Kết quả nghiên cứu về chất lượng cuộc sống và phát triển con người đã đạt nhiều thành tựu quan trọng. Các nghiên cứu này không chỉ làm rõ các vấn đề đa chiều về chất lượng cuộc sống của người dân mà còn đưa ra các kiến nghị chính sách và giải pháp nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân Việt Nam.
Ngày 24/9, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu con người (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) tổ chức Kỷ niệm 25 năm thành lập (1999-2024) và Hội thảo khoa học thường niên lần thứ hai về nghiên cứu con người với chủ đề "Nâng cao chất lượng cuộc sống vì mục tiêu phát triển con người" nhằm chia sẻ, thảo luận về những nghiên cứu lý luận và thực tiễn ở Việt Nam liên quan đến chất lượng cuộc sống và phát triển con người. Sự kiện thu hút đông đảo các nhà nghiên cứu, nhà khoa học trên cả nước tham dự.
Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Đức Minh phát biểu, đánh giá cao những đóng góp của Viện trong nghiên cứu về chất lượng cuộc sống và phát triển con người. Nhấn mạnh, tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng cuộc sống vì mục tiêu phát triển con người là nhiệm vụ cấp bách của Đảng và Nhà nước, các nghiên cứu của Viện, đặc biệt trong lĩnh vực chất lượng cuộc sống và phát triển con người, đã đi sâu vào phân tích các vấn đề đa chiều và tạo ra những đóng góp ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Đức Minh đề nghị Viện tiếp tục phát huy những thành tựu đã đạt được, phát triển đội ngũ cán bộ và mở rộng hợp tác quốc tế; tiếp tục tiên phong trong việc cung cấp các luận cứ khoa học, tham mưu cho chính sách và đưa ra những gợi mở mới về phát triển con người, đóng góp nhiều hơn nữa vào sự nghiệp phát triển khoa học và xã hội, hướng đến nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân Việt Nam. Hội thảo lần này là cơ hội để các nhà nghiên cứu, nhà khoa học cùng nhau chia sẻ, thảo luận, từ đó đóng góp vào các chính sách phát triển con người và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Thị Hoài Lê, Viện trưởng Viện Nghiên cứu con người, cho biết, từ những ngày đầu thành lập, Viện đã tích cực nghiên cứu về phát triển con người, thực hiện đo lường và đánh giá chỉ số phát triển con người ở nhiều địa phương trên cả nước. Viện đã tham gia vào các báo cáo phát triển con người Việt Nam từ năm 2001 đến 2008 và các nghiên cứu quốc tế như điều tra về giá trị thế giới và giá trị châu Á, đóng góp vào việc phát triển lý luận khoa học và thực tiễn xã hội.
Kết quả nghiên cứu của Viện trong lĩnh vực chất lượng cuộc sống và phát triển con người cho đến nay đã đạt nhiều thành tựu quan trọng. Các nghiên cứu này không chỉ làm rõ các vấn đề đa chiều về chất lượng cuộc sống của người dân mà còn đưa ra các kiến nghị chính sách và giải pháp nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân Việt Nam.
Thời gian tới Viện sẽ tiếp tục nghiên cứu làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn cấp bách, xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ, cung cấp luận cứ khoa học và tư vấn chính sách; tiếp tục mở rộng mạng lưới hợp tác quốc tế và trong nước để thúc đẩy nghiên cứu về phát triển con người, đóng góp vào mục tiêu nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
Giáo sư, Tiến sỹ Hồ Sỹ Quý, nguyên Phó Viện trưởng phụ trách Viện Nghiên cứu Con người cho rằng, chất lượng sống ở Việt Nam hiện nay, đã có nhiều cải thiện so với trước đây. Lớp trung lưu có khoảng 13-15 triệu người và tình trạng nghèo đói nghiêm trọng gần như không còn, dù vẫn còn những khu vực khó khăn ở vùng sâu vùng xa. Hệ thống giao thông và bộ mặt nông thôn đã có nhiều thay đổi tích cực, y tế và giáo dục tuy còn nhiều vấn đề nhưng đang trên đà phát triển. Đời sống tinh thần và các dịch vụ thiết yếu đã dần trở nên thuận tiện hơn và đáp ứng được nhu cầu của đa số người dân.
Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Hữu Minh, Chủ tịch Hội Xã hội học Việt Nam, đã phân tích những thách thức mà gia đình Việt Nam đang gặp phải trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng cuộc sống thông qua cải thiện đời sống gia đình. Các vấn đề như tỷ lệ ly hôn tăng, mức sinh giảm, bất bình đẳng giới trong quan hệ vợ chồng và việc chăm sóc người cao tuổi đang gây tác động tiêu cực đến chất lượng cuộc sống. Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Hữu Minh đề xuất, cần phải có các chính sách vĩ mô và biện pháp cụ thể để giải quyết những vấn đề này, giúp gia đình vượt qua thách thức, xây dựng cấu trúc gia đình hợp lý và mối quan hệ gia đình gắn kết, từ đó góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống của toàn xã hội.
Tại Hội thảo, các đại biểu tập trung thảo luận về sức khỏe và dân số, nhấn mạnh rằng sức khỏe là yếu tố cốt lõi của chất lượng cuộc sống. Một số đại biểu chỉ ra rằng mặc dù y tế đã có tiến bộ, nhưng vẫn còn nhiều thách thức như quá tải bệnh viện và chênh lệch dịch vụ giữa thành thị và nông thôn. Về dân số, các đại biểu đề cập đến sự gia tăng tuổi thọ, già hóa dân số và mất cân bằng giới tính, tạo áp lực lớn lên hệ thống y tế và an sinh xã hội. Bên cạnh đó, các đại biểu cũng nhấn mạnh vai trò của giáo dục và việc làm trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống ở Việt Nam./.
