Đột phá theo Nghị quyết 57: Đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao ứng dụng cho phát triển vùng và địa phương
Hợp tác kết nối, triển khai các nhiệm vụ khoa học công nghệ, nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và đổi mới sáng tạo là một trong các hướng được nhiều trường đại học thực hiện nhằm đào tạo, cung ứng nguồn nhân lực chất lượng cao.
Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã khẳng định: phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang là yếu tố quyết định phát triển của các quốc gia; là điều kiện tiên quyết, thời cơ tốt nhất để nước ta phát triển giàu mạnh, hùng cường trong kỷ nguyên mới- kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Thiết thực triển khai Nghị quyết, tại Đồng bằng sông Cửu Long và Đông Nam Bộ, các cơ sở giáo dục đại học xác định rõ vai trò trong hệ thống giáo dục quốc gia, có những giải pháp mang tính đột phá, góp phần đưa Đồng bằng sông Cửu Long, Đông Nam Bộ cùng cả nước phát triển nhanh, mạnh, bền vững trong kỷ nguyên mới của đất nước.
*Tạo đột phá trong đầu tư, phát triển khoa học công nghệ
Theo Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn, hiện nay, các trường đại học ở nước ta không những là các tổ chức khoa học công nghệ mà còn là nơi đào tạo nguồn nhân lực cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đồng thời, các trường cũng là nơi ứng dụng khoa học công nghệ, trí tuệ nhân tạo trong đổi mới quản trị, đổi mới phương pháp dạy và học.
Là cơ sở đào tạo đại học và sau đại học trọng điểm của quốc gia tại Đồng bằng sông Cửu Long - địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng về chính trị, kinh tế - xã hội, văn hóa, quốc phòng - an ninh và đối ngoại của cả nước, Trường Đại học Cần Thơ sớm có kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW bằng nhiều giải pháp cụ thể.
Giáo sư Trần Ngọc Hải, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Cần Thơ cho biết: Trường thống nhất mục tiêu đầu tư phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số để trở thành động lực và đột phá chính cho sự phát triển của trường, góp phần vào phát triển kinh tế - xã hội của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước. Không đầu tư, phát triển dàn trải, Trường Đại học Cần Thơ tập trung phát huy, nâng cao tiềm lực và trình độ nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ để đạt mức tiên tiến trong một số lĩnh vực có thế mạnh và trọng điểm. Đồng thời, trường đẩy mạnh phát triển, ứng dụng các công nghệ mới, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo, internet vạn vật, dữ liệu lớn, điện toán đám mây và các công nghệ số khác; phát triển đội ngũ nhân lực chất lượng cao đáp ứng nhu cầu của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và quản trị đại học thông minh. Cụ thể hóa bằng các kết quả, trường đề ra các chỉ tiêu cụ thể: Đến năm 2030, số lượng đề tài, chương trình khoa học và công nghệ với doanh nghiệp và địa phương của trường đạt 25 đề tài/năm; chương trình trọng điểm cấp quốc gia đạt 3 chương trình/năm; trường có số bài báo xuất bản quốc tế tăng khoảng 10% mỗi năm.
Đánh dấu bước tiến quan trọng trong chiến lược đẩy mạnh nghiên cứu khoa học gắn với đổi mới sáng tạo, phục vụ phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long và hội nhập quốc tế, Trường Đại học Cần Thơ vừa chính thức công bố 2 nhóm nghiên cứu mạnh, gồm: Các giải pháp hỗ trợ cho đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao phát giải thấp ở Đồng bằng sông Cửu Long; Phát triển nuôi thủy sản bền vững và thích ứng biến đổi khí hậu. Đồng thời, 5 nhóm nghiên cứu dẫn dắt cũng được trường công bố gồm: Công nghệ sinh học; Tự động hóa- Công nghệ thông tin - Chuyển đổi số - Trí tuệ nhân tạo; Khoa học tự nhiên trên nền tảng số ; Ứng dụng số hóa kinh tế - xã hội - phát triển nông thôn; Nâng cao năng lực sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai trong trường học.
