Quy tắc ứng xử nghề nghiệp của người làm công tác di sản văn hóa nhằm xác định các chuẩn mực trong hành vi ứng xử của người làm công tác di sản văn hóa.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ký quyết định ban hành Quy tắc ứng xử nghề nghiệp của người làm công tác di sản văn hóa.
Quy tắc gồm 2 chương, 10 điều, được xây dựng và ban hành nhằm xác định các chuẩn mực trong hành vi ứng xử, nhằm thống nhất nhận thức, hành động của người làm công tác di sản văn hóa, ngăn ngừa hiệu quả các hành vi tiêu cực, làm biến dạng, sai lệch và có nguy cơ mai một, hủy hoại di sản trong hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa; Góp phần khẳng định vai trò, trách nhiệm của người làm công tác di sản văn hóa, xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.
Quy tắc quy định hành vi ứng xử của người làm công tác di sản văn hóa trong hoạt động nghề nghiệp, trong quan hệ với đồng nghiệp, tổ chức, cá nhân tham gia nghiên cứu, tham quan di sản văn hóa; ứng xử trên báo chí, truyền thông và trên không gian mạng; khi tham gia các hoạt động xã hội khác. Đối tượng áp dụng là cán bộ, công chức, viên chức, người lao động làm công tác quản lý, bảo vệ và phát huy di sản văn hóa trên phạm vi cả nước.
Về nội dung, Quy tắc ứng xử đề ra quy tắc chung cho những người làm công tác di sản là phải đặt lợi ích của Đảng, của quốc gia, dân tộc và của nhân dân lên trên hết, giữ gìn phẩm chất, đạo đức, uy tín và danh dự người làm công tác di sản văn hóa phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội, thuần phong mỹ tục và truyền thống văn hóa Việt Nam; Chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, các công ước quốc tế về lĩnh vực di sản văn hóa mà Việt Nam tham gia.
Quy tắc ứng xử đề cao trách nhiệm công dân, trách nhiệm của người làm công tác di sản văn hóa, tôn trọng sự đa dạng của di sản văn hóa, không làm tổn hại uy tín của tập thể, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người khác. Đồng thời yêu cầu người làm công tác di sản văn hóa không ngừng học tập, rèn luyện nâng cao nhận thức chính trị và trình độ chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ. Nêu cao tinh thần trách nhiệm đối với công việc; có ý thức đấu tranh với hành vi sai trái, tiêu cực; thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí; đề cao quy tắc đạo đức nghề nghiệp; chống lại việc buôn bán trái phép di sản văn hóa hoặc các hành động phi đạo đức trong lĩnh vực di sản văn hóa.
Quy tắc yêu cầu những người làm công tác di sản nêu cao tinh thần đoàn kết, tích cực, chủ động phối hợp với đồng nghiệp trong thực hiện nhiệm vụ; không trốn tránh trách nhiệm, thoái thác công việc hoặc nhiệm vụ được giao; không lợi dụng hoạt động nghề nghiệp để trục lợi cá nhân; phổ biến, hướng dẫn các tổ chức, cá nhân thực hiện đúng các quy định của pháp luật, nguyên tắc trong quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa; tích cực nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ để cải tiến và nâng cao chất lượng, hiệu quả công việc; chủ động đề xuất, tham mưu xây dựng chính sách, văn bản quy phạm pháp luật, đề án, chương trình bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa; Thực hiện nghiêm quy định về đạo đức công vụ, văn hóa công vụ (đối với trường hợp là đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức)…
Ngoài các quy tắc chung, Quy tắc ứng xử còn đề ra những quy tắc ứng xử riêng trong hoạt động nghề nghiệp đối với từng lĩnh vực gồm: lĩnh vực bảo tàng, lĩnh vực di tích, lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể, lĩnh vực di sản tư liệu và thông tin.
Bên cạnh đó, còn có các quy tắc ứng xử đối với đồng nghiệp; Quy tắc ứng xử đối với tổ chức, cá nhân tham gia nghiên cứu, tham quan di sản văn hóa; Quy tắc ứng xử trên báo chí, truyền thông, không gian mạng; Quy tắc ứng xử khi tham gia các hoạt động xã hội khác…
Quy tắc đưa ra khuyến nghị các cơ quan, tổ chức, cá nhân thành lập hoặc trực tiếp quản lý di sản văn hóa phổ biến, quán triệt, triển khai thực hiện Quy tắc này bằng các hình thức thích hợp, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, điều lệ hoạt động, điều kiện thực tế của từng đơn vị. Đồng thời, đề nghị các cơ quan, đơn vị sự nghiệp công lập lĩnh vực di sản văn hóa, các hội liên quan đến di sản văn hóa căn cứ vào Quy tắc ứng xử này để rà soát, xây dựng, hoàn thiện nội quy, quy chế, quy định quy tắc ứng xử, đạo đức nghề nghiệp của công chức, viên chức, hội viên trong đơn vị, tổ chức mình; Đề nghị các cơ quan quản lý nhà nước tăng cường phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp lợi dụng danh nghĩa của người làm công tác di sản văn hóa thực hiện hành vi vi phạm pháp luật; Đề nghị các cơ quan thông tấn, báo chí phát hiện, biểu dương, tôn vinh những tấm gương tốt, cách làm hay, mô hình hiệu quả trong việc thực hiện Quy tắc ứng xử này; phê phán, lên án các hành vi vi phạm Quy tắc…/.
