Sau gần 15 năm triển khai, chương trình đã trở thành một phong trào sâu rộng, có sức lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội, huy động được sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn dân. Bộ mặt nông thôn Thủ đô đã có sự thay đổi căn bản và toàn diện.
Ngày 26/9, Thành ủy, HĐND - UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội tổ chức Lễ Công bố Quyết định công nhận thành phố Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2024 và đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất.
Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, Hà Nội bắt đầu chương trình xây dựng nông thôn mới vào năm 2010, có 401 xã tham gia với bình quân chỉ đạt 1 tiêu chí/xã. Đến nay, sau gần 15 năm triển khai, chương trình đã trở thành một phong trào sâu rộng, có sức lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội, huy động được sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn dân. Bộ mặt nông thôn Thủ đô đã có sự thay đổi căn bản và toàn diện.
Đặc biệt kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ, đời sống người dân không ngừng nâng cao. Tốc độ tăng trưởng GRDP quý III năm nay ước đạt 8,85%, cao hơn nhiều so với cùng kỳ. Giá trị sản xuất nông nghiệp tăng trên 3%/năm; xuất khẩu nông - lâm sản vượt 2 tỷ USD. Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn tăng từ 13 triệu đồng (2010) lên 74,3 triệu đồng (2024), đứng đầu cả nước. Đến nay, Hà Nội đã không còn hộ nghèo.
Hạ tầng nông thôn được phát triển đồng bộ, hiện đại đạt 100% đường xã, liên thôn được bê tông hóa, nhựa hóa; 100% trạm y tế xã đạt chuẩn quốc gia; trên 95% người dân có bảo hiểm y tế; trên 96% trường học đạt chuẩn; hơn 95% hộ dân sử dụng nước sạch; hệ thống thủy lợi đảm bảo tưới tiêu cho trên 95% diện tích đất nông nghiệp. Giai đoạn 2010-2024, Hà Nội huy động hơn 185 nghìn tỷ đồng cho xây dựng nông thôn mới, trong đó nhân dân đóng góp hơn 21 nghìn tỷ đồng.
Văn hóa - xã hội phát triển, môi trường sống từng bước được nâng cao với 98% làng, thôn, xóm đạt danh hiệu văn hóa; không gian sống sáng - xanh - sạch - đẹp; trong đó, Làng nghề Bát Tràng và Vạn Phúc trở thành thành viên mạng lưới thành phố thủ công sáng tạo thế giới.
Hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh, an ninh chính trị ổn định: Công tác xây dựng Đảng, chính quyền, MTTQ và đoàn thể được củng cố. Các phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” triển khai sâu rộng.
Nhờ những kết quả đó, năm 2024, 100% xã của Hà Nội đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có 229 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao (60%); 109 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu (29%); 18/18 huyện, thị xã hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn nông thôn mới (100%); trong đó có 06/17 huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao (35%). Hà Nội cũng dẫn đầu cả nước về chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) với 3.463 sản phẩm (chiếm 21% cả nước), trong đó có 9 sản phẩm đạt OCOP 5 sao.
Thời gian tới, thành phố Hà Nội tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm như tiếp tục quán triệt, triển khai đầy đủ các chủ trương, chính sách của Trung ương; nghiên cứu, ban hành các cơ chế đặc thù để nâng cao chất lượng xây dựng nông thôn mới theo hướng đô thị hóa; phát triển kinh tế nông thôn bền vững, hiện đại, tái cơ cấu ngành nông nghiệp, xây dựng chuỗi giá trị, thúc đẩy liên kết “4 nhà”, phát triển nông nghiệp sinh thái, hữu cơ, tuần hoàn gắn với du lịch.
Thành phố đẩy mạnh đầu tư cho giáo dục, y tế, văn hóa, khoa học công nghệ, hình thành tầng lớp nông dân văn minh, hiện đại, thích ứng với chuyển đổi số; chú trọng bảo vệ môi trường, phát triển không gian sống xanh – sạch – đẹp, xây dựng Thủ đô hài hòa với thiên nhiên, đáng sống cho các thế hệ mai sau; giữ vững quốc phòng an ninh, củng cố hệ thống chính trị cơ sở, phát huy quyền làm chủ của nhân dân.
Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đánh giá cao những thành tựu đạt được trong xây dựng nông thôn mới của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô trong thời gian qua. Trong hành trình xây dựng nông thôn mới, Hà Nội đã thực hiện nhiều sáng kiến cụ thể hóa bằng cách tiếp cận riêng: mô hình xã nông thôn mới kiểu mẫu gắn với phát triển du lịch; định hướng chuyển đổi sản xuất nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sinh thái; phong trào “Ngày thứ Bảy vì nông thôn mới”, “Ngày Chủ Nhật xanh”; nhà có số, đường có tên, con đường bích họa, đường hoa; đặc biệt là việc lấy ý kiến, đo lường sự hài lòng của người dân...
Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan chỉ rõ, xây dựng nông thôn mới cần có cách tiếp cận sáng tạo. Cán bộ cơ sở không chỉ dựa vào tiêu chí cứng, mà cần linh hoạt theo đặc điểm từng làng quê, từng xã, phường. Không gian nông thôn không chỉ là sản xuất, mà còn là nơi tích hợp văn hóa, xã hội, cộng đồng, trong đó trí tuệ và năng lực cư dân sẽ là yếu tố quyết định.
Nông thôn mới không chỉ là danh hiệu, mà là dấu ấn tinh thần; không chỉ là cột mốc để đạt, mà là chặng đường để tri ân những con người lặng lẽ bao năm qua đã góp công, góp sức làm nên điều tưởng chừng không thể.
Giờ đây, câu hỏi không còn là “chúng ta làm gì cho nông thôn”, mà là “làm sao để mỗi người dân nông thôn trở thành chủ thể của sự thay đổi”. Làm sao để nông thôn mới không chỉ gắn với hôm nay, mà còn là miền quê đáng sống, nơi để trở về của các thế hệ mai sau.
"Hà Nội - Thủ đô ngàn năm văn hiến - trong xây dựng nông thôn mới Hà Nội vừa phản chiếu sự năng động trong phát triển kinh tế - xã hội, vừa lưu giữ hồn cốt văn hóa, đời sống tinh thần “tam nông”, cùng với những giá trị bền vững của tình đất, tình người"- Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh./.
