Hải Phòng và Hải Dương có sự gắn kết sâu sắc về lịch sử, văn hóa, kinh tế và xã hội. Từ lâu, hai địa phương đã chung một cội nguồn, cùng là vùng đất xứ Đông kiên trung, địa linh nhân kiệt.
Ngày 12/6, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV biểu quyết thông qua Nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025. Trong đó, sắp xếp toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của thành phố Hải Phòng và tỉnh Hải Dương thành thành phố mới có tên gọi là thành phố Hải Phòng. Sau khi sắp xếp, thành phố Hải Phòng có diện tích tự nhiên là 3.194,72km2, quy mô dân số là 4.664.124 người. Việc hợp nhất không chỉ góp phần tinh gọn bộ máy mà còn tạo nên một thành phố mới với tiềm lực mạnh mẽ hơn, mở ra cơ hội phát triển toàn diện về kinh tế, xã hội và đô thị.
* Kiến tạo không gian đô thị rộng mở
Theo Chủ tịch Hội Nữ trí thức Hải Phòng, Phó Giáo sư-Tiến sĩ Vũ Thị Loan, sự hợp nhất giữa Hải Phòng và Hải Dương là bước ngoặt chiến lược để kiến tạo một không gian đô thị rộng mở, mang tính vùng. Ranh giới địa lý được xóa bỏ tạo điều kiện thuận lợi cho việc quy hoạch và triển khai các dự án hạ tầng quy mô lớn, đồng bộ và kết nối hiệu quả giữa các khu công nghiệp, dịch vụ và đô thị. Qua đó, luồng lưu thông hàng hóa, dịch vụ và nhân lực được kích hoạt mạnh mẽ, thúc đẩy dòng chảy phát triển kinh tế cả trong nội vùng và liên vùng.
Không dừng lại ở yếu tố hạ tầng, sự hợp nhất còn mang đến những chuyển biến tích cực trong đời sống xã hội và văn hóa. Hai cộng đồng dân cư với những đặc trưng văn hóa riêng biệt nay cùng sinh sống và xây dựng trong một không gian chung, tạo nên sự giao thoa phong phú và mới mẻ. Từ đó hình thành bản sắc văn hóa mới của thành phố Hải Phòng, nơi kết hợp khí chất phóng khoáng, năng động với chiều sâu truyền thống và nền nã của vùng đất giàu truyền thống hiếu học. Sự hòa quyện này chính là nền tảng để bồi đắp tinh thần cộng đồng và tạo dựng bản sắc văn hóa đô thị đậm nét và có chiều sâu.
"Có thể nói, hợp nhất mang lại sức mạnh kép trên phương diện quy mô và nguồn lực, đồng thời mở ra một chương mới trong tiến trình phát triển hài hòa giữa hạ tầng hiện đại và bản sắc văn hóa. Thành phố Hải Phòng mới không chỉ là trung tâm kinh tế, xã hội lớn mà còn là hình mẫu cho tư duy quy hoạch vùng và phát triển bền vững trong kỷ nguyên đổi mới", Phó Giáo sư-Tiến sĩ Vũ Thị Loan chia sẻ.
Hải Dương và Hải Phòng có vị trí địa lý liền kề, đều nằm ở khu vực đồng bằng sông Hồng, có địa hình chủ yếu là đồng bằng thấp, bằng phẳng, thuận lợi cho phát triển công nghiệp, nông nghiệp và giao thông. Cả hai tỉnh, thành phố đều có nền văn hóa dân gian phong phú, đặc biệt là hệ thống hát chèo, hát ca trù.
Về kinh tế, cả 2 tỉnh, thành phố đều có cơ cấu kinh tế tương đồng với tỷ lệ ngành công nghiệp, xây dựng và dịch vụ đạt trên 74%; thu nhập bình quân đầu người đạt trên 63 triệu đồng/năm, có hệ thống hạ tầng giao thông, khoa học, công nghệ kết nối thuận lợi để mở rộng không gian phát triển của thành phố mới sau khi hợp nhất.
