Chính quyền địa phương 2 cấp: Nhận diện đúng, trúng khó khăn để phục vụ người dân hiệu quả
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc chỉ rõ một số nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các bất cập, yêu cầu địa phương nhận diện đúng, trúng để có giải pháp xử lý hiệu quả, bảo đảm phục vụ người dân tốt hơn.
Ngày 26/8, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc dẫn đầu đoàn công tác đã đến kiểm tra, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về lĩnh vực hộ tịch tại xã Châu Thành và phường Long Hoa, tỉnh Tây Ninh khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đại diện các địa phương phản ánh, trong lĩnh vực tư pháp còn nhiều vướng mắc, bất cập như: Phần mềm đăng ký, quản lý hộ tịch điện tử, chậm liên thông, lỗi phần mềm, cơ sở dữ liệu chưa đầy đủ… gây khó khăn cho quá trình triển khai nhiệm vụ.
Ông Đặng Hoàng Trung, Phó Chủ tịch UBND xã Châu Thành cho biết, trong quá trình triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, việc đăng ký, quản lý hộ tịch còn nhiều khó khăn. Hạ tầng, trang thiết bị phục vụ hộ tịch thiếu và lạc hậu; đường truyền internet yếu, ảnh hưởng tiến độ xử lý hồ sơ. Đội ngũ công chức mỏng, nhiều người kiêm nhiệm, trình độ công nghệ thông tin chưa đồng đều, dẫn đến lúng túng khi thực hiện các thủ tục trực tuyến, liên thông.
Tại phường Long Hoa, Chủ tịch UBND phường Nguyễn Quốc Cường, cũng phản ánh tình trạng phần mềm hộ tịch thường xuyên chậm, treo, khó kết nối ổn định, gây ảnh hưởng tiến độ giải quyết hồ sơ. Dữ liệu hộ tịch cũ chưa được cập nhật đầy đủ, nhiều trường hợp số hóa bị trùng hoặc không nhập được; hệ thống nhiều khi không xác thực được dân cư, dữ liệu từ hệ thống một cửa chuyển sang bị ẩn, đặc biệt gây vướng mắc trong hồ sơ đăng ký kết hôn.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Đoàn Trung Kiên thông tin, từ ngày 1/7 đến ngày 15/8, toàn tỉnh tiếp nhận và giải quyết 27.319 hồ sơ hộ tịch, trong đó có 20.090 hồ sơ trực tuyến, đạt 73,54%. Các thủ tục liên thông trong đăng ký khai sinh, thường trú, cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ dưới 6 tuổi đạt 2.345 hồ sơ; đăng ký khai tử, xóa đăng ký thường trú, hỗ trợ mai táng phí đạt 791 hồ sơ. Tỉnh hiện có 159 công chức tư pháp – hộ tịch tại 96 xã, phường (128 người đã được đào tạo nghiệp vụ), cùng 122 công chức tại Trung tâm phục vụ hành chính công cấp xã tiếp nhận hồ sơ lĩnh vực tư pháp.
Trong quá trình vận hành bộ máy chính quyền mới, địa phương còn gặp nhiều khó khăn do hệ thống, dữ liệu chưa ổn định, việc đồng bộ với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư còn chậm, phát sinh sai lệch. Khối lượng công việc lớn sau sáp nhập trong khi biên chế công chức tư pháp – hộ tịch tại một số xã chưa đáp ứng yêu cầu. Một bộ phận người dân chưa quen với việc nộp hồ sơ trực tuyến, ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết.
UBND tỉnh Tây Ninh kiến nghị Bộ Tư pháp tiếp tục quan tâm bồi dưỡng, bổ sung đội ngũ công chức tư pháp – hộ tịch, nhanh chóng hoàn thiện phần mềm đăng ký, quản lý hộ tịch mới để khắc phục bất cập hiện nay; đồng thời tổ chức tập huấn chuyên sâu, nhất là các thủ tục hộ tịch có yếu tố nước ngoài, mở rộng đối tượng tham gia đến cấp xã.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc chỉ rõ một số nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các bất cập, yêu cầu địa phương nhận diện đúng, trúng để có giải pháp xử lý hiệu quả, bảo đảm phục vụ người dân tốt hơn. Thứ trưởng cho rằng, quá trình thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp tất yếu phát sinh khó khăn song tinh thần chung là phải xác định rõ trách nhiệm trong giải quyết thủ tục thuộc về cấp nào để xử lý. Thứ trưởng chỉ rõ tình trạng thiếu đồng bộ, gây khó khăn trong cấp giấy tờ hộ tịch, yêu cầu địa phương sớm khắc phục, bảo đảm dữ liệu phải "đúng, đủ, sạch, sống", đảm bảo vận hành 24/7, nghiên cứu ứng dụng trí tuệ nhân tạo để nâng cao hiệu quả quản lý.
Đối với hạ tầng công nghệ thông tin, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc đề nghị UBND tỉnh Tây Ninh khẩn trương rà soát, thay thế thiết bị lạc hậu, bảo đảm đồng bộ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu công việc; không để máy móc cũ kỹ làm chậm tiến độ giải quyết thủ tục hành chính. Tỉnh cần căn cứ khối lượng công việc để bố trí đủ nhân lực, chú trọng bồi dưỡng nghiệp vụ, chính sách đãi ngộ và nghiên cứu bố trí cán bộ công nghệ thông tin tại trung tâm hành chính xã.
Địa phương tiếp tục rà soát, đơn giản hóa, mở rộng dịch vụ công trực tuyến, hạn chế tình trạng cán bộ làm thay cho dân; kiên quyết thực hiện văn bản, giấy tờ hộ tịch điện tử, đối chiếu trên hệ thống, không yêu cầu bản giấy. Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc cũng đề cao vai trò phối hợp, hỗ trợ giữa các cấp, ngành, bảo đảm tỉnh xử lý ngay những khó khăn thuộc thẩm quyền và báo cáo kịp thời Trung ương khi vượt thẩm quyền. Hệ thống báo cáo, phản ánh điểm nghẽn phải được duy trì thường xuyên, kịp thời.
Địa phương cần tổ chức bồi dưỡng thường xuyên cho cán bộ, đặc biệt khi có sự thay đổi, luân chuyển, nhằm nắm vững quy trình, thao tác thành thạo, phục vụ người dân hiệu quả hơn. Bộ Tư pháp và các đơn vị trực thuộc sẽ đồng hành, hỗ trợ tối đa, để cùng địa phương tháo gỡ khó khăn, đưa mô hình chính quyền địa phương 2 cấp vận hành hiệu quả, thực chất, bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân./.
