Từ một xã cù lao, tách biệt với đất liền, quanh năm bị bao phủ bởi bốn bề sông nước, giao thông đi lại khó khăn, Hưng Phong đã tạo sức bật và diện mạo mới.
Những ngày cuối năm, xuôi chuyến phà Hưng Phong trên sông Hàm Luông, chúng tôi đến với xã đảo Hưng Phong (còn gọi là Cồn ốc), huyện Giồng Trôm (Bến Tre) chứng kiến những đổi thay rõ rệt ở xã đảo này trong mùa Xuân mới.
Cồn Ốc là một cù lao nổi giữa sông Hàm Luông thuộc một trong 9 cửa hạ lưu của dòng sông Mekong bồi đắp nên. Trước đây, nơi đây là vùng đất trù phú, chủ yếu trồng cây ăn trái năng suất cao, từng một thời là “thủ phủ” của cây quýt ở Đồng bằng sông Cửu Long. Những năm gần đây, do ảnh hưởng biến đổi khí hậu và nước biển dâng, xâm nhập mặn và ngập sâu diễn ra hàng năm, thời gian kéo dài đã làm cho các cây trồng không còn thích hợp trên vùng đất này.
Để thích ứng với biến đổi khí hậu, người dân đã chuyển sang trồng chuyên canh cây dừa. Bà Đặng Thị Bé, Tổ nhân dân tự quản số 15, ấp Hưng Phú, xã Hưng Phong, người bám trụ lâu năm ở vùng đất cồn này chia sẻ, nơi đây vốn từng hoang vu bốn bề là cây bần, bãi sình lầy, dừa nước mọc cao ngút. Thời đó, đường sá khó khăn, chủ yếu di chuyển bằng xuồng. Dần về sau này, người dân ngày càng có cuộc sống sung túc hơn nhờ trồng các loại cây ăn trái như: dừa, chanh, cam, quýt.
Bà Đặng Thị Bé phấn khởi cho biết, gia đình hiện đang canh tác hơn 3 ha dừa. Khoảng nửa năm nay, nhờ giá dừa ổn định ở mức cao nên đời sống người dân nâng cao hơn trước, thu nhập ổn định và có điều kiện phát triển kinh tế gia đình.
Phó Chủ tịch UBND xã Hưng Phong Nguyễn Thanh Liêm cho biết, xã gồm 4 ấp với diện tích trên 1.270 ha; trong đó diện tích đất nông nghiệp gần 623 ha.Toàn xã có 1.524 hộ và 6.620 nhân khẩu, kinh tế chủ yếu là sản xuất nông nghiệp, với cây trồng chủ lực là cây dừa với gần 600 ha, trong đó có gần 140 ha được chứng nhận hữu cơ.
Ngoài sản xuất nông nghiệp, địa phương còn phát triển khá mạnh ngành nghề tiểu thủ công nghiệp như đan giỏ cọng dừa, gáo dừa làm đồ thủ công mỹ nghệ. Đây cũng là những địa điểm tham quan của du khách khi đến với đất cồn Hưng Phong. Xã cũng đã thành lập Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp- Du lịch Cồn Ốc Hưng Phong, với ngành nghề chủ yếu là tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp như trái dừa; cung ứng vật tư nông nghiệp, nhu yếu phẩm cần thiết cho xã viên và người dân.
Hưng Phong được công nhận là xã đảo theo Quyết định 589/QĐ-TTg ngày 20/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ, thuộc tiểu vùng IV của huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre. Là xã đảo, Hưng Phong thường xuyên đối mặt với nhiều thách thức từ biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Hằng năm, nước mặn xâm nhập sâu, kéo dài, triều cường dâng cao, sạt lở bờ sông... ảnh hướng đến sinh hoạt, sản xuất, chăn nuôi của người dân.
Để xây dựng xã Hưng Phong trở thành mô hình điển hình phát triển bền vững trong điều kiện biến đổi khí hậu của tỉnh và vùng Đồng bằng sông Cửu Long; nâng cao sinh kế, tăng thu nhập, ổn định cuộc sống người dân địa phương, năm 2021, Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre Trần Ngọc Tam đã ký quyết định 2460/QĐ-UBND, ban hành Đề án Phát triển bền vững xã Hưng Phong, huyện Giồng Trôm thích ứng với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2030. Tổng kinh phí thực hiện đề án hơn 1.322 tỷ đồng, từ nhiều nguồn vốn khác nhau.
Theo Đề án, giai đoạn 2021-2025, tỉnh hoàn thành, đưa vào hệ thống cấp nước sinh hoạt trên địa bàn xã; cơ bản hoàn thành dự án đê bao ngăn mặn kết hợp giao thông, chống sạt lở. Đặc biệt, giai đoạn 2021-2025, tỉnh Bến Tre đầu tư hai dự án trọng điểm để giải quyết các vấn đề cấp bách mà xã Hưng Phong đang đối mặt là nước sinh hoạt và đê bao kết hợp đường giao thông.