Thạc sĩ kinh tế Phan Đình Toán (Ngô Quyền, Hải Phòng) cho rằng người Hải Phòng có thể thấy trong sự kiện này một bước tiến lớn, đó là thành phố trở nên mạnh hơn, đông dân hơn, giàu bản sắc hơn. Hải Dương mang đến chiều sâu văn hóa, truyền thống hiếu học, những làng nghề lâu đời và cả sự điềm đạm rất riêng của vùng trung du đồng bằng. Đó là những điều Hải Phòng vốn trân trọng. Người dân thành phố Cảng hiểu, đây không chỉ là sự mở rộng địa giới, mà là mở rộng tầm nhìn, mở rộng cơ hội.
* Cộng hưởng thế mạnh
Tại cuộc làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng về việc triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII vào cuối tháng 5 vừa qua, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú cũng ghi nhận, đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng, những kết quả Ban Thường vụ Thành ủy, các tập thể, đơn vị của thành phố đã đạt được trong thời gian qua. Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy, cấp ủy các cấp nghiêm túc quán triệt, triển khai, thực hiện Nghị quyết số 60 của Ban Chấp hành Trung ương và các kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư với nhiều kết quả nổi bật, đã hoàn thành một khối lượng công việc rất lớn trong việc sắp xếp các ban, ngành cấp tỉnh đến cấp xã, tạo đồng thuận thống nhất cao trong đảng bộ và ủng hộ rất của nhân dân.
Bí thư Thành ủy Hải Phòng Lê Tiến Châu khẳng định, Hải Phòng và Hải Dương có sự gắn kết sâu sắc về lịch sử, văn hóa, kinh tế và xã hội. Từ lâu, hai địa phương đã chung một cội nguồn, cùng là vùng đất xứ Đông kiên trung, địa linh nhân kiệt; cùng chung không gian văn hóa châu thổ sông Hồng, với phong tục, lễ hội, nếp sống tương đồng; cùng có cơ cấu kinh tế công nghiệp, dịch vụ phát triển năng động, giao thương mật thiết và dân cư cần cù, hiếu học, có truyền thống cách mạng.
Việc hợp nhất không chỉ là yêu cầu từ chủ trương của Đảng mà còn là cơ hội để hai địa phương cộng hưởng thế mạnh, mở rộng không gian phát triển, tối ưu nguồn lực, phát huy vai trò động lực vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, xây dựng một trung tâm công nghiệp, dịch vụ, logistics hiện đại, phát triển bền vững và nâng cao đời sống nhân dân... Đề án hợp nhất tỉnh Hải Dương và thành phố Hải Phòng thể hiện rõ vì sự phát triển thịnh vượng, lâu dài của vùng đất Hải Phòng - Hải Dương anh hùng.
Hiện, Hải Phòng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo rà soát các nhiệm vụ, công việc theo Kế hoạch của Ban Chỉ đạo Trung ương, Kế hoạch của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh, xây dựng phương án, phân công cụ thể để đảm bảo chất lượng, tiến độ chung của Trung ương, chuẩn bị tốt các điều kiện để kết thúc hoạt động cấp huyện và cấp xã mới đi vào hoạt động.
Thành phố tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các xã chuẩn bị văn kiện theo mô hình tổ chức bộ máy mới; xây dựng đề án tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể; bố trí, sắp xếp nhân sự cấp cấp xã và chuẩn bị phương án nhân sự nhiệm kỳ 2025 - 2030 đảm bảo chặt chẽ, khách quan, công tâm, lựa chọn được đúng cán bộ, đủ tiêu chuẩn, điều kiện, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Đồng thời, đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ về công tác xây dựng đảng, quản lý nhà nước cho cán bộ cấp xã để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ ngay khi đi vào hoạt động. Về nhân sự cấp ủy tỉnh nhiệm kỳ 2020 - 2025 và cán bộ luân chuyển hiện đang công tác ở cấp huyện về tỉnh, thành phố Hải Phòng thực hiện đúng quy định của Trung ương.
Với nền tảng vững chắc được xây dựng từ những kết quả tích cực trong thời gian qua, thành phố Hải Phòng mới sẵn sàng vận hành với khí thế bứt phá, xứng đáng trở thành biểu tượng phát triển mới của cả vùng và cả nước./.
