Ngày càng nhiều vấn đề an ninh phi truyền thống, không có tiền lệ, tồn tại xuyên quốc gia, tác động rất phức tạp đến an toàn của người dân, cộng đồng...
Ngày 20/12, tại thành phố Đà Nẵng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Thành ủy Đà Nẵng và Tạp chí Cộng sản phối hợp tổ chức hội thảo khoa học “Bảo đảm an ninh phi truyền thống trong bối cảnh hiện nay”. Hàng trăm đại biểu đã thảo luận về những thách thức hiện tại và tương lai trong lĩnh vực an ninh phi truyền thống, chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất các giải pháp tăng cường an ninh.
Các chuyên gia cho rằng, bên cạnh vấn đề an ninh truyền thống, quen thuộc, hiện nay đã xuất hiện ngày càng nhiều vấn đề an ninh phi truyền thống, không có tiền lệ, tồn tại xuyên quốc gia, tác động rất phức tạp đến an toàn của người dân, cộng đồng. Nổi bật là chủ nghĩa khủng bố quốc tế, khủng hoảng môi trường do biến đổi khí hậu, tội phạm công nghệ cao, ma túy, dịch bệnh toàn cầu, tấn công mạng, tội phạm sinh học, tội phạm tài chính – tiền tệ, thông tin giả... Các chuyên gia nhận định, hiện nay tấn công mạng có thể gây thiệt hại to lớn đến hạ tầng cơ sở quốc gia, làm gián đoạn hoạt động kinh tế và xã hội, thậm chí đe dọa đến sự ổn định chính trị. Vì vậy, các nước phải xây dựng hệ thống phòng thủ mạng, tăng cường hợp tác quốc tế và xây dựng luật pháp để điều chỉnh hành vi vi phạm trên không gian mạng.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Văn Thành, Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận Trung ương thông tin, Việt Nam nằm trong nhóm 20 quốc gia có số người sử dụng internet cao trên thế giới. Đến đầu năm 2024, Việt Nam có khoảng 73,3% dân số sử dụng mạng xã hội và 161,6 triệu thiết bị di động kết nối mạng. Theo thống kê của Bộ Công an, gần 10 năm qua, các thế lực thù địch, phần tử xấu đã, đang sử dụng hơn 8.000 trang web, blog có tên miền trong, ngoài nước để thường xuyên đăng tải thông tin xấu, độc, chống phá Đảng, Nhà nước; đã phát hiện 279 vụ sử dụng internet xâm phạm an ninh quốc gia, đấu tranh với hơn 200 đối tượng; xử lý 140 đối tượng…
Ngoài ra, biến đổi khí hậu cũng là một thách thức an ninh phi truyền thống đáng lo ngại và yêu cầu sự hợp tác giữa các nước. Sự nóng lên toàn cầu, nước biển dâng cao và thời tiết cực đoan không chỉ ảnh hưởng đến môi trường, đe dọa trực tiếp đến sinh kế của hàng tỷ người trên thế giới. Bên cạnh đó, an ninh phi truyền thống còn bao gồm an ninh lương thực, an ninh năng lượng, hai yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, phát triển của mỗi quốc gia. Khi dân số toàn cầu gia tăng nhanh chóng, nhu cầu về lương thực và năng lượng ngày càng cao. Tuy nhiên, do biến đổi khí hậu và cạn kiệt tài nguyên, nhiều quốc gia đang phải đối mặt với nguy cơ khủng hoảng lương thực, năng lượng.
Các chuyên gia, nhà khoa học Việt Nam bàn luận cách thức hợp tác quốc tế để ứng phó với thách thức an ninh phi truyền thống. Hiện nay, nhiều tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hay Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã xây dựng các chương trình, thỏa thuận hợp tác tăng cường hợp tác giữa các nước trong việc giải quyết những vấn đề chung. Hội thảo là cơ hội để các đại biểu thảo luận về những mô hình hợp tác này, từ đó hình thành những liên kết và tìm kiếm sự hỗ trợ cần thiết.
Giáo sư, Tiến sỹ Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh đề xuất một số giải pháp then chốt nhằm bảo đảm an ninh phi truyền thống trong kỷ nguyên phát triển mới. Cụ thể, Việt Nam cần tăng cường hợp tác quốc tế trong việc xây dựng chính sách, chia sẻ thông tin và phối hợp hành động; tích cực tham gia vào các cơ chế hợp tác đa phương, đặc biệt trong khuôn khổ ASEAN. Ccác cấp chính quyền cần đầu tư vào nghiên cứu và phát triển công nghệ; nâng cao năng lực trong các lĩnh vực như công nghệ sạch, an ninh mạng, y tế công cộng. Ngoài ra, việc xây dựng khung pháp lý và thể chế phù hợp là một nhiệm vụ cấp bách, cần rà soát và hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến an ninh phi truyền thống, đảm bảo tính đồng bộ, hiệu quả trong thực thi. Ông cũng cho rằng cần tích hợp các vấn đề an ninh phi truyền thống vào chương trình giáo dục các cấp, nâng cao nhận thức của người dân về mối đe dọa an ninh phi truyền thống và cách ứng phó.../.
