Song song với các giải pháp tăng cường cán bộ “chia lửa” cùng các địa phương giải quyết bài toán thiếu nhân sự chuyên môn, các phường, xã cũng chủ động đề xuất mở các lớp tập huấn, đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ, công chức ở cơ sở. Đây là giải pháp mang tính lâu dài, giúp đội ngũ cán bộ, công chức ở cơ sở sớm thích nghi với công việc trong điều kiện mới, đáp ứng đòi hỏi của thực tế, từ đó tiếp tục cống hiến, gắn bó lâu dài.
Bà Dương Thị Mỹ, Trưởng phòng Văn hóa Xã hội xã Bà Điểm (Thành phố Hồ Chí Minh) chia sẻ, để đáp ứng yêu cầu công việc trong tình hình mới, ngoài những nỗ lực cố gắng của mỗi người, thì công chức cơ sở cần được đào tạo chuyên sâu từng lĩnh vực được giao phụ trách. Qua đó được cập nhật kiến thức, quy định mới, công nghệ mới để bổ trợ và phục vụ cho công việc được tốt hơn. Ngoài kiến thức chuyên môn, nhiệm vụ, chúng tôi cần được đào tạo, tập huấn về ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giải quyết hồ sơ hành chính. Đây là những công cụ giúp công chức giảm đáng kể khối lượng công việc thủ công, nhất là công chức ở những địa bàn có áp lực dân số lớn như ở xã Bà Điểm.
Ngoài ra, để kiện toàn bộ máy, một số xã, phường đề xuất bổ sung nhân sự cấp phó phòng chuyên môn, đặc biệt các “siêu” phòng như phòng Kinh tế cấp xã. Bà Trần Thúy Hương, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Bà Điểm cho rằng, hiện nay phòng Kinh tế của xã chỉ có một Trưởng phòng và một Phó phòng không thể “tải” hết khối lượng công việc của “siêu” phòng này.
“Nếu có thể có thêm một Phó phòng để “chia lửa” thì sẽ giảm áp lực cho các lãnh đạo phòng hiện tại, đặc biệt là trong việc điều hành và xử lý công việc của phòng sẽ hiệu quả và nhanh chóng hơn”, bà Trần Thúy Hương nhấn mạnh.
Theo lãnh đạo nhiều xã, phường tại Thành phố Hồ Chí Minh, nếu có thể thì xem xét về quy mô dân số và diện tích của từng địa bàn cụ thể mà cho phép thành lập thêm một phòng chuyên môn, như phòng Tài chính, nhằm giải quyết những hồ sơ, thủ tục liên quan đến tài chính, quản lý dự án và đầu tư công.
Từ thực tế tại địa phương, lãnh đạo phường An Lạc, cho rằng: Hiện, phòng Kinh tế được xem là “siêu” phòng phụ trách toàn bộ các lĩnh vực từ đất đai, xây dựng, môi trường, quản lý dự án và tài chính thật sự là quá tải. Đặc biệt là ở những địa bàn dân số đông, có quản lý nhiều dự án đầu tư lớn… cần được bổ sung thêm phòng hoặc thêm lãnh đạo phòng để giải tải công việc, đồng thời giúp giải quyết hồ sơ phục vụ người dân và doanh nghiệp nhanh hơn.
Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh vừa ban hành văn bản triển khai Công văn số 7415/BNV-CCVC ngày 31/8/2025 của Bộ Nội vụ về phương án đảm bảo nhân sự tại cấp xã. Trong đó, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh giao cho Ủy ban nhân dân các xã, phường, đặc khu phối hợp cấp ủy cùng cấp rà soát số lượng lãnh đạo, quản lý còn khuyết tại các phòng chuyên môn, đơn vị trực thuộc để kịp thời kiện toàn, bổ sung. Các địa phương thực hiện rà soát hiện trạng sử dụng công chức để bố trí công chức vào vị trí việc làm mới phù hợp với chuyên môn, nghiệp vụ; đồng thời được phép ký hợp đồng lao động với người có năng lực, chuyên môn đáp ứng ngay yêu cầu nhiệm vụ, nhất là ở những lĩnh vực mà địa phương đang bị thiếu.
Bên cạnh đó, Ủy ban nhân dân cấp xã cũng được yêu cầu chủ động tổ chức hội nghị tập huấn nhằm nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, bảo đảm hiệu quả thực hiện chức năng nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu vận hành chính quyền địa phương 2 cấp tại cơ sở.
Liên quan đến công tác bố trí nhân sự tại các đơn vị trên địa bàn sắp tới, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Trần Lưu Quang cho biết: Thành phố sẽ có những thay đổi về công tác cán bộ, trong đó nguyên tắc chung là chọn người cho công việc, lắng nghe, dân chủ và không bảo thủ.
Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh yêu cầu các Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố bám sát, thường xuyên đi cơ sở để nắm tình hình, thường xuyên nghe báo cáo về tình hình hoạt động của các xã, phường, đặc khu để kịp thời chỉ đạo, xử lý, tháo gỡ khó khăn vướng mắc phát sinh, đảm bảo cho bộ máy hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.
Về lâu dài, Thành phố Hồ Chí Minh hướng đến xây dựng nền hành chính hiện đại, tự động hóa quy trình hành chính bằng việc số hóa, chuẩn hóa thủ tục phổ biến và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong phân loại hồ sơ, cảnh báo sai sót, rút ngắn thời gian xử lý… giảm áp lực cho công chức. Mục tiêu là giảm ít nhất 1/3 khối lượng công việc thủ công hiện tại cho đội ngũ công chức cấp xã./.
