Việc xây dựng dự thảo Nghị định quy định về khuyến khích phát triển văn học nhận được sự quan tâm rất lớn của giới văn nghệ sỹ.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang trong quá trình xây dựng dự thảo Nghị định quy định về khuyến khích phát triển văn học (tên ban đầu là Nghị định về hoạt động văn học). Việc này nhận được sự quan tâm rất lớn của giới văn nghệ sỹ. Phóng viên TTXVN đã có cuộc trò chuyện khá cởi mở với nhà thơ, nhà báo Nguyễn Quang Hưng về vấn đề này.
*Phóng viên: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang trong quá trình xây dựng, hoàn thiện Nghị quy định về khuyến khích phát triển văn học để sớm trình các cấp có thẩm quyền xem xét, thông qua. Với tư cách một người làm nghệ thuật, anh thấy có cần thiết phải xây dựng Nghị định này hay không?
* Nhà thơ, nhà báo Nguyễn Quang Hưng: Theo tôi nên xây dựng Nghị định, nhất là trong bối cảnh các quy định luật pháp nói chung còn thiếu sự điều chỉnh cụ thể vào lĩnh vực văn học cũng như chế độ hỗ trợ, đầu tư sáng tác còn có những bất cập. Cơ chế, chính sách cho hoạt động văn học, công việc sáng tạo cần được thúc đẩy và áp dụng tích cực hơn. Liên hệ rộng một chút thì với lĩnh vực văn học nghệ thuật, thời gian qua đã có nhiều mong đợi xây dựng nghị định cho một số chuyên ngành, lĩnh vực đã có luật như kiến trúc, điện ảnh hoặc nghệ thuật biểu diễn cũng đã có nghị định riêng… Nhưng hệ thống văn bản đó hầu như đã và đang được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp thực tiễn phát triển của ngành, lĩnh vực và đời sống văn hóa, xã hội. Không phải thấy lĩnh vực khác có thì văn học cũng phải có, mà thực tế đời sống sáng tác, xuất bản, phổ biến, quảng bá văn học, các vấn đề bản quyền, in ấn, truyền thông, báo chí, hoạt động hội nghề nghiệp… liên quan đến văn học đều có nhiều điều đáng bàn thảo, xúc tác, thúc đẩy. Có nghị định được soạn thảo bao quát, sát thực, khoa học… sẽ góp phần định hướng, hỗ trợ, đồng hành tốt hơn cho công việc này.
*Phóng viên: Vậy cá nhân anh có đóng góp nào để xây dựng Nghị định quy định về khuyến khích phát triển văn học ?
*Nhà thơ, nhà báo Nguyễn Quang Hưng: Tôi mong Nghị định quan tâm sâu, kỹ hơn đến chế độ đãi ngộ nhà văn về nhuận bút, thù lao, kinh phí giải thưởng. Đồng thời chú trọng nâng cao và thực hiện lâu dài cơ chế tìm kiếm, đồng hành, hỗ trợ tiềm năng, tài năng văn học; cũng như không thể thiếu sự tôn vinh, trân trọng, đồng hành hiệu quả với đội ngũ tác giả tinh hoa, uy tín.
Cùng với đó, trong hoàn cảnh đời sống văn hóa, văn nghệ phát triển đa dạng, sôi động với nhiều yếu tố mới, nhiều hình thức cộng hưởng, liên ngành, Nghị định cần có tầm nhìn bao quát, bám sát, đề cập làm cơ sở điều chỉnh, giải quyết những hiện tượng, vấn đề mới nảy sinh trong cuộc sống. Ngoài ra, cần chú trọng bồi dưỡng và đào tạo chuyên môn cho lĩnh vực sáng tác, nghiên cứu, dịch thuật văn chương; chọn lọc tác phẩm văn học đưa vào sách giáo khoa và giáo dục Ngữ văn trong nhà trường…, cũng cần những tác động tốt hơn từ các văn bản, quy định như Nghị định đang được xây dựng.
*Phóng viên: Trong dự thảo Nghị định cũng đề cập đến việc xây dựng Giải thưởng văn học quốc gia, theo anh giải thưởng này liệu có tạo được động lực nhiều hơn nữa cho đội ngũ văn nghệ sỹ nước nhà trên hành trình sáng tạo?
*Nhà thơ, nhà báo Nguyễn Quang Hưng: Thêm giải thưởng quy mô, uy tín sẽ có tác dụng cổ vũ, khích lệ người sáng tạo, nghiên cứu, phê bình, dịch thuật, kể cả xuất bản, quảng bá văn học. Tất nhiên, giải phải uy tín thì mới phát huy tác dụng. Vậy mong rằng giải thưởng này nếu tương lai ra đời, sẽ sớm gây ấn tượng và tạo được uy tín, sự tin cậy trong giới nghề, công chúng. Cũng xin lưu ý, xây dựng, tạo nên một thương hiệu, một danh nghĩa, khởi lên một mục tiêu lớn lao, tốt đẹp, nếu cách thức thực hiện và nội dung, hiệu quả đạt được không tương xứng, thì dễ có nguy cơ phản tác dụng. Đây là điều vấn đề rất cần sự nghiên cứu, cân nhắc cẩn trọng, làm việc công tâm, khoa học của ngành văn hóa và các bộ ngành, hội nghề liên quan trong quá trình triển khai, thực hiện.
Trân trọng cảm ơn anh!
Thanh Giang (thực hiện)