Đề án còn đặt mục tiêu giữ vững, nâng cao hiệu quả kinh tế 600 ha vườn, gắn xây dựng vùng sản xuất tập trung theo chuỗi giá trị dừa của huyện; thu nhập bình quân đầu người đạt 60 triệu đồng/năm; hình thành mô hình du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng thích ứng với biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Giai đoạn 2026-2023, xã Hưng Phong (Cồn Ốc) cơ bản là mô hình điểm thực hiện Nghị quyết 120/NQ-CP của Chính phủ về phát triển bền vững vùng Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu. Giai đoạn này, thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 80 triệu đồng/năm.
Để cụ thể hóa đề án, hiện tỉnh Bến Tre đang triển khai xây dựng dự án đê bao chống ngập, ngăn mặn, trữ ngọt kết hợp với giao thông trên địa bàn xã Hưng Phong.
Theo đó, dự án “Xây dựng tuyến đê bao chống ngập, kiểm soát mặn, trữ ngọt kết hợp đường giao thông xã Hưng Phong, huyện Giồng Trôm” có quy mô đầu tư xây dựng, gồm: Tuyến đê bao dài 9,6 km, bề rộng mặt đê 6,5m; cao trình đỉnh +3,0m. Bên cạnh xây dựng tuyến đê bao kết hợp đi theo đường, dự án còn đầu tư xây dựng 34 cống ngăn mặn. Tổng vốn đầu tư hơn 286 tỷ đồng. Hiện nay, tiến độ dự án đạt khoảng 80%, dự kiến hoàn thành đưa vào sử trong tháng 5/2025.
Đặc biệt, dự án cấp nước sạch Hưng Phong-Long Thành và Hưng Phong cũng đã nghiệm thu hoàn thành. Công trình xây dựng mạng tuyến ống phân phối cấp nước khu vực cù lao Long Thành, xã Sơn Phú và xã Hưng Phong với tổng chiều dài hơn 42,4 km. Tổng vốn đầu tư hơn 42 tỷ đồng.
Từ dự án này, đến nay, xã đã triển khai lắp đặt đồng hồ nước cho 800 hộ trên địa bàn có nước sạch sử dụng. Bà Nguyễn Thị Sang, ấp Hưng Phú, xã Hưng Phong vui mừng cho biết, khoảng một tháng nay gia đình được lắp đặt đồng hồ nước để sử dụng nước sạch. Trước đây, gia đình sử dụng nước sông chủ yếu để tắm giặt, còn ăn uống thì dùng nước mưa trữ sẵn nhưng cũng phải tiết kiệm trong các tháng mùa khô mới đủ dùng.
Những năm gần đây, hạ tầng giao thông, hệ thống điện, trường học, trạm y tế trên địa bàn xã được đầu tư tương đối hoàn chỉnh. Đến nay, đa số người dân địa phương có đời sống kinh tế ổn định, nhiều hộ vươn khá, giàu. Hiện thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 56 triệu đồng/hộ; xã còn 75 hộ nghèo, đạt tỷ lệ 4,92%. Đến nay, xã Hưng Phong đã đạt 15/19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Hiện xã đang “chạy nước rút”, quyết tâm đến 30/4/2025, cơ bản đạt 19 tiêu chí xây dựng xã nông thôn mới.
Phó Chủ tịch UBND xã Hưng Phong Nguyễn Thanh Liêm cho hay, qua hai năm triển khai một số dự án đầu tư phát triển hạ tầng trên địa bàn xã, bà con trên địa bàn xã rất phấn khởi. Hiện tại, xã hạn chế được vấn đề ngập do triều cường dâng cao. Người dân cũng đang tập trung cải tạo lại kinh tế nông nghiệp, đặc biệt là phát triển cây dừa. Thời gian tới, khi tuyến đê bao cơ bản hoàn thành, UBND xã Hưng Phong sẽ tiếp tục tuyên truyền vận động bà con đầu tư, cải tạo phát triển thêm ngành nông nghiệp địa phương theo hướng hữu cơ, xây dựng vùng sản xuất tập trung gắn với chuỗi giá trị, đồng thời kết hợp với phát triển thương mại dịch vụ, du lịch sinh thái cộng đồng.
Từ một xã cù lao, tách biệt với đất liền, quanh năm bị bao phủ bởi bốn bề sông nước, giao thông đi lại khó khăn nhưng đảng bộ, chính quyền và người dân Hưng Phong đã chung sức, đồng lòng quyết tâm xây dựng quê hương ngày càng phát triển. Qua đó, tạo nên sức bật và diện mạo mới cho vùng đất cồn này vững tin bước vào kỷ nguyên mới./.