Trong khi đó, có trụ sở ở địa bàn Đông Nam Bộ - một trong những vùng kinh tế trong điểm cả nước, Trường Đại học Thủ Dầu Một- cơ sở đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực cùng nhiều trường trong khu vực Đông Nam Bộ đã bản thảo, thống nhất các giải pháp đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Phó Giáo sư Lê Tuấn Anh, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Thủ Dầu Một thông tin: Tại tọa đàm của Câu lạc bộ khối các trường đại học, cao đẳng miền Đông Nam Bộ diễn ra cuối tháng 5, Trường Đại học Thủ Dầu Một và các trường đều thống nhất quan điểm đào tạo nguồn nhân lực, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là trách nhiệm, yêu cầu đối với từng cơ sở giáo dục, đóng góp vào phát triển kinh tế- xã hội vùng Đông Nam Bộ và đất nước. Vì vậy, các trụ cột quan trọng là cơ chế, chính sách phát triển nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo trong nhà trường, đào tạo nhân lực chất lượng cao, đồng thời kiến tạo hệ sinh thái đổi mới sáng tạo một cách bền vững. Trường Đại học Thủ Dầu Một và các trường chú trọng đổi mới toàn diện chương trình, nội dung và phương pháp đào tạo theo hướng tích hợp công nghệ số, tận dụng các nền tảng dữ liệu lớn, trí tuệ nhận tạo, công cụ kỹ thuật số trong quá trình quản lý, đào tạo và đánh giá chất lượng dạy và học.
Bên cạnh đó, trường Đại học Thủ Dầu Một và đại diện nhiều trường đề xuất Câu lạc bộ các trường đại học, cao đẳng miền Đông Nam Bộ triển khai hệ thống chia sẻ như kho học liệu điện tử, cơ sở dữ liệu nghiên cứu, công cụ học tập số và dùng chung tài nguyên số giữa các trường thành viên, tạo thuận lợi để các cơ sở đào tạo tiếp cận tri thức, công nghệ mới đạt hiệu quả cao hơn.
* Đẩy mạnh hợp tác, kết nối nhà trường - doanh nghiệp - địa phương
Hợp tác kết nối, triển khai các nhiệm vụ khoa học công nghệ, nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và đổi mới sáng tạo là một trong các hướng được nhiều trường đại học thực hiện nhằm đào tạo, cung ứng nguồn nhân lực chất lượng cao, nắm bắt và triển khai các hội thảo, đề tài nghiên cứu gắn với nhu cầu địa phương, doanh nghiệp được hiệu quả.
Chia sẻ kinh nghiệm trong đẩy mạnh các nghiên cứu chiến lược, thúc đẩy việc công bố kết quả nghiên cứu, nhất là phát triển các nghiên cứu ứng dụng gắn với các vấn đề đương đại của xã hội, địa phương và toàn cầu, đại diện Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh cho hay: Các trường thuộc Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh triển khai song song hai tiếp cận nghiên cứu chiến lược, gồm: Nghiên cứu gắn với chiến lược quốc tế hóa qua công bố quốc tế gắn với đào tạo đa ngành; nghiên cứu gắn với các vấn đề đương đại của xã hội, địa phương, toàn cầu. Trong đó, một trong các giải pháp Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh đang đẩy mạnh là ứng dụng kết quả nghiên cứu thành các sản phẩm tư vấn chính sách, đóng góp vào phát triển các vùng như Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long, duyên hải Nam Trung Bộ... Gần đây, các hội thảo quốc tế và quốc gia do trường tổ chức gắn rất sát với sự phát triển địa phương, vùng như: Hội thảo quốc gia "Động lực phát triển kinh tế - xã hội vùng Đông Nam Bộ: Tiềm năng và Thách thức", Hội thảo quốc tế " Hướng tới một đồng bằng sông Cửu Long bền vững hơn", Báo cáo kinh tế vĩ mô thường niên cho Thành phố Hồ Chí Minh, Tọa đàm chính sách "Thị trường carbon: Dự báo tác động và định hướng chính sách từ Thành phố Hồ Chí Minh"...
Phó Giáo sư Lê Tuấn Anh, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Thủ Dầu Một thông tin: Hiện nay nhiều địa phương, doanh nghiệp ở Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long rất quan tâm đến phát triển nông nghiệp số, các ứng dụng internet vạn vật, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, robot và tự động hóa vào sản xuất nông nghiệp mang lại cơ hội tăng năng suất, nâng cao chất lượng nông sản, giảm chi phí và rủi ro, minh bạch nguồn gốc, nâng cao giá trị cho nông sản. Từ nhu cầu thực tiễn, vừa qua, Trường Đại học Thủ Dầu Một đã ký kết biên bản thỏa thuận hợp tác và biên bản ghi nhớ với Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh, một số doanh nghiệp nhằm đặt nền móng cho nhiều dự án hợp tác cụ thể về đào tạo nguồn nhân lực và nghiên cứu khoa học công nghệ phục vụ nông nghiệp số, góp phần phát triển kinh tế - xã hội vùng Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước.
Bên cạnh đó, Trường Đại học Thủ Dầu Một đã ký kết thỏa thuận hợp tác và triển khai chương trình phối hợp với Đại học Dược Hà Nội và Học viện Khoa học Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (Bộ Khoa học và Công nghệ), Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Công Thương một số địa phương để thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu khoa học, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, phát triển thương mại điện tử, khuyến công, hội nhập kinh tế quốc tế, sản xuất thông minh, chuyển đổi xanh.../.
