Gần 15 năm nỗ lực triển khai, Hà Nội đã từng bước biến những vùng quê ngoại thành thành những không gian sống hiện đại, sạch đẹp và đáng sống hơn.
Hà Nội đã bứt phá mạnh mẽ, bộ mặt nông thôn “thay da đổi thịt” sau 15 thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Hà Nội đã tạo dấu ấn nổi bật với 100% xã đạt chuẩn, hàng nghìn sản phẩm OCOP ra đời, cuộc sống người dân nâng cao, trở thành hình mẫu của cả nước.
*Xác định các khâu đột phá
Xây dựng nông thôn mới là một trong những chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân nông thôn.
Tại Hà Nội, Chương trình xây dựng nông thôn mới không chỉ là nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội mà còn là hành trình đổi mới toàn diện nông thôn, gắn với bảo tồn văn hóa và phát triển bền vững.
Năm 2010, thành phố Hà Nội bắt đầu thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trong bối cảnh vừa mở rộng địa giới hành chính (sáp nhập tỉnh Hà Tây, huyện Mê Linh và một phần Lương Sơn thuộc Hòa Bình).
Không gian rộng lớn tạo ra nhiều cơ hội nhưng cũng đan xen nhiều thách thức đối với nông nghiệp, nông thôn. Hà Nội đối mặt với muôn vàn khó khăn về hạ tầng, kinh tế và đời sống nông thôn.
Khu vực nông thôn chiếm hơn 70% diện tích, hơn 65% dân số nhưng hạ tầng còn nhiều thiếu thốn; người dân chủ yếu sản xuất nông nghiệp nhưng manh mún, hiệu quả không cao.
Trung bình mỗi xã chỉ đạt 1 tiêu chí; thu nhập bình quân khu vực nông thôn chỉ khoảng 13 triệu đồng/người/năm. Tỷ lệ hộ nghèo khu vực nông thôn chiếm tới 11,25%.
Trước thách thức đó, lãnh đạo thành phố đã lựa chọn cách làm phù hợp, xác định rõ những khâu đột phá trong thực hiện.
Trong 3 kỳ Đại hội của thành phố, Thành ủy Hà Nội đều có Chương trình riêng về nông nghiệp, nông dân và nông thôn.
Ở nhiệm kỳ 2011 - 2015 và 2016 - 2020, Thành ủy Hà Nội đã ban hành 2 chương trình công tác trọng tâm toàn khóa đều lấy tên là Chương trình số 02 với nội dung trọng tâm về phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới và nâng cao đời sống nông dân.
Giai đoạn 2021 - 2025, Thành ủy tiếp tục ban hành Chương trình số 04 về đẩy mạnh thực hiện hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân.
Gần 15 năm nỗ lực triển khai, Hà Nội đã từng bước biến những vùng quê ngoại thành thành những không gian sống hiện đại, sạch đẹp và đáng sống hơn.
Điều này thể hiện qua các thành quả trong công tác xây dựng nông thôn mới nổi bật khi Hà Nội là địa phương đứng đầu cả nước về xây dựng nông thôn mới với các con số ấn tượng, đó là 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới; 229 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao (đạt 146,8% so với mục tiêu Chương trình); 109 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu (đạt 136,2% so với mục tiêu Chương trình)…
Đặc biệt, Thủ đô đã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới cấp thành phố năm 2024, trước 1 năm so với Kế hoạch. Đồng thời, trong chương trình Mỗi xã một sản phẩm – OCOP, Hà Nội dẫn đầu cả nước về số lượng sản phẩm với trên 3.400 sản phẩm đã được đánh giá, phân hạng.
Tỷ lệ hộ nghèo toàn thành phố xuống 0% theo chuẩn nghèo đa chiều thành phố Hà Nội.
Việc hoàn thành xây dựng nông thôn mới năm 2024 cho thấy Hà Nội không chỉ thực hiện thắng lợi một chương trình mục tiêu quốc gia mà còn tạo tiền đề để nâng cao chất lượng phát triển nông thôn trong giai đoạn tiếp theo. Kết quả này có được nhờ sự chỉ đạo kịp thời, sâu sát của chính quyền địa phương 2 cấp, đồng thời phát huy vai trò chủ thể của người dân trong mọi hoạt động.
*Những miền quê đáng sống
Về ngoại thành Hà Nội hôm nay, điều dễ nhận thấy không chỉ là những con đường nhựa rộng rãi, trải đầy hoa, trường lớp khang trang, học sinh cười nói rộn ràng sau giờ tan học, hay tinh thần phấn khởi của nhân dân tại các khu vui chơi, giải trí, thể thao...quan trọng hơn, là tư duy phát triển cộng đồng, là chất lượng sống của người dân nông thôn ngày càng được nâng cao. Vai trò "chủ thể" của người nông dân trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô được khẳng định vững chắc, đồng thời qua đó khu vực nông thôn dần trở thành "miền quê đáng sống".
Những thành tựu trong sản xuất nông nghiệp, kết cấu hạ tầng nông thôn, cải thiện môi trường, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân không chỉ khẳng định tính đúng đắn của định hướng giai đoạn trước mà còn giúp Hà Nội tự tin bước vào giai đoạn mới với mục tiêu xây dựng nông thôn văn minh, hiện đại, giàu bản sắc.
Để tiếp tục phát huy các kết quả đã đạt được, bước vào giai đoạn phát triển mới, thành phố Hà Nội sẽ triển khai mạnh mẽ các giải pháp về cơ chế, chính sách để thúc đẩy phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới tiên tiến, điển hình.
Với những giải pháp đó, Hà Nội sẽ có một nền nông nghiệp đô thị xanh - an toàn - thân thiện và bền vững; một nông thôn hiện đại và thịnh vượng của văn hóa Tràng An và văn hóa xứ Đoài, với một tầng lớp nông dân mới, nông dân của thời chuyển đổi số. Hướng tới mục tiêu xây dựng Thủ đô Hà Nội "Văn minh - Văn hiến - Hiện đại" cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc./.
