Lễ Sene Dolta đã có từ rất lâu đời và gắn liền với đời sống tâm linh của người Khmer Nam Bộ, mang ý nghĩa vô cùng sâu sắc, thể hiện lòng hiếu thảo và biết ơn đối với tổ tiên, ông bà, cha mẹ, những người đã sinh thành và nuôi dưỡng mình.
Trong ngày 21-22/9, đông đảo đồng bào Khmer tại tỉnh Đồng Nai và nhiều địa phương khác đã về Chùa Sóc Lớn, xã Lộc Hưng, tham dự lễ Sene Dolta - lễ hội mang ý nghĩa tưởng nhớ công ơn sinh thành, dưỡng dục của tổ tiên, ông bà, cha mẹ đã khuất.
Tại buổi lễ, bà con chuẩn bị nhiều lễ vật như bánh, kẹo, trái cây, thức ăn, nước uống - đặc sản đặc trưng của người Khmer Nam Bộ để dâng lên chùa.
Đại đức Lâm Chha Ni, Phó Trụ trì chùa Chùa Sóc Lớn cho biết, lễ Sene Dolta đã có từ rất lâu đời và gắn liền với đời sống tâm linh của người Khmer Nam Bộ, mang ý nghĩa vô cùng sâu sắc, thể hiện lòng hiếu thảo và biết ơn đối với tổ tiên, ông bà, cha mẹ, những người đã sinh thành và nuôi dưỡng mình. Lễ mang nhiều nét tương đồng với Lễ Vu Lan của người Việt, đều hướng đến việc báo hiếu và đền ơn đáp nghĩa. Đây là dịp để con cháu nhớ về cội nguồn và thể hiện lòng biết ơn đến các bậc sinh thành.
Một nghi thức quan trọng nhất của lễ là “đặt bát”, tức dâng cúng vật thực do chính tay người dân chuẩn bị lên chư tăng để hồi hướng công đức đến các bậc sinh thành, ân nhân đã quá cố. Trong dịp này, hàng ngàn bà con từ nhiều xã lân cận như Lộc Quang, Lộc Thạnh, Lộc Thành… cũng về tham dự. Ông Lâm Đốc (xã Lộc Thành) chia sẻ: “Đến với lễ Sene Dolta, gia đình tôi thường chuẩn bị cơm và các món ăn truyền thống, đặc biệt là bánh để cúng dường. Nghi lễ quan trọng nhất là cúng cơm và đặt bát với mong muốn những lễ vật này sẽ đến được với ông bà, tổ tiên đã khuất.”
Theo quan niệm của người Khmer, việc dâng cúng không chỉ thể hiện lòng hiếu thảo mà còn tích lũy phước đức, cầu mong cho gia đình hạnh phúc, mạnh khỏe, bình an. Chị Thị Sa Mây (xã Lộc Thành) cho biết: “Mỗi lần lên chùa dâng cúng là một dịp thiêng liêng. Tôi cầu mong những điều tốt lành đến với gia đình và tin rằng tổ tiên sẽ nhận được tấm lòng con cháu”.
Lễ Sene Dolta cũng thu hút nhiều khách phương xa. Bà Đoàn Ngọc Châu (Thành phố Hồ Chí Minh) cho biết lần đầu tham dự, bà ấn tượng với không khí trang nghiêm, ấm cúng, cảnh chùa rộng rãi, thoáng mát. “Hôm nay, thật sự tôi rất có duyên với lễ này. Tôi không hề có dự định trước mà chỉ đi theo con cháu, vậy mà lại được đến đây. Tôi rất vui khi được tham dự một buổi lễ trang nghiêm, vui vẻ với đông đảo phật tử như thế này”, bà Châu chia sẻ.
Ngoài ý nghĩa tâm linh, lễ Sene Dolta còn thể hiện tinh thần đoàn kết. Người dân đóng góp qua lễ “đặt bát” để chùa có thêm kinh phí xây dựng, tu bổ. Theo quan niệm của người Khmer, chùa chính là nơi lưu trữ văn hóa, nghệ thuật, là nơi chứa đựng giá trị tâm linh, tín ngưỡng sâu sắc, là nơi sinh hoạt tôn giáo và trung tâm sinh hoạt văn hóa của cộng đồng dân cư, do đó phần lớn các hoạt động của lễ Sene Dolta thường diễn ra trong chùa.
Theo ông Lâm Ôn, Trưởng ấp Sóc Lớn, bà con luôn giữ gìn an ninh trật tự trong lễ. Một số gia đình còn tổ chức lễ tại nhà, mời già làng, trưởng ấp và sau đó chia lễ vật cho trẻ nhỏ, hàng xóm trong phum sóc cùng thưởng thức.
Lễ Sene Dolta tại Chùa Sóc Lớn đã trở thành nét đẹp văn hóa đặc trưng, góp phần gìn giữ và phát huy truyền thống tốt đẹp của đồng bào Khmer ở Đồng Nai và Nam Bộ nói chung./.
